Macrocollum

Hasło w trakcie aktualizacji.

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Michał Siedlecki

---

Macrocollum (makrokolum)
Długość	ok. 3,4 m*
Masa	ok. 95 kg*
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Brazylia, Rio Grande do Sul (formacja Caturrita, stanowisko Wachholz)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 225,4 Ma późny trias (wczesny noryk)
Systematyka	Dinosauria Sauropodomorpha Unaysauridae
Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura.
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAgudo, Rio Grande do Sul,Brazylia\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Agudo, Rio Grande do Sul,Brazylia\n","link":"","lat":-29.60000000000000142108547152020037174224853515625,"lon":-53.27000000000000312638803734444081783294677734375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Macrocollum to rodzaj prymitywnego zauropodomorfa z rodziny Unaysauridae. Jest to jeden z najstarszych znanych dinozaurów. Dzięki odkryciu licznych i kompletnych szczątków, znamy niemal cały szkielet tego zwierzęcia. Macrocollum został nazwany w 2018 r. przez zespół paleontologów pod kierunkiem Rodrigo Tempa Müllera, a o odkryciu jego szczątków po raz pierwszy doniesiono trzy lata wcześniej.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu M. itaqui . Autor: Rodrigo T. Müller, Max Langer, Sergio Dias-da-Silva doi:10.1098/rsbl.2018.0633.

Holotyp to okaz CAPPA/UFSM 0001a, obejmujący niemal kompletny i artykułowany szkielet z czaszką.

Paratypy to dwa kolejne osobniki: CAPPA/UFSM 0001b (niemal kompletny i częściowo artykułowany szkielet z czaszką) oraz CAPPA/UFSM 0001c (artykułowany szkielet bez czaszki i kręgów szyjnych).

Müller (2020), przypisał do Macrocollum nowy okaz.

Etymologia

Nazwa Macrocollum pochodzi od greckiego słowa makrós („długi”) oraz collum („szyja”) w nawiązaniu do wydłużonej szyi tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje Jose Jerundino Machado Itaqui, jednego z twórców Centro de Apoio a` Pesquisa Paleontologica da Quarta Colonia (CAPPA/UFSM).

Budowa

Macrocollum był stosunkowo niedużym, dwunożnym dinozaurem o małej głowie, długiej szyi i silnych przednich łapach. Czaszka stanowiła zaledwie połowę długości kości udowej i była delikatnie zbudowana, z lekko wydłużonym pyskiem. Cechowała się dużymi nozdrzami i oczodołami, a także oknem przedoczodolowym w kształcie półkola. Przedni koniec żuchwy był zakrzywiony do dołu. W kościach przedszczękowych znajdowały się 4 zęby, w szczękowych – 23, a w zębowych po 21. Korony zębów były zwężone u podstawy i miały duże piłkowania. Kręgi szyjne były bardzo mocno wydłużone. Kość krzyżowa składała się z trzech kręgów. Masywne kończyny przednie miały po pięć palców, jednak czwarty i piaty palec zostały silnie zredukowane i nie miały pazurów. Kość udowa była dłuższa od piszczelowej i cechowała się brakiem podpórki krętarzowej (ang. trochanteric shelf). Stopy były raczej smukłe, z wydłużonymi paliczkami.

Paleobiologia

Rekonstrukcja paratypu M. itaqui (CAPPA/UFSM 0001b) z zaznaczoną rekonstrukcją worków powietrznych . Autor: Tito Aureliano, Aline M. Ghilardi, Rodrigo T. Müller, Leonardo Kerber, Marcelo A. Fernandes, Fresia Ricardi-Branco, Mathew J. Wedel[1].

Makrokolum było zwierzęciem roślinożernym, prawdopodobnie prowadzącym stadny tryb życia. Aureliano i współpracownicy w 2023 roku wykonali prześwietlenie okazu CAPPA/UFSM 0001b pod mikrotomografem, u którego wykryli najstarszy obecnie znany układ worków powietrznych , obecnego u niektórych innych zauropodomorfów, teropodów oraz ptaków. Jednakże okaz ten wykazywał się unikalnym dla bazalnych zauropodomorfów typem pneumatyzacji kości, obecnej zarówno w części szyjnej, jak i grzbietowej, a ponadto odkryto u niego nowy rodzaj tkanki pneumatycznej , co wydaje sie uprawdopodabnić hipotezę tworców pracy, o pochodzeniu tkanek pneumatycznych u zauropodomorfów (Aureliano i inn, 2022). Co ciekawe, u innych bazalnych zauropodomorfów , tj. buriolest, czy pampadrom, czy u herrerazaurydów, tj. gnatoworaks, nie wykryto śladów po workach powietrznych (Aureliano i inn, 2022), chociaż w przypadku pampadroma może być to spowodowane niekompletnością jego materiału kopalnego.

Spis gatunków

Macrocollum	Müller, Langer i Dias-da-Silva, 2018
M. itaqui	Müller, Langer i Dias-da-Silva, 2018

Bibliografia

Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R., T., Kerber, L., Fernandes, M. A., Ricardo-Branco, F., Weddel, M.J. (2023). "The origin of an invasive air sac system in sauropodomorph dinosaurs". The Anatomical Record [[2]]

Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R.T., Kerber, L., Pretto, F.A., Fernandes, M.A., Ricardi-Branco, F., & Wedel, M.J. (2022). The absence of an invasive air sac system in the earliest dinosaurs suggests multiple origins of vertebral pneumaticity. Scientific Reports, 12, 20844. [[3]]

Müller, R.T. (2020). "Craniomandibular osteology of Macrocollum itaquii (Dinosauria: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of southern Brazil". Journal of Systematic Paleontolog, Vol. 18 (10); 805-841 [[4]]

Müller, R.T., da Rosa, A.A.S., Silva, L.R., Aires, A.S.S., Pacheco, C.P., Pavanatto, A.E.B., Dias-da-Silva, S. (2015). "Wachholz, a new exquisite dinosaur-bearing fossiliferous site from the Upper Triassic of southern Brazil". Journal of South American Earth Sciences, t. 61, str. 120–128

Müller, R.T., Langer, M.C., Dias-da-Silva, S. (2018). "An exceptionally preserved association of complete dinosaur skeletons reveals the oldest long-necked sauropodomorphs". Biology Letters. 14 (11): 20180633. doi:10.1098/rsbl.2018.0633.

• Dane podane za https://dinoanimals.com/dinosaurdatabase/macrocollum-itaquii/