Xingxiulong

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Marcin Szermański
Korekta: Mateusz Tałanda, Paweł Konarzewski


Xingxiulong (singsiulong)
Długość 6 m [1]
Wysokość 1,3 w (w biodrach) [1]
Masa 460 kg [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce Chiny - Junnan

(formacja Lufeng - ogniwa Shawan i Zhangjiaao)

Czas
252 201 143
66

ok. 201,5-193 Ma
wczesna jura (hettang-synemur)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Massopoda

Skeleton Xingxiulong.jpg
Rekonstrukcja szkieletu Xingxiulong chengi i jego niektóre skamieniałe szczątki. Wang i in., 2017 [3]

Wstęp

Xingxiulong to bazalny przedstawiciel zauropodomorfów średniej wielkości. Znany jest z 4 dobrze zachowanych szkieletów, które datowane są na wczesną jurę. Znajdowały się one w pokładach formacji Lufeng na południu Chin (prowincja Junnan). Wielkość tego dinozaura naukowcy określają na 4-5 m długości i 1-1,5 m wysokości na linii bioder. Z kolei wg Moliny-Pereza i Larramendiego (2019) okaz typowy mierzył 6 m długości, 460 kg masy oraz 1,3 m wysokości w biodrach.

Xingxiulong uznawany jest za przedstawiciela grupy Massopoda w obrębie Sauropodomorpha.

Budowa

Zdjęcia oraz schematy przestawiające czaszkę Xingxiulong. Wang i in., 2017 [1]

Czaszka Xingxiulong swoją budową przypominała bardziej tą u prymitywnych niż zaawansowanych zauropodomorfów. W szyi X. chengi znajdowało się 10 kręgów. Ich trzony prawdopodobnie były amficeliczne. Od piątego kręgu szyjnego długość trzonów zwiększała się. Trzy ostatnie kręgi (ósmy-dziesiąty) były krótsze niż wyższe. Odcinek grzbietowy X. chengi liczył 14 amficelicznych kręgów. Wyrostki kolczyste czterech przednich kręgów grzbietowych były niskie i krótkie, a ich kształt był zbliżony do prostokąta w widoku bocznym. Trzony kręgów (od piątego do dziewiątego) były krótsze niż poprzednich. Odcinek krzyżowy obydwu gatunków liczył 4 kręgi. Cecha ta była typowa dla zaawansowanych zauropodomorfów oraz zauropodów. Kręgi ogonowe gatunku typowego były krótkie i masywne. Kość łokciowa stanowiła 61% długości ramiennej, podobnie jak u Yunnanosaurus czy Jingshanosaurus. Kość biodrowa X. chengi wykazywała typową budowę dla prymitywnych przedstawicieli Sauropodomorpha. Kość piszczelowa X. yueorum była niewiele krótsza od udowej (Wang i in., 2017; Wang i in., 2020; Chen i in., 2025).

Gatunki

X. chengi

Kość krzyżowa oraz kość łonowa X. chengi. [2]

Materiał kopalny: Na holotyp LFGT-D0002 składają się następujące skamieniałości: częściowa czaszka i żuchwa, atlas i obrotnik oraz trzy inne kręgi szyjne (prawdopodobnie VII-IX), 7 kręgów grzbietowych (prawdopodobnie VIII-XIV), kompletne kręgi krzyżowe, 35 kręgów ogonowych, fragmenty żeber i szewronów, lewa k. biodrowa, elementy k. łonowych, bliższy koniec lewej k. kulszowej i dalsze elementy prawej, obie k. udowe, obie złamane piszczele i bliższe końce k. strzałkowych, lewa k. skokowa i inne elementy lewej stopy oraz prawie kompletna prawa stopa.

Paratypy:

LFGT-D0001: połączony anatomicznie szkielet pozaczaszkowy zawierający obrotnik, kompletne kolejne kręgi szyjne (III-X), grzbietowe (I-XIV) i krzyżowe, 19 przednich kręgów ogonowych (prawdopodobnie III-XXI), fragmenty żeber szyjnych i grzbietowych, 9 szewronów, prawa łopatka, prawa k. biodrowa, bliższe końce prawej k. łonowej i kulszowej, dalsze elementy k. udowych, dalszy koniec lewej piszczeli i lewa k. skokowa.

LFGT-D0003: częściowa czaszka z żuchwą, 8 kręgów szyjnych (prawdopodobnie III-X), 14 kręgów grzbietowych (prawdopodobnie I-XIV), prawie kompletne kręgi krzyżowe, fragmenty żeber i szewronów, obie łopatki, obie złamane k. ramienne, k. łokciowe i promieniowe, częściowa "dłoń", prawa k. biodrowa i fragmentaryczna lewa, lewa i część prawej k. łonowej, złamana lewa k. udowa, prawa k. piszczelowa i strzałkowa, bliższe końce lewej piszczeli i k. strzałkowej, złamana prawa k. skokowa i niekompletna stopa.

Charakterystyka: Gatunek typowy rodzaju Xingxiulong. Skamieniałości X. chengi zostały odnalezione w skałach ogniwa Shawan (formacja Lufeng), gdy X. yueorum - Zhangjiaao. Od pozostałych przedstawicieli Sauropodomorpha różnił się szczegółami budowy kości krzyżowej, łopatki, kości biodrowej oraz skokowej (Wang i in., 2017; Chen i in., 2025).

X. yueorum

Materiał kopalny: Holotyp (LF2015-NO01) to artykułowany szkielet pozaczaszkowy obejmujący 13 kręgów grzbietowych wraz z 11 parami żeber, 4 kręgi krzyżowe, 20 kręgów ogonowych wraz z szewronami, częściową lewą łopatkę, kompletne obydwie obręcze miedniczne oraz kończyny tylne.

Charakterystyka: Duży zauropodomorf przewyższający długością X. chengi. Według autorów publikacji mógł osiągać 8-10 m. Od gatunku typowego różnił się szczegółami budowy kości udowej oraz skokowej. Wyjątkową cechą X. yueorum była obecność dwóch paliczków w V palcu stopy (Chen i in., 2025).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Xingxiulong znaczy "smok z Xingxiu" i upamiętnia most Xingxiu w okręgu Lufeng, który został zbudowany za czasów Dynastii Ming (1368-1644). Epitet gatunkowy chengi honoruje profesora Zhengwu Chenga (1931-2015), który poświęcił swoje życie badaniom biostratygraficznym, również w Lufeng. Z kolei epitet yueorum honoruje rodzeństwo Yue za prace nad zbiorem oraz preparacją skamieniałości dinozaurów z Lufeng, w tym X. yueorum.

Spis gatunków

Xingxiulong Wang, You i Wang, 2017
X. chengi Wang, You i Wang, 2017
X. yueorum Chen, Wang, Zhang, Wang i You, 2025

Bibliografia

Chen, X. -Y., Wang, M. -Y., Zhang, Q. -N., Wang, T., & You, H. -L. (2025). "A new species of Xingxiulong (Dinosauria, Sauropodomorpha) from the lower Jurassic Lufeng formation of Yunnan Province, China". Historical Biology, 1-10.doi:10.1080/08912963.2025.2458130

Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press.

Wang, Y. -M., You, H. -L., & Wang, T. (2017) "A new basal sauropodiform dinosaur from the Lower Jurassic of Yunnan Province, China". Scientific Reports. 73: 41881. doi:10.1038/srep41881

Wang, Y. -M., Wang, T., Yang, Z. -W., & You, H. -L. (2020). "Cranium and vertebral column of Xingxiulong chengi (Dinosauria: Sauropodomorpha) from the Early Jurassic of China". The Anatomical Record, 303(4), 772-789. doi:10.1002/ar.24305

  1. Skocz do: 1,0 1,1 1,2 Rozmiary dla X. chengi (okaz LFGT-D0002 - za Molina-Perez i Larramendi, 2019).