Wendiceratops

Autor:

Marcin Szermański, Paweł Konarzewski

---

Wendiceratops (wendyceratops)
Długość	4,5 m
Masa	1,5 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Kanada - Alberta formacja Oldman
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 79,5-79,2 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Ceratopsoidea Ceratopsidae Centrosaurinae
Rekonstrukcja głowy. Autorka: Danielle Dufault. Źródło: [6]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELokalizacja szcz\u0105tk\u00f3w \u003Ci\u003EWendiceratops pinhornensis\u003C/i\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lokalizacja szcz\u0105tk\u00f3w Wendiceratops pinhornensis\n","link":"","lat":49.12089999999999889723767410032451152801513671875,"lon":-110.86299999999999954525264911353588104248046875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Wendiceratops to rodzaj ceratopsyda z późnej kredy. Jest czwartym znanym rodzajem należącym do Centrosaurinae, którego szczątki odnaleziono w pokładach formacji Oldman (Kanada, Alberta), datowanej kampan.

Odkrycie

Złoże kości należące do Wendiceratops odnalazła Wendy Sloboda na terenie rezerwatu Pinhorn Grazing znajdującego się w Albercie w 2010 roku. W 2011 roku zespół z Royal Tyrrell Museum rozpoczął badanie terenu i wydobywanie szczątków. W następnym roku usunięto głębokie nadkłady. W latach 2013-2014 wykopano i skatalogowano skamieniałości.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu wendyceratopsa. Na niebiesko znane kości. Źródło: Evans i Ryan, 2015. [4]

Holotyp (TMP 2011.051.0009) to niekompletna kość ciemieniowa i lewa gałąź (łac. ramus). Ponadto odnaleziono wiele innych skamieniałości (łącznie ponad 200 kości). Należą one do osobników zarówno dorosłych, jak i młodocianych. Zdaniem Scotta i in. (2022) jest to najstarsze znane jednogatunkowe złoże kości należące do przedstawicieli Ceratopsidae. Nagromadzenie tylu osobników w jednym miejscu świadczy o stadnym trybie życia prowadzonym przez Ceratopsidae.

Odkrywczyni ceratopsa odnalazła pierwszą prawie kompletną czaszkę należącą do omawianego dinozaura. Zachowały się w niej rogi naodczne. Ich obecność potwierdza słuszność pierwotnej rekonstrukcji (Evans, online).

Budowa i systematyka

Wendiceratops charakteryzował się bogatą ornamentacją kryzy, która upodobniła go wyglądem do azjatyckiego kuzyna Sinoceratops. Nie posiadał kolczastych różków na czaszce jak Styracosaurus i przedstawiciele Pachyrhinosaurini. Wyrostki ciemieniowe (epiparietale 1-4) były zakrzywione do środka kryzy, druga i trzecia para (ep2 i ep3) zachodziła na tylne i zewnętrzne ramiona ciemieniowe. Znad oczu wyrastała para długich i ostrych rogów. Od Diabloceratops, Nasutoceratops i Albertaceratops różnił się rogiem nosowym ustawionym pionowo, lecz nie jest znana dokładna jego budowa ze względu na niekompletne zachowanie. Autorzy opisu uznali, że kość kulszowa z poszerzonym i prostokątnym końcem dystalnym była autapomorfią Wendiceratops (Evans i Ryan, 2015). Cecha ta występowała również u Medusaceratops. Scott i in. (2022) uznali, że budowa kości kulszowej występująca u omawianego dinozaura może być synapomorfią wśród bazalnych centrozaurynów.

Wiele analiz wykazuje, że Wendiceratops jest blisko spokrewniony z Sinoceratops.

Paleośrodowisko

Roślinożerne dinozaury z formacji Oldman. Wendiceratops znajduje się między Chasmosaurus a Corythosaurus (po lewej stronie). Autor: Abelov2014. [5]

Osady z formacji Oldman sugerują występowanie środowisk dobrze nawodnionych jak bagna, które oddzielały względnie wyższe i suchsze obszary interfluwialne o niewielkim obszarze. Klimat był prawdopodobnie umiarkowany ciepły z sezonowymi opadami. Flora jest słabo znana, a duża część pozostawionego materiału roślinnego została prawdopodobnie przeniesiona do tego regionu przez rzekę. Rośliny, które się zachowały wskazują na środowisko słodkowodne, ale występowały również drzewa i iglaste (Farlow, 1976).

Etymologia

Nazwa rodzajowa honoruje Wendy Slobodę, odkrywczyni wendyceratopsa. Drugi człon nazwy - gr. ceratops - znaczy "rogate oblicze", więc możemy swobodnie ją tłumaczyć na "rogate oblicze Wendy". Z kolei epitet gatunkowy (pinhornensis) wziął się z nazwy rezerwatu w Albercie - z ang. Pinhorn Provincial Grazing Reserve in Alberta.

Spis gatunków

Wendiceratops	Evans i Ryan, 2015
W. pinhornensis	Evans i Ryan, 2015

Bibliografia

Evans, D.E (online, 2022) [7]

Evans, D.E. & Ryan, M.J. (2015). "Cranial Anatomy of Wendiceratops pinhornensis gen. et sp. nov., a Centrosaurine Ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Oldman Formation (Campanian), Alberta, Canada, and the Evolution of Ceratopsid Nasal Ornamentation". PloS One. doi:10.1371/journal.pone.0130007

Farlow, J. O. (1976). "A consideration of the trophic dynamics of a Late Cretaceous large‐dinosaur community (Oldman Formation)". Ecology, 57(5), 841-857. doi:10.2307/1941052

Scott, S. H. W., Ryan, M. J., & Evans, D. C. (2022). "Postcranial description of Wendiceratops pinhornensis and a taphonomic analysis of the oldest monodominant ceratopsid bonebed". The Anatomical Record, 1–18. doi:10.1002/ar.25045

Galeria

• 

  Odnaleziona kość ciemieniowa. Źródło: [1]

• 

  Zrekonstruowana kość ciemieniowa. Źródło: [2]

• 

  Zrekonstruowany szkielet Wendiceratops. Żródło: [3]