Ahvaytum

Autor:

Michał Siedlecki

---

Ahvaytum (awajtum)
Dieta	?wszystkożerny
Miejsce	USA - Wyoming (formacja Popo Agie)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 143 66 ok. 230-229 Ma późny trias (późny karnik)
Systematyka	Dinosauria Saurischia ?Sauropodomorpha ?Saturnaliidae
Rekonstrukcja przyżyciowa awajtuma. Autor: Ddinodan. [1]

Wstęp

Ahvaytum to rodzaj wczesnego dinozaura gadziomiednicznego, być może bazalnego zauropodomorfa żyjącego na terenie dzisiejszych środkowych Stanów Zjednoczonych w pierwszej połowie epoki późnego triasu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza z soszońskiego "bardzo dawny", a epitet gatunkowy z tego samego języka oznacza "dinozaur". Omawiany rodzaj jest bowiem najstarszym nazwanym triasowym dinozaurem znanym ze stosunkowo niskich szerokości geograficznych z terenu północnej Pangei (Laurazji).

Materiał kopalny

Holotyp (UWGM 1975) to izolowana kość skokowa (astragalus). Materiał przypisany (UWGM 7549) to bliższy koniec lewej k. udowej. Oba okazy zostały znalezione w pokładach stanowiska Garret's Surprise, które należą do środkowej - górnej części "fioletowej" jednostki formacji Popo Agie. Osady te są datowane na ok. 230-229 Ma (późny karnik).

Budowa i systematyka

Awajtum prawdopodobnie wyglądał dość podobnie do innych bardziej znanych dinozaurów gadziomiednicznych, takich jak eoraptor. Niestety fragmentaryczność jego szczątków uniemożliwia dokładną rekonstrukcję wyglądu tego zwierzęcia. Od innych gadziomiednicznych różni się głównie detalami w budowie kości skokowej. Autorzy publikacji opisującej tego dinozaura zaklasyfikowali go do zauropodomorfów na podstawie charakterystycznej płaskiej walcowatej dalszej powierzchni k. skokowej. Analiza filogenetyczna umieściła go jako blisko spokrewnionego z południowoafrykańskim mbirezaurem w obrębie uzyskanego szeroko pojętego kladu Saturnaliidae. Jednakże fragmentaryczność szczątków bardzo utrudnia również określenie przynależności systematycznej omawianego rodzaju. Co ciekawe istnienie szczątków omawianego dinozaura zostało zakomunikowane w 2020 roku, lecz uznano je za pozostałości po teropodzie (Fitch i in., 2020).

Spis gatunków

Ahvaytum	Lovelace, Kufner, Fitch, Curry Rogers, Schmitz, Schwartz, LeClair-Diaz, St. Clair, Mann i Teran, 2025
A. bahndooiveche	Lovelace, Kufner, Fitch, Curry Rogers, Schmitz, Schwartz, LeClair-Diaz, St. Clair, Mann i Teran, 2025

Bibliografia

Fitch, A.J.; Lovelace, D.M. & Stocker, M.R. (2020). "The oldest dinosaur from the northern hemisphere and the origins of Theropoda" (abstrakt). Society of Vertebrate Paleontology 80th Annual Meeting. pp. 140–141.

Lovelace, D.M.; Kufner, A.M.; Fitch, A.J.; Curry Rogers, K.; Schmitz, M.; Schwartz, D.M.; LeClair-Diaz, A.; St.Clair, L.; Mann, J. & Teran, R. (2025). "Rethinking dinosaur origins: oldest known equatorial dinosaur-bearing assemblage (mid-late Carnian Popo Agie FM, Wyoming, USA)". Zoological Journal of the Linnean Society. 203 (1): zlae153. [2]