Oohkotokia
Do sprawdzenia lub do usunięcia i przekierowania do Scolosaurus.
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |
| Oohkotokia | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA - Montana
(wyższe pokłady formacji Two Medicine) |
| Czas występowania | ok. 75-74 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja głowy Oohkotokia horneri. Autor: Dean "Fragillimus335" Hester. Źródło: [[1]] | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Oohkotokia horneri to gatunek zaawansowanego ankylozaura, którego skamieniałości zostały odkryte na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Znany jest z niekompletnych szkieletów należących do kilku osobników, w tym z osobnika o numerze katalogowym MOR 433, na podstawie którego został opisany ten dinozaur. Wg Arbour i Curriego (2013; 2015) jest to młodszy synonim Scolosaurus cutleri.
Budowa
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
Oohkotokia wykazuje unikalną kombinację cech niewystępujących u innych północnoamerykańskich ankylozaurydów z późnego kampanu. Są to m.in. trójścienne guzy kolczaste kości łuskowej, mała i niewyraźna środkowa płytka nosowa na grzbietowej powierzchni rostrum kości nosowej, stosunkowo mały kłykieć potyliczny, osteodermy wydrążone u podstawy (ang. basally excavated) o gładkiej teksturze i słabo rozwiniętej zewnętrznej ornamentacji oraz ogonowe osteodermy o trójkątnym kształcie z wysokim, stromymi ścianami. Te i inne cechy anatomiczne odróżniają go od nieco starszych od niego Dyoplosaurus acutosquameus, Euoplocephalus tutus i Scolosaurus cutleri. Jak jednak dowodzą Arbour i Currie (2013; 2015), O. horneri nie różni się od tego ostatniego na poziomie rodzajowym. W 2018 r. Penkalski podtrzymał jednak swoje zdanie o odrębności tych rodzajów i wskazał na kolejne różnice. Dotyczą one budowy pierwszego szyjnego półpierścienia kostnego, kości kulszowej oraz osteoderm. Oohkotokia była też mniejszym zwierzęciem od skolozaura.
Materiał kopalny
Osobnik MOR 433 to czaszka i fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy, zawierający m.in. niekompletne kręgi (1 szyjny, krzyżowe i 1 ogonowy), kość łopatkową, fragmentaryczne żebra i osteodermy. Został wydobyty w latach 1986-1987 przez zespół Museum of the Rockies (MOR).
Materiał przypisany:
Osobnik MOR 363 to fragmentaryczna czaszka pochodząca z pokładów położonych 60 m poniżej górnej granicy wyższych warstw formacji Two Medicine (ang. Upper Two Medicine Formation). Guzy kości nadoczodołowej i kwadratowo-jarzmowej są identyczne jak te u holotypu.
Osobnik MOR 538; NSM PV 20381 to nieopisany okaz wydobyty w 1995 roku zawierający częściową czaszkę, kręgi, niekompletną miednicę, elementy kończyn przednich i tylnych bez stóp oraz jedną osteodermę z kilem (długim, cienkim wyrostkiem).
Osobnik FPDM V-35 to nieopisany okaz z wyższych pokładów formacji Two Medicine.
Osobnik TMP 2001.42.19 to kolejny nieopisany okaz z wyższych pokładów formacji Two Medicine, zawierający częściową czaszkę bez zębów, elementy szkieletu osiowego i elementy kończyn, maczugę ogona i trochę pancerza.
Osobnik USNM 7943 to powiązane ze sobą osteodermy, tworzące "pierścień", znaleziony na północ od Milk River, niedaleko Landslide Butte w hrabstwie Glacier (Gilmore, 1917). Wg Penkalskiego musi pochodzić z tych samych warstw co holotyp O. horneri.
Osobnik USNM 11892 pochodzący z wyższych warstw formacji Two Medicine zawiera częściową czaszkę i 5 zębów. Został dokładnie opisany przez Gilmore’a w 1930 roku i przypisany przez Penkalskiego do O. horneri w 2013 roku. Niestety, notatki Gilmore’a nie pozwalają na ponowne znalezienie lokacji, z której został on wydobyty.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Oohkotokia pochodzi od słowa ooh’kotoka, które z kolei wywodzi się z języka Indian Czarnych Stóp (inaczej Siksika, ang. Blackfoot), znaczącego "duży kamień" lub "skała". Łacińska końcówka –ia wskazuje na pochodzenie, zatem cała nazwa Oohkotokia znaczy "dziecko kamienia"/"dziecko skały" i odnosi się do pancerza tego dinozaura. Epitet gatunkowy horneri honoruje jednego z najsłynniejszych paleontologów naszych czasów – Johna Hornera – za jego wkład w badanie dinozaurów ze stanu Montana.
Nazwę O. horneri nadał Paul Penkalski w 2013 roku w naukowym opisie tego ankylozaura.
Spis gatunków
| Oohkotokia | Penkalski, 2013 | = ?Scolosaurus | Nopcsa, 1928 |
| O. horneri | Penkalski, 2013 | = ?Scolosaurus cutleri | Nopcsa, 1928 |
Bibliografia
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2013) Euoplocephalus tutus and the Diversity of Ankylosaurid Dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. PLOS ONE 8(5): e62421. doi:10.1371/journal.pone.0062421
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985
Penkalski, P. (2014) A new ankylosaurid from the late Cretaceous Two Medicine Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica 59 (3): 617-634. doi:10.4202/app.2012.0125
Penkalski, P. (2018). "Revised systematics of the armoured dinosaur Euoplocephalus and its allies". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen. 287 (3): 261–306. doi:10.1127/njgpa/2018/0717.
