Shanxia

Autor:

Paweł Konarzewski

---

Shanxia (szansia)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny - Shanxi (formacja Huiquanpu)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 143 66 późna kreda (cenoman-?kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Ankylosauridae Ankylosaurinae
Rekonstrukcja przyżyciowa Tianzhenosaurus chengi. Shanxia mogła wyglądać podobnie. Autor: Ddinodan [1]

Wstęp

Shanxia to ankylozauryd żyjący w późnej kredzie na terenie dzisiejszych Chin. Jest to drugi dinozaur pancerny po Tianzhenosaurus, którego szczątki odnaleziono w skałach formacji Huiquanpu.

Historia taksonu

W 1993 roku panowie Lu i Li z Hebei Geological Survey odkryli niekompletny szkielet wówczas nieznanego ankylozauryda na terenie prowincji Shanxi. Powiadomili pracowników z Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii (Institute of Vertebrate Paleontology and Paleoanthropology), który wydobył okaz jeszcze w tym samym roku. Pięć lat później zespół naukowców prowadzony przez Paula Barretta nadał temu ankylozaurydowi nazwę Shanxia tianzhenensis. Według badaczy nowy dinozaur pancerny różnił się od swoich kuzynów morfologią rogu łuskowego. Zdaniem Roberta Sullivana (1999) kształt rogów Shanxia może być wynikiem zmienności osobniczej, uznając tym samym tego tyreofora za nomen dubium. Naukowiec sugeruje również, że omawiany dinozaur może być synonimem Tianzhenosaurus. Upchurch i Barrett (2000) bronią ważności Shanxia na postawie co najmniej jednej autapomorfii. Palentolodzy zauważyli również, że gips użyty do stabilizacji elementów czaszki w żadnej sposób jej nie poszerzył lub wydłużył. Z kolei Arbour i Currie (2016) uważają zarówno Shanxia i Tianzhenosaurus reprezentują rodzaj Saichania. Niektóre analizy filogenetyczne (Thompson i in., 2012; Wiersma i Irmis, 2018) potwierdzają ważność Shanxia.

Materiał kopalny

Holotyp (IVPP V11276) to niekompletna czaszka (puszka mózgowa, kość kwadrato-jarzmowa, kość potyliczna i łuskowa), pięć kręgów szyjnych, trzy grzbietowe i cztery ogonowe, prawa kość ramienna, ?fragment kości biodrowej, kompletna prawa i częściowa lewa kość udowa oraz jedna osteoderma.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Shanxia odnosi się do prowincji Shanxi, w której spoczywały skamieniałości dinozaura pancernego. Epitet gatunkowy tianzhenensis nawiązuje do powiatu Tianzhen, gdzie odnaleziono okaz typowy Shanxia.

Spis gatunków

Shanxia	Barrett, You, Upchurch i Burton, 1998	?= Saichania / ? Tianzhenosaurus
S. tianzhenensis	Barrett, You, Upchurch i Burton, 1998	?= Saichania chulsanensis / ? Tianzhenosaurus youngi

Bibliografia

Arbour, V. M., & Currie, P. J. (2016). "Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology, 14(5), 385-444. doi:10.1080/14772019.2015.1059985

Barrett, P. M., Hailu, Y., Upchurch, P., & Burton, A. C. (1998). "A new ankylosaurian dinosaur (Ornithischia: Ankylosauria) from the Upper Cretaceous of Shanxi Province, People's Republic of China". Journal of Vertebrate Paleontology, 18(2), 376-384. doi:10.1080/02724634.1998.10011065

Sullivan, R.M. (1999). "Nodocephalosaurus kirtlandensis, gen. et sp. nov., a new ankylosaurid dinosaur (Ornithischia: Ankylosauria) from the Upper Cretaceous Kirtland Formation (Upper Campanian), San Juan Basin, New Mexico" Journal of Vertebrate Paleontology, 19, 126–139. doi:10.1080/02724634.1999.10011128

Thompson, R. S., Parish, J. C., Maidment, S. C. R. & Barrett, P. M. (2012). "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)". Journal of Systematic Palaeontology, 10, 301-312. doi:10.1080/14772019.2011.569091

Upchurch, P., & Barrett, P. M. (2000). "The taxonomic status of Shanxia tianzhenensis (Ornithischia, Ankylosauridae); a response to Sullivan (1999)". Journal of Vertebrate Paleontology, 20(1), 216-217. [2]

Wiersma, J. P., & Irmis, R. B. (2018). "A new southern Laramidian ankylosaurid, Akainacephalus johnsoni gen. et sp. nov., from the upper Campanian Kaiparowits Formation of southern Utah, USA". PeerJ 6:e5016. doi:10.7717/peerj.5016