Bashanosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(uzupełnienia) |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Szymon Jagusztyn]], [[Kamil Kamiński]] | |Autor = [[Szymon Jagusztyn]], [[Kamil Kamiński]] | ||
| − | |Korekta = | + | |Korekta = [[Paweł Konarzewski]] |
| − | |nazwa = ''Bashanosaurus'' | + | |nazwa = ''Bashanosaurus'' (baszanozaura) |
|długość = > 2,8 m | |długość = > 2,8 m | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|masa = | |masa = | ||
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
| − | |miejsce = [[Chiny]] | + | |miejsce = [[Chiny]] - Chonhqing |
<small>(dolne warstwy [[formacja|formacji]] [[Shaximiao]])</small> | <small>(dolne warstwy [[formacja|formacji]] [[Shaximiao]])</small> | ||
|czas = {{Występowanie|170|168}} | |czas = {{Występowanie|170|168}} | ||
ok. 170-168 [[Ma]]<br> | ok. 170-168 [[Ma]]<br> | ||
| − | <small>[[środkowa jura]] ([[bajos]] | + | <small>[[środkowa jura]] ([[bajos]] </small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
[[Stegosauria]] | [[Stegosauria]] | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = Bashanosaurus primitivus.png |
| − | |podpis = | + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa ''Bashanosaurus''. Autor: Connor Ashbridge [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bashanosaurus_primitivus.png] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
|mapa = | |mapa = | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| + | 30.50, 108.55~ miejsce odnalezienia szczątków ''Bashanosaurus'' oraz Stegosauria indet. | ||
| + | </display_points> | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Bashanosaurus'' to rodzaj niewielkiego roślinożernego dinozaura z grupy [[Stegosauria]], żyjącego w środkowej jurze na | + | ''Bashanosaurus'' to rodzaj niewielkiego roślinożernego dinozaura z grupy [[Stegosauria]], żyjącego w środkowej jurze na obszarze dzisiejszych Chin. Szczątki baszanozaura zostały odkryte w 2016 roku, a 6 lat później został formalnie opisany. Jest to najstarszy znany stegozaur. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa ''Bashanosaurus'' oznacza | + | Nazwa ''Bashanosaurus'' oznacza "jaszczur z Bashan" i nawiązuje do starożytnej nazwy prowincji Chonhqing. Epitet gatunkowy ''primitivus'' oznacza "pierwotny", co odnosi się do jego pozycji na drzewie rodowym stegozaurów. |
==Materiał kopalny == | ==Materiał kopalny == | ||
| − | [[Holotyp]] (CLGPR V00006-1) to dwa | + | [[Plik:Bashanosaurus Skeletal.svg|thumb|Sylwetka ''Bashanosaurus'' z zaznaczeniem odnalezionych kości. Autor: SlvrHwk [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bashanosaurus_Skeletal.svg]]] |
| + | [[Holotyp]] (CLGPR V00006-1) to jeden kręg grzbietowy, dwa ogonowe, prawa kość łopatkowa i krucza, kilka kości lewej kończyny tylnej (m.in. k. udowa, piszczelowa, strzałkowa i śródstopia), fragment płyty grzbietowej, kolec oraz żebra. Skamieniałości prawdopodobnie należały do młodocianego osobnika. | ||
| − | Materiał przypisany to | + | Materiał przypisany to: |
| + | *CLGPR V00006-2 - pięć kręgów grzbietowych, prawa k. piszczelowa i strzałkowa, płyta grzbietowa oraz żebra | ||
| + | *CLGPRV00006-3 - kręg grzbietowy | ||
| + | |||
| + | Wymienione wyżej szczątki należały do trzech różnych osobników. | ||
| + | |||
| + | W dolnych osadach formacji Shaximiao odnaleziono kolejny okaz stegozaura (CLGPRV00006-4) zawierający niekompletną czaszkę, kręg grzbietowy oraz niekompletny kolec. Nie wykazuje jednak on żadnych [[diagnoza|cech diagnostycznych]] ''Bashanosaurus'' oraz ''[[Huayangosaurus]]'', dlatego Dai i in. (2022) uznali go za Stegosauria indet. | ||
==Budowa i filogeneza== | ==Budowa i filogeneza== | ||
| − | ''Bashanosaurus'' | + | ''Bashanosaurus'' od swoich kuzynów różni się m.in.: budową kręgów, kości długich (k. udowej oraz łopatki) oraz płytek kostnych. Czwarty krętarz jest zlokalizowany poniżej środka trzonu kości udowej, a łopatka ma dystalnie rozszerzony koniec. [[Kręg|Parapofyz]]y są podniesione przy podstawach wyrostków poprzecznych kręgów grzbietowych. Podstawy płyt grzbietowych są silnie wypukłe i poprzecznie pogrubione, a także oddzielone od przedniego lub tylnego brzegu płyty wyraźnym rowkiem. |
W analizie filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu, ''Bashanosaurus'' okazał się najbardziej prymitywnym stegozaurem i bliskim kuzynem ''[[Chungkingosaurus]]''. | W analizie filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu, ''Bashanosaurus'' okazał się najbardziej prymitywnym stegozaurem i bliskim kuzynem ''[[Chungkingosaurus]]''. | ||
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| − | ''Bashanosaurus'' dzielił środowisko z innymi niewielkimi roślinożercami, takimi jak ''[[Agilisaurus]]'' czy ''[[Xiaosaurus]]'', z którymi mógł wspólnie żerować. W wodach żyły niebezpieczne krokodyle z rodzaju ''Hsiosuchus'', które mogły być zagrożeniem dla młodych. Niebezpieczeństwo stanowiły teropody: ''[[Gasosaurus]]'', ''[[Xuanhanosaurus]]'' oraz ''[[Chuandongocoelurus]]''. W środowisku żyły również wczesne ssaki np. ''Polistodon'' i ''Bienotenoides''. | + | ''Bashanosaurus'' dzielił środowisko z innymi niewielkimi roślinożercami, takimi jak ''[[Agilisaurus]]'' czy ''[[Xiaosaurus]]'', z którymi mógł wspólnie żerować. W wodach żyły niebezpieczne krokodyle z rodzaju ''Hsiosuchus'', które mogły być zagrożeniem dla młodych. Niebezpieczeństwo stanowiły teropody: ''[[Gasosaurus]]'', ''[[Xuanhanosaurus]]'' oraz ''[[Chuandongocoelurus]]''. W środowisku żyły również wczesne ssaki np. ''Polistodon'' i ''Bienotenoides''. Zobacz też [[Huayangosaurus#Paleośrodowisko]]. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Bashanosaurus''}} | | {{V|''Bashanosaurus''}} | ||
| − | | {{Kpt|Dai, Li, Maidment, Wei, Zhou, Hu, Ma, Wang, Hu}} i {{Kpt|Peng}}, [[2022]] | + | | {{Kpt|Dai, Li, [[Maidment]], Wei, Zhou, Hu, Ma, Wang, Hu}} i {{Kpt|Peng}}, [[2022]] |
|- | |- | ||
| {{V|''B. primitivus''}} | | {{V|''B. primitivus''}} | ||
| − | | {{Kpt|Dai, Li, Maidment, Wei, Zhou, Hu, Ma, Wang, Hu}} i {{Kpt|Peng}}, [[2022]] | + | | {{Kpt|Dai, Li, [[Maidment]], Wei, Zhou, Hu, Ma, Wang, Hu}} i {{Kpt|Peng}}, [[2022]] |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022). | + | <small> Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022). "New stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China". Journal of Vertebrate Paleontology, 41:5, e1995737, [[doi:10.1080/02724634.2021.1995737]]. |
</small> | </small> | ||
Aktualna wersja na dzień 21:47, 8 lut 2024
| Autor: | Szymon Jagusztyn, Kamil Kamiński |
| Korekta: | Paweł Konarzewski |
| Bashanosaurus (baszanozaura) | |
|---|---|
| Długość | > 2,8 m |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - Chonhqing |
| Czas |
ok. 170-168 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Bashanosaurus. Autor: Connor Ashbridge [2] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Bashanosaurus to rodzaj niewielkiego roślinożernego dinozaura z grupy Stegosauria, żyjącego w środkowej jurze na obszarze dzisiejszych Chin. Szczątki baszanozaura zostały odkryte w 2016 roku, a 6 lat później został formalnie opisany. Jest to najstarszy znany stegozaur.
Etymologia
Nazwa Bashanosaurus oznacza "jaszczur z Bashan" i nawiązuje do starożytnej nazwy prowincji Chonhqing. Epitet gatunkowy primitivus oznacza "pierwotny", co odnosi się do jego pozycji na drzewie rodowym stegozaurów.
Materiał kopalny
Holotyp (CLGPR V00006-1) to jeden kręg grzbietowy, dwa ogonowe, prawa kość łopatkowa i krucza, kilka kości lewej kończyny tylnej (m.in. k. udowa, piszczelowa, strzałkowa i śródstopia), fragment płyty grzbietowej, kolec oraz żebra. Skamieniałości prawdopodobnie należały do młodocianego osobnika.
Materiał przypisany to:
- CLGPR V00006-2 - pięć kręgów grzbietowych, prawa k. piszczelowa i strzałkowa, płyta grzbietowa oraz żebra
- CLGPRV00006-3 - kręg grzbietowy
Wymienione wyżej szczątki należały do trzech różnych osobników.
W dolnych osadach formacji Shaximiao odnaleziono kolejny okaz stegozaura (CLGPRV00006-4) zawierający niekompletną czaszkę, kręg grzbietowy oraz niekompletny kolec. Nie wykazuje jednak on żadnych cech diagnostycznych Bashanosaurus oraz Huayangosaurus, dlatego Dai i in. (2022) uznali go za Stegosauria indet.
Budowa i filogeneza
Bashanosaurus od swoich kuzynów różni się m.in.: budową kręgów, kości długich (k. udowej oraz łopatki) oraz płytek kostnych. Czwarty krętarz jest zlokalizowany poniżej środka trzonu kości udowej, a łopatka ma dystalnie rozszerzony koniec. Parapofyzy są podniesione przy podstawach wyrostków poprzecznych kręgów grzbietowych. Podstawy płyt grzbietowych są silnie wypukłe i poprzecznie pogrubione, a także oddzielone od przedniego lub tylnego brzegu płyty wyraźnym rowkiem.
W analizie filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu, Bashanosaurus okazał się najbardziej prymitywnym stegozaurem i bliskim kuzynem Chungkingosaurus.
Paleoekologia
Bashanosaurus dzielił środowisko z innymi niewielkimi roślinożercami, takimi jak Agilisaurus czy Xiaosaurus, z którymi mógł wspólnie żerować. W wodach żyły niebezpieczne krokodyle z rodzaju Hsiosuchus, które mogły być zagrożeniem dla młodych. Niebezpieczeństwo stanowiły teropody: Gasosaurus, Xuanhanosaurus oraz Chuandongocoelurus. W środowisku żyły również wczesne ssaki np. Polistodon i Bienotenoides. Zobacz też Huayangosaurus#Paleośrodowisko.
Spis gatunków
| Bashanosaurus | Dai, Li, Maidment, Wei, Zhou, Hu, Ma, Wang, Hu i Peng, 2022 |
| B. primitivus | Dai, Li, Maidment, Wei, Zhou, Hu, Ma, Wang, Hu i Peng, 2022 |
Bibliografia
Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022). "New stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China". Journal of Vertebrate Paleontology, 41:5, e1995737, doi:10.1080/02724634.2021.1995737.
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bashanosaurus_primitivus.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bashanosaurus_Skeletal.svg){kind=link}