Bajo de la Carpa
Hasło w trakcie rozbudowy
Autor: | Paweł Konarzewski |
Formacja Bajo de la Carpa | |
---|---|
Wiek |
ok. 85,5-83,6 Ma |
Miejsce | Argentyna - Neuquén i Río Negro |
Leży pod | formacja Anacleto |
Leży nad | formacja Plottier |
Miąższość | do 130 m |
Klimat | suchy z sezonowymi opadami deszczu |
Litologia | głównie osady piaszczyste oraz ilaste |
![]() Juan D. Porfiri wykopujący holotyp Diuqin ze skał formacji Bajo de la Carpa. Źródło: Porfiri i in., 2024 [2] |
Wstęp
Formacja Bajo de la Carpa to jednostka geologiczna znajdująca się na terenie dzisiejszej Argentyny. Jest to siódma formacja należąca do grupy Neuquén, której osady datuje się na późną kredę, a dokładniej na piętro zwane santon. Została ona nazwana przez Herrero Duclouxa w 1938 roku.
Litologia
Formacja Bajo de la Carpa styka się w swojej najniższej części z warstwami Plottier, zaś w najwyższej - Anacleto. Formacje tworzą głównie osady piaszczyste oraz ilaste. Piaskowce zawierają ziarna kwarcu i skalenia, charakteryzują się również luźną strukturą. Ze względu na obecność związków żelaza skały te mają kolor żółty oraz czerwony. Warstwy ilaste składają się z czerwonych iłów i szaro-zielonkawych mułów, często z cienkimi warstwami gipsu. W południowo-wschodniej części regionu Sierra Barrosa na górnej granicy omawianej formacji znajduje się warstwa gipsu osiągająca maksymalnie grubość 1,3 m. Znajduje się tam również cienka warstwa materiału pochodzenia wulkanicznego mająca mniej niż 30 cm grubości (Garrido, 2010). Asurmendi i współpracownicy (2017) na postawie zachowanych skał formacji Bajo de la Carpa stwierdzili, że występował suchy klimat z sezonowymi opadami.
Paleofauna
Fauna z formacji Bajo de la Carpa była bogata oraz miała typowe grupy dinozaury na swoje czasy dla Ameryki Południowej. Dominującą grupą roślinożerców były zauropody (tytanozaury oraz somfospondyle), ale występowały również ornitopody (Elasmaria). Wśród teropodów możemy wyróżnić ceratozaury (abelizaurydy i noazaurydy), alwarezzaurydy, unenlaginy, enantiornity, ornituromorfy oraz megaraptorydy, które były szczytowymi drapieżnikami w swoim środowisku. Z pozostałych grup zwierząt znamy krokodylomorfy, żółwie, łuskonośne oraz ryby.
Tropy
Calvo i współpracownicy (2021) opisali tropy dinozaurów z formacji Bajo de la Carpa ze stanowiska Querubín. Najwięcej śladów pozostawiły zauropody, z kolei teropodów i ornitopodów są w znacznie gorszym stanie. We wschodniej części stanowiska Querubín ślady zauropodów są lepiej zachowane niż w innych częściach. Ślady stóp są zaokrąglone lub trójkątne o długości od 40 do 50 cm. Większość z nich ma głębokość 5-20 cm. Odciski dłoni mają kształt nerki o długości 24 cm i szerokości 51 cm. Ich sprawami były tytanozaury. Jeden z dobrze zachowanych śladów teropodów mierzy 36 cm długości a jego szerokość wynosi 33 cm.
Dinozaury
Dinozaury | |||
---|---|---|---|
Takson | Materiał kopalny | Komentarz | Grafika |
MACN-PV-RN 1116 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Potencjalny synonim Alvarezsaurus. |
||
MUCPv 54 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Pierwszy opisany przedstawiciel Alvarezsauridae pochodzący z omawianej formacji. |
||
3 osobniki |
Żuchwa bonitazaury wykazuje podobieństwa w budowie to tych u diplodokoidów. |
||
MUCPv 1401 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Pierwszy opisany przedstawiciel Unenlagiinae pochodzący z omawianej formacji. |
||
MAU-Pv-LI-595 - niekompletny szkielet |
Czaszka Inawentu wykazuje podobieństwa w budowie to tych u diplodokoidów. |
||
MAU-Pv-LI-581 - niekompletna i częściowo artykułowana czaszka |
Czaszka wykazuje podobieństwa w budowie do tej u Viavenator. | ||
MAU-Pv-CO-596 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Pierwszy opisany ornitopod pochodzący z omawianej formacji. | ||
MUCPv-142 - niekompletny szkielet oraz prawdopodobne kolonie lęgowe |
Przedstawiciel Enantiornithes uważany dawniej za awizauryda. | ||
MAU-Pv-CO-439 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Nieduży tytanozaur należący do kladu Aeolosaurini. |
||
6 osobników |
Najstarszy znany nielotny ptak prowadzący lądowy tryb życia. |
||
szczątki co najmniej 4 osobników |
Zauropod charakteryzujący się unikatową budową kręgów ogonowych. |
||
MUCPv 1162 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Największy znany drapieżnik odnaleziony w omawianej formacji. |
||
MUCPv 204 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Największy znany zauropod odnaleziony w omawianej formacji. |
||
2 osobniki |
Niewielki teropod należący do Noasauridae. |
||
MAU-Pv-LI-530 - niekompletny szkielet |
Abelizauryd należący do kladu Furileusauria. |
||
Niezidentyfikowany abelizauryd [19] |
MACN-PV-RN 1012 - izolowany przedni kręg grzbietowy |
Zaawansowany abelizauryd należący do Carnotaurinae. | |
Niezidentyfikowany abelizauryd [20] |
MAU-Pv-Ll-582 - niekompletna czaszka |
Przedstawiciel grupy Furileusauria. | |
Niezidentyfikowany abelizauryd [21] |
MAU-Pv-CO-725 - fragmentaryczna czaszka |
Abelizauryd zbliżony wielkością do Llukalkan. | |
Niezidentyfikowane abelizaurydy |
MAU Pv LI 547 - widełki, element aparatu gnykowego, kość krzyżowa wraz z kośćmi biodrowymi, niekompletne kości łonowe, dwa izolowane zęby i niekompletne kręgi ogonowe [22] MAU-Pv-LI-665 - kręgi szyjne i grzbietowe wraz z żebrami [20] MAU-Pv-CO-598 - niekompletny środkowy kręg grzbietowy [23] |
Przedstawiciele grupy Brachyrostra. | |
Niezidentyfikowane abelizaurydy |
MPCA-249, MPCA-251, MAU-PV-N-496/6, MAU-PV-N-498, MAU-PV-N-505, MAU-PV-N-507, MAU-PV-N-508 i MAU-PV-N-512 - zęby [24][25][26] |
Niediagnostyczne taksony. | |
Niezidentyfikowany megaraptorydy [25] |
MPCA-Pv 247 - ząb |
Niediagnostyczny takson | |
MAU-Pv-CO-564 i 565 - 2 niekompletne kręgi szyjne; MAU-Pv-CO-569-572 i MAU-Pv-CO-574-575 - 5 trzonów kręgów ogonowych; MAU-Pv-CO-576 - niekompletna lewa kość krucza; MAU-Pv-CO-577 - fragmentaryczna prawa kość kulszowa; MAU-Pv-CO-578 - fragmentaryczna lewa kość łonowa; MAU-Pv-CO-579 - prawy paliczek II palca |
Bliski kuzyn Macrogryphosaurus i Talenkauen. | ||
Niezidentyfikowany somfospondyl [28] |
MAU-Pv-LI-645 - ząb |
Niediagnostyczny takson. | |
Niezidentyfikowany somfospondyl [28] |
MAU-Pv-LI-602 - częściowy ?przedni kręg szyjny |
Okaz ten był prawdopodobnie blisko spokrewniony z grupą Colossosauria, być może aeolozauryn. | |
Niezidentyfikowany somfospondyl [28] |
MAU-Pv-LI-670 - pierwszy kręg ogonowy |
Okaz ten wykazuje równice w budowie w stosunku do Overosaurus. | |
Niezidentyfikowany somfospondyl [28] |
MAU-Pv-LI-669 - częściowy trzon kręgu ogonowego |
Okaz ten wykazuje róznice w budowie w stosunku do tytanozaurów. | |
Niezidentyfikowany somfospondyl [28] |
MAU-Pv-LI-600 - seria 6 artykułowanych kręgów ogonowych z 3 szewronami |
Potencjalnie nowy takson. | |
MAU-Pv-N-479, MAU-Pv-N-481, MAU-Pv-N-482, MAU-Pv-N-483, MAU-Pv-N-484, MAU-Pv-N-485, MAU-Pv-N-487/1, MAU-Pv-N-487/2, MAU-Pv-LI-646 i MAU-Pv-LI-650 - zęby |
Niediagnostyczne taksony. | ||
Niezidentyfikowany tytanozaur [28] |
MAU-Pv-LI-671 - częściowy kręg grzbietowy (prawdopodobnie środkowy lub tylny) |
Przedstawiciel grupy Eutitanosauria. | |
Niezidentyfikowany tytanozaur [28] |
MAU-Pv-CO-407 - częściowy przedni kręg ogonowy |
Kręg ten należał do dużego zauropoda, większego od Overosaurus. Prawdopodobny przedstawiciel Aeolosaurini. | |
Niezidentyfikowany tytanozaur [28] |
MAU-Pv-LI-668 - częściowy trzon tylnego kręgu ogonowego |
Przedstawiciel grupy Rinconsauria. | |
Niezidentyfikowany tytanozaur [28] |
MAU-Pv-LI-601 - częściowy przedni kręg ogonowy z fragmentem szewronu |
Kręg ten należał prawdopodobnie do młodocianego osobnika. Przedstawiciel grupy Eutitanosauria. | |
Niezidentyfikowany tytanozaur [29] |
MAU-Pv–CO–651 - częściowy trzon kręgu grzbietowego |
Kręg ten nosi uszkodzenia powstałe na skutek odżywiania się padliną tego zauropoda przez drapieżnika. |
Krokodylomorfy
Krokodylomorfy | |||
---|---|---|---|
Takson | Materiał kopalny | Komentarz | Grafika |
Barrosasuchus neuquenianus [30] |
MCF-PV 413 - niekompletny szkielet |
Przedstawiciel grupy Peirosauridae. | |
Comahuesuchus brachybuccalis [4] |
MUCPv 202 - niekompletna czaszka |
Gatunek typowy rodzaju Comahuesuchus. |
|
Cynodontosuchus rothi [31] |
MLP 64-IV-16-25 - niekompletny szkielet |
Jeden z najstarszych opisanych krokodylomorfów z omawianej formacji. | |
Gasparinisuchus peirosauroides [32] |
MOZ 1750 PV - niekompletna czaszka |
Gatunek ten pierwotnie był uznawany za jeden z okazów Peirosaurus torminni. Został odnaleziony również w formacja formacji Anacleto. | |
Kinesuchus overoi [33] |
MAU-Pv-CO-583 - niekompletna żuchwa |
Przedstawiciel grupy Peirosauridae. | |
Lomasuchus palpebrosus [34] |
MOZ 4084 PV - czaszka |
Przedstawiciel grupy Peirosauridae. |
|
Microsuchus schilleri [35] |
MLP-PV 26-IV-30-1 - niekompletny szkielet pozaczaszkowy |
Przedstawiciel grupy Mesoeucrocodylia. | |
Neuquensuchus universitas [36] |
3 osobniki |
Bazalny przedstawiciel Crocodyliformes. | |
Notosuchus terrestris [37] |
kilka okazów |
Jeden z najstarszych opisanych krokodylomorfów z omawianej formacji |
|
Wargosuchus australis [38] |
MOZ-PV 6134 - niekompletna czaszka |
Przedstawiciel grupy Baurusuchidae. | |
Niezidentyfikowani przedstawiciele Baurusuchidae [39] |
MLP 26-IV-30-2 - fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy MACN Pv-RN 1150 - fragmentaryczna czaszka |
Na chwilę obecną niediagnostyczne taksony. | |
Niezidentyfikowani przedstawiciele Mesoeucrocodylia [24] |
zęby |
Niediagnostyczne taksony. |
Żółwie
Żółwie | ||
---|---|---|
Takson | Materiał kopalny | Komentarz |
Lomalatachelys neuquina [40] |
MOZ 5117P - elementy skorupy, fragmenty kości łonowej i kulszowych |
Żółw ten charakteryzował się długą szyją. |
Niezidentyfikowani przedstawiciele Podocnemidoidea |
MPCA-PV 431 i MPCA-PV 432 - elementy skorupy [41] MCRN 7049 - elementy skorupy [42] |
Potencjalnie nowe taksony. |
Łuskonośne
Łuskonośne | |||
---|---|---|---|
Takson | Materiał kopalny | Komentarz | Grafika |
Dinilysia patagonica [43] |
wiele okazów |
Jedyna opisany wąż z omawianej formacji |
|
Paleochelco occultato [44] |
MACN-Pv-N 120 - niekompletna czaszka |
Jedyna opisana jaszczurka z omawianej formacji. |
Ryby
Ryby | ||
---|---|---|
Takson | Materiał kopalny | Komentarz |
Rinconodus salvadori [45] |
kilka okazów |
Ryba ta swoją budową przypomina Potamoceratodus guentheri. Przedstawiciel Sarcopterygii (mięśniopłetwe). |
Bibliografia
Asurmendi, E., Sánchez, M. L., & Fennell, L. (2017). Neuquén Group (Upper Cretaceous): a case of underfilled-overfilled cycles in an Andean foreland basin, Neuquén basin, Argentina. Journal of South American Earth Sciences, 80, 444-459. doi:10.1016/j.jsames.2017.09.012
Calvo, J. O., Rivera, C., & Avila, L. (2021). "An overview of Upper Cretaceous dinosaur tracks and other trace fossils from the Barreales lake area, Neuquén Province, Patagonia, Argentina". Journal of South American Earth Sciences, 110, 103375. doi:10.1016/j.jsames.2021.103375
Garrido, A. C. (2010). "Estratigrafía del Grupo Neuquén, Cretácico Superior de la Cuenca Neuquina (Argentina): nueva propuesta de ordenamiento litoestratigráfico". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales, 12(2), 121-177.
- Skocz do góry ↑ Martinelli, A .G., & Vera, E.I. (2007). "Achillesaurus manazzonei, a new alvarezsaurid theropod (Dinosauria) from the Late Cretaceous Bajo de la Carpa Formation, Río Negro Province, Argentina". Zootaxa. 1582: 1–17. doi:10.11646/zootaxa.1582.1.1
- Skocz do góry ↑ Makovicky, P. J., Apesteguía, S. N., & Gianechini, F. A. (2012). "A New Coelurosaurian Theropod from the La Buitrera Fossil Locality of Río Negro, Argentina". Fieldiana Life and Earth Sciences. 5: 90–98. doi:10.3158/2158-5520-5.1.90
- Skocz do góry ↑ Fowler, D. W., Wilson, J. P., Freedman Fowler, E. A., Noto, C. R., Anduza, D., & Horner, J. R. (2020). "Trierarchuncus prairiensis gen. et sp. nov., the last alvarezsaurid: Hell Creek Formation (uppermost Maastrichtian), Montana". Cretaceous Research. Article 104560. doi:10.1016/j.cretres.2020.104560
- ↑ Skocz do: 4,0 4,1 Bonaparte, J. F. (1991). "Los vertebrados fósiles de la formación Río Colorado, de la ciudad de Neuquén y cercanías, Cretácico Superior, Argentina". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales "Bernardino Rivadavia". Paleontología. 4 (3): 15–123
- Skocz do góry ↑ Gallina, P. A., & Apesteguía, S. (2015). "Postcranial anatomy of Bonitasaura salgadoi (Sauropoda, titanosauria) from the Late Cretaceous of Patagonia". Journal of Vertebrate Paleontology, 35(3), e924957. doi:10.1080/02724634.2014.924957
- Skocz do góry ↑ Porfiri, J. D., Baiano, M. A., Dos Santos, D., Gianechini F. A., Pittman M., & Lamanna M. C. (2024). "Diuqin lechiguanae gen. et sp. nov., a new unenlagiine (Theropoda: Paraves) from the Bajo de la Carpa Formation (Neuquén Group, Upper Cretaceous) of Neuquén Province, Patagonia, Argentina". BMC Ecology and Evolution 24: 77. doi:10.1186/s12862-024-02247-w
- Skocz do góry ↑ Filippi, L. S., Juárez Valieri, R. D., Gallina, P. A., Méndez, A. H., Gianechini, F. A., & Garrido, A. C. (2024). "A rebbachisaurid-mimicking titanosaur and evidence of a Late Cretaceous faunal disturbance event in South-West Gondwana". Cretaceous Research. doi:10.1016/j.cretres.2023.105754
- Skocz do góry ↑ Gianechini, F. A., Méndez, A. H., Filippi, L. S., Paulina-Carabajal, A., Juárez Valieri, R. D., & Garrido, A. C. (2021). "A New Furileusaurian Abelisaurid from La Invernada (Upper Cretaceous, Santonian, Bajo De La Carpa Formation), Northern Patagonia, Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology: e1877151. doi:10.1080/02724634.2020.1877151
- Skocz do góry ↑ Cruzado-Caballero, P., Gasca, J. M., Filippi, L. S., Cerda, I., & Garrido, A. C. (2019). "A new ornithopod dinosaur from the Santonian of Northern Patagonia (Rincón de los Sauces, Argentina)". Cretaceous Research. 98: 211–229 doi:10.1016/j.cretres.2019.02.014.
- Skocz do góry ↑ Chiappe, L. M., & Calvo, J. O. (1994). "Neuquenornis volans, a new Late Cretaceous bird (Enantiornithes: avisauridae) from Patagonia, Argentina". Journal of vertebrate Paleontology, 14(2), 230-246. doi:10.1080/02724634.1994.10011554
- Skocz do góry ↑ Fernández, M. S., Garcia, R. A., Fiorelli, L., Scolaro, A., Salvador, R. B., Cotaro, C. N., Kaiser, G. W., & Dyke, G. J. (2013). "A large accumulation of avian eggs from the Late Cretaceous of Patagonia (Argentina) reveals a novel nesting strategy in Mesozoic birds". PLoS One, 8(4), e61030. doi:10.1371/journal.pone.0061030
- Skocz do góry ↑ Coria, R. A., Filippi, L. S., Chiappe, L. M., García, R., & Arcucci, A. B. (2013). "Overosaurus paradasorum gen. et sp. nov. , a new sauropod dinosaur (Titanosauria: Lithostrotia) from the Late Cretaceous of Neuquén, Patagonia, Argentina". Zootaxa. 3683 (4): 357–76. doi:10.11646/zootaxa.3683.4.2
- Skocz do góry ↑ Chiappe, L. M. (2002). "Osteology of the flightless Patagopteryx deferrariisi from the Late Cretaceous of Patagonia (Argentina)". [w:] Chiappe, L. M., & Witmer, L. M. (red). "Mesozoic Birds: Above the Heads of Dinosaurs". University of California Press. pp 281-316.
- Skocz do góry ↑ Perez Moreno, A., Otero, A., Carballiso, J. L., Salgado, L., & Calvo, J. O. (2023). "The appendicular skeleton of Rinconsaurus caudamirus (Sauropoda: Titanosauria) from the Upper Cretaceous of Patagonia, Argentina." Cretaceous Research, 105389. doi:10.1016/j.cretres.2022.105389
- Skocz do góry ↑ Porfiri, J. D., Juárez Valieri R. D., Dos Santos, D., & Lamanna, M. C. (2018). "A new megaraptoran theropod dinosaur from the Upper Cretaceous Bajo de la Carpa Formation of northwestern Patagonia". Cretaceous Research. doi:10.1016/j.cretres.2018.03.014.
- Skocz do góry ↑ Juárez Valieri, R. D., & Calvo, J. O. (2011). "Revision of MUCPv 204, a Senonian Basal Titanosaur from Northern Patagonia". [w:] Calvo, J. O., Porfiri, J. D., González Riga B. J., & Dos Santos, D. D. (red.) "Paleontología y dinosaurios desde América Latina". Mendoza: Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 143–152.
- Skocz do góry ↑ Brisson Egli, F., AgnolÍn, F. L., & Novas, F. (2016). "A new specimen of Velocisaurus unicus (Theropoda, Abelisauroidea) from the Paso Córdoba locality (Santonian), Río Negro, Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology. 36 (4): e1119156. doi:10.1080/02724634.2016.1119156
- Skocz do góry ↑ Filippi, L. S., Méndez, A. H., Gianechini, F. A., Juárez Valieri, R. D., & Garrido, A. C. (2018). "Osteology of Viavenator exxoni (Abelisauridae; Furileusauria) from the Bajo de la Carpa Formation, NW Patagonia, Argentina". Cretaceous Research, 83, 95-119. doi:10.1016/j.cretres.2017.07.019
- Skocz do góry ↑ Ezcurra, M. D., & Mendez, A. H. (2009). "First report of a derived abelisaurid theropod from the Bajo de la Carpa Formation (Late Cretaceous), Patagonia, Argentina". Bulletin of Geosciences 84, 547e554.
- ↑ Skocz do: 20,0 20,1 Méndez, A. H., Gianechini, F. A., Paulina-Carabajal, A., Filippi, L. S., Juárez-Valieri, R. D., Cerda, I. A., & Garrido, A. C. (2022). "New furileusaurian remains from La Invernada (northern Patagonia, Argentina): A site of unusual abelisaurids abundance". Cretaceous Research, 129, 104989. doi:10.1016/j.cretres.2021.104989
- Skocz do góry ↑ Paulina Carabajal, A., Ulloa Guaiquin, K. S., Filippi, L. S., Méndez, A. H., & Lee, Y. N. (2023). "First record of an abelisaurid (Dinosauria, Theropoda) natural endocast, and comments on skull roof ornamentation". [w:] Lee, Y.-N. (red.). "Windows into Sauropsid and Synapsid Evolution: Essays in Honor of Prof. Louis L. Jacobs". Seoul: Dinosaur Science Center Press. pp. 130–139.
- Skocz do góry ↑ Méndez, A. H., Filippi, L. S., Gianechini, F. A., & Valieri Juarez, R. D. (2018). "New brachyrostran remains (Theropoda, Abelisauridae) from La Invernada fossil site (Bajo de la Carpa Formation, Upper Cretaceous), northern Patagonia, Argentina". Cretaceous Research, 83, 120-126. doi:10.1016/j.cretres.2017.07.024
- Skocz do góry ↑ Gianechini, F. A., Filippi, L. S., Méndez, A. H., & Garrido, A. C. (2022). "A non-furileusaurian caudal vertebra from the Bajo de la Carpa Formation (Upper Cretaceous, Santonian) and morphological variation in the tail of Abelisauridae". Publicación Electrónica de la Asociación Paleontológica Argentina 22 (2): 58–70. doi:10.5710/PEAPA.15.10.2022.438
- ↑ Skocz do: 24,0 24,1 Gianechini, F. A., Lio, G., & Apesteguía, S. (2011). "Isolated archosaurian teeth from “La Bonita” locality (Late Cretaceous, Santonian-Campanian), Río Negro province, Argentina". Historia Natural 1, 5e16. Serie 3.
- ↑ Skocz do: 25,0 25,1 Meso, J. G., Gianechini, F. A., Valieri, R. J., Apesteguía, S., & Correa, S. A. S. (2022). Theropods from the La Bonita site, Bajo de la Carpa Formation (Neuquén Group, Santonian), Río Negro, Argentina: analysis of dental evidence. Cretaceous Research, 137, 105250. doi:10.1016/j.cretres.2022.105250
- ↑ Skocz do: 26,0 26,1 Filippi, L. S., Martinelli, A. G., & Garrido, A. C. (2015). "Una nueva asociación de dientes de vertebrados para la Formación Bajo de la Carpa (Santoniense, Cretácico Superior) en Rincón de los Sauces, Neuquén, Argentina". Spanish Journal of Palaeontology, 30(2), 223–238. doi:10.7203/sjp.30.2.17252
- Skocz do góry ↑ Cruzado-Caballero, P., Filippi, L. S., Méndez, A. H., Garrido, A. C., & Díaz-Martínez, I. (2018). First ornithopod remains from the Bajo de la Carpa Formation (Santonian, Upper Cretaceous), northern Patagonia, Argentina. Cretaceous Research, 83, 182-193. doi:10.1016/j.cretres.2017.07.022
- ↑ Skocz do: 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 28,5 28,6 28,7 28,8 28,9 Filippi, L. S., Bellardini, F., Carballido, J. L., Pérez Moreno, A., & Garrido, A. C. (2024). "Sauropod diversity (Dinosauria: Sauropoda) of Cerro Overo–La Invernada (Bajo de la Carpa Formation, Santonian), northeastern Neuquén Basin, and paleoecological implications for Upper Cretaceous sauropod faunas". Publicación Electrónica de la Asociación Paleontológica Argentina 24(1): 71–96. doi:10.5710/PEAPA/24.02.2024.484
- Skocz do góry ↑ Filippi, L. S., & Bellardini, F. (2021). "Feeding traces on postcranial sauropod remains from Bajo de la Carpa Formation (Upper Cretaceous, Santonian), northern Neuquén Basin, Patagonia, Argentina". Cretaceous Research, 119, 104696. doi:10.1016/j.cretres.2020.104696
- Skocz do góry ↑ Coria, R. A., Ortega, F., Arcucci, A. B., & Currie, P. J. (2019). "A new and complete peirosaurid (Crocodyliformes, Notosuchia) from Sierra Barrosa (Santonian, Upper Cretaceous) of the Neuquén Basin, Argentina". Cretaceous Research, 95, 89-105. doi:10.1016/j.cretres.2018.11.008
- Skocz do góry ↑ Woodward, A S. (1896). "On Two Mesozoic Crocodilians Notosuchus (Genus Novum) and Cynodontosuchus (Genus Novum) from the Red Sandstone of the Territory of Neuquen (Argentine Republic)". Anales del Museo de la Plata, Paleontologia Argentina. 6: 1–20
- Skocz do góry ↑ Martinelli, A. G., Sertich, J. J. W., Garrido, A. C., & Praderio, Á. M. (2012). "A new peirosaurid from the Upper Cretaceous of Argentina: Implications for specimens referred to Peirosaurus torminni Price (Crocodyliformes: Peirosauridae)". Cretaceous Research, 37, 191-200. doi:10.1016/j.cretres.2012.03.017
- Skocz do góry ↑ Filippi, L. S., Barrios, F., & Garrido, A. C. (2018). A new peirosaurid from the Bajo de la Carpa Formation (Upper Cretaceous, Santonian) of Cerro Overo, Neuquén, Argentina. Cretaceous Research, 83, 75-83. doi:10.1016/j.cretres.2017.10.021
- Skocz do góry ↑ Gasparini, Z, Chiappe L. M., & Fernandez, M. (1991). "A new Senonian peirosaurid (Crocodylomorpha) from Argentina and a synopsis of the South American Cretaceous crocodilians". Journal of Vertebrate Paleontology. 11 (3): 316–333.
- Skocz do góry ↑ Leardi, J. M., Fiorelli, L. E., & Gasparini, Z. (2015). Redescription and reevaluation of the taxonomical status of Microsuchus schilleri (Crocodyliformes: Mesoeucrocodylia) from the Upper Cretaceous of Neuquén, Argentina. Cretaceous Research, 52, 153-166. doi:10.1016/j.cretres.2014.09.007
- Skocz do góry ↑ Lio, G., Agnolin, F. L., Martinelli, A. G., Ezcurra, M. D., & Novas, F. E. (2018). "New specimen of the enigmatic, Late Cretaceous crocodyliform Neuquensuchus universitas sheds light on the anatomy of the species". Cretaceous Research, 83, 62-74. doi:10.1016/j.cretres.2017.09.014
- Skocz do góry ↑ Fiorelli, L. E., & Calvo, J. (2008). "New remains of Notosuchus terrestris Woodward, 1896 (Crocodyliformes: Mesoeucrocodylia) from Late Cretaceous of Neuquén, Patagonia, Argentina". Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro. 66 (1): 83–124
- Skocz do góry ↑ Martinelli, A. G., & Pais, D. F. (2008). "A new baurusuchid crocodyliform (Archosauria) from the Late Cretaceous of Patagonia (Argentina)". Comptes Rendus Palevol, 7(6), 371-381. doi:10.1016/j.crpv.2008.05.002
- Skocz do góry ↑ Leardi, J. M., Pol, D., & Gasparini, Z. (2018). "New Patagonian baurusuchids (Crocodylomorpha; Notosuchia) from the Bajo de la Carpa Formation (Upper Cretaceous; Neuquén, Argentina): new evidences of the early sebecosuchian diversification in Gondwana". Comptes Rendus Palevol, 17(8), 504-521. doi:10.1016/j.crpv.2018.02.002
- Skocz do góry ↑ de Broin, F. D. L., & de la Fuente, M. S. (2001). 'Oldest world Chelidae (Chelonii, Pleurodira), from the Cretaceous of Patagonia, Argentina". Comptes Rendus de l'Académie des Sciences-Series IIA-Earth and Planetary Science, 333(8), 463-470. doi:10.1016/S1251-8050(01)01662-7
- Skocz do góry ↑ Maniel, I. J. (2024). "Pelomedusoid turtles from the Bajo de la Carpa Formation (Santonian, Upper Cretaceous), Río Negro Province, Patagonia, Argentina". Ameghiniana. 61 (3): 138–147. doi:10.5710/AMGH.12.06.2024.3591.
- Skocz do góry ↑ de la Fuente, M. S. (1993). "Un posible Podocnemididae (Pleurodira: Pelomedusoides) en el Cretácico Tardío de la Patagonia". Implicaciones paleobiogeográficas. Ameghiniana, 30(4), 423-433.
- Skocz do góry ↑ Ford, T. (online) [1]
- Skocz do góry ↑ Martinelli, A. G., Agnolin, F., & Ezcurra, M. D. (2021). "Unexpected new lizard from the Late Cretaceous of southern South America sheds light on Gondwanan squamate diversity". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales. Nueva Serie. 23 (1): 57–80. doi:10.22179/revmacn.23.716
- Skocz do góry ↑ Panzeri, K. M., Gouiric Cavalli, S., Cione, A. L., & Filippi, L. S. (2022). "Description of the first Cretaceous (Santonian) articulated skeletal lungfish remains from South America, Argentina". Comptes Rendus Palevol. 21 (37): 815–835. doi:10.5852/cr-palevol2022v21a37