Albertaceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m (Drobne poprawki) |
m (Drobne zmiany) |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
| Autor: | | Autor: | ||
|- | |- | ||
| − | | [[Sebastian Oziemski]] | + | | [[Sebastian Oziemski]]<br>[[Daniel Madzia]]<br>[[Marcin Szermański]]<br>[[Maciej Ziegler]]<br>[[Paweł Konarzewski]] |
| − | [[Daniel Madzia]] | ||
| − | |||
| − | [[Marcin Szermański]] | ||
| − | |||
| − | [[Maciej Ziegler]] | ||
| − | |||
| − | [[Paweł Konarzewski]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 56: | Linia 49: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| + | [[Plik:Albertaceratops Scale.svg.png|300px|thumb|right| Porówanie wymiarów człowieka i ''Albertaceratops''. Autor: Slate Weasel | ||
| + | [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertaceratops_Scale.svg]]] | ||
''Albertaceratops'' to [[rodzaj]] ceratopsyda z podrodziny [[Centrosaurinae]], którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji [[Oldman]] w Albercie ([[Kanada]]). Datuje je się na [[kampan]], około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej [[bazalny]]ch centrozaurynów. | ''Albertaceratops'' to [[rodzaj]] ceratopsyda z podrodziny [[Centrosaurinae]], którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji [[Oldman]] w Albercie ([[Kanada]]). Datuje je się na [[kampan]], około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej [[bazalny]]ch centrozaurynów. | ||
| Linia 66: | Linia 61: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
[[Plik:Medusaceratops by abelov2014 dcvtjqh-pre.jpg|300px|thumb|right|''Albertaceratops'' (po lewej stronie) w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Medusaceratops-779040809]]] | [[Plik:Medusaceratops by abelov2014 dcvtjqh-pre.jpg|300px|thumb|right|''Albertaceratops'' (po lewej stronie) w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Medusaceratops-779040809]]] | ||
| − | Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – ''[[Medusaceratops]]''. Z kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (''[[epiparietale]]''), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz | + | Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – ''[[Medusaceratops]]''. Z kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (''[[epiparietale]]''), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz (Chiba i in, 2017; Ryan, 2007). |
| − | |||
| − | |||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Wersja z 15:20, 21 cze 2022
| Autor: |
| Sebastian Oziemski Daniel Madzia Marcin Szermański Maciej Ziegler Paweł Konarzewski |
| Albertaceratops (albertaceratops) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 6 m |
| Masa: | 3,5 t |
| Miejsce występowania: | Kanada - prowincja Alberta
(formacja Oldman) |
| Czas występowania | 79,5-79,2 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Albertaceratops. Autor: Nobu Tamura [3] | |
Wstęp
Albertaceratops to rodzaj ceratopsyda z podrodziny Centrosaurinae, którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji Oldman w Albercie (Kanada). Datuje je się na kampan, około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej bazalnych centrozaurynów.
Materiał kopalny
Odkryte skamieniałości tego dinozaura składają się z: TMP.2001.26.1 (holotyp, dość kompletna czaszka) oraz innych szczątków, tworzących razem dość kompletny obraz szkieletu tego zwierzęcia.
Odkrycie i historia taksonu
Skamieniałości, które uznano za nowy gatunek, zostały odkryte w sierpniu 2001 roku. W 2003 roku nowego dinozaura rogatego ochrzczono nieformalną nazwą rodzajową "Medusaceratops" ("rogate oblicze meduzy"), którą ostatecznie zmieniono na obecną. Analiza Michaela J. Ryana - autora naukowego opisu ceratopsa - wykazała, że albertaceratops to bazalny centrozauryn. Jeszcze niedawno szczątki odnalezione warstwach formacji Judith River w Montanie (USA) uważano za jego skamieniałości. Jednak po dokładniejszej analizie okazało się, że są to kości innego ceratopsyda, z bardzo podobną do Albertaceratops kryzą, którego nazwano wcześniejszą nieformalną nazwą albertoceratopsa, mianowicie Medusaceratops (Ryan i in., 2010).
Budowa
Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – Medusaceratops. Z kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (epiparietale), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz (Chiba i in, 2017; Ryan, 2007).
Etymologia
Nazwa rodzajowa albertaceratopsa oznacza "rogate oblicze z Alberty". Epitet gatunkowy (nesmoi) został natomiast nadany na cześć miejscowego farmera Cecil Nesmo, mieszkającego w Manyberries w Albercie, który wspierał prace paleontologów i ludzi z nimi współpracujących.
Spis gatunków
| Albertaceratops | Ryan, 2007 |
| A. nesmoi | Ryan, 2007 |
Bibliografia
Chiba K., Ryan M.J., Fanti F., Loewen M.A & Evans D.C,. (2017). New material and systematic re-evaluation of Medusaceratops lokii (Dinosauria, Ceratopsidae) from the Judith River Formation (Campanian, Montana). „Journal of Paleontology”. 92 (2), s. 272–288, doi:10.1017/jpa.2017.62
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
Ryan, M.J. (2007). A new basal centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation, southeastern Alberta. Journal of Paleontology 81(2):376-396
Ryan, M. J.; Evans, D. C.; Shepherd, K. M.; Sues, H. (2012). "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. doi:10.1139/e2012-056
Ryan, M.J., Russell, A.P. & Hartman, S. (2010). A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Judith River Formation, Montana. W: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, David A. Eberth (red.): New Perspectives on Horned Dinosaurs. The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium.
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertaceratops_BW2.jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertaceratops_Scale.svg){kind=link}