Macrocollum: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "{{DISPLAYTITLE:''Macrocollum''}} {{Opis |Autor = Kamil Kamiński |Korekta |nazwa = ''Macrocollum'' (makrokolum)...") |
m |
||
| (Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | |||
{{DISPLAYTITLE:''Macrocollum''}} | {{DISPLAYTITLE:''Macrocollum''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Kamil Kamiński]] | |Autor = [[Kamil Kamiński]] | ||
| − | |Korekta | + | |Korekta = [[Michał Siedlecki]] |
|nazwa = ''Macrocollum'' (makrokolum) | |nazwa = ''Macrocollum'' (makrokolum) | ||
| − | |długość = ok. 3 m | + | |długość = ok. 3,4 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> |
| − | |wysokość = | + | |wysokość = 74 cm (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | |masa = | + | |masa = ok. 95 kg<ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
|miejsce = [[Brazylia]], Rio Grande do Sul | |miejsce = [[Brazylia]], Rio Grande do Sul | ||
| + | |||
| + | <small>([[formacja]] [[Caturrita]], stanowisko Wachholz)</small> | ||
| + | |||
|czas = {{Występowanie|225|225}} | |czas = {{Występowanie|225|225}} | ||
ok. 225,4 [[Ma]]<br> | ok. 225,4 [[Ma]]<br> | ||
| Linia 19: | Linia 23: | ||
[[Unaysauridae]] | [[Unaysauridae]] | ||
|grafika = Macrocollum_NT.jpg | |grafika = Macrocollum_NT.jpg | ||
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura. | |
|mapa = | |mapa = | ||
<display_points type="terrain" zoom=3> | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
| − | + | 29.6° S, 53.27° W~Agudo, Rio Grande do Sul,Brazylia | |
</display_points> | </display_points> | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Macrocollum'' to [[rodzaj]] prymitywnego zauropodomorfa z rodziny [[Unaysauridae]]. Jest to jeden z najstarszych znanych dinozaurów. Dzięki odkryciu licznych i kompletnych szczątków, znamy niemal cały szkielet tego zwierzęcia. ''Macrocollum'' został nazwany w 2018 r. przez zespół paleontologów pod kierunkiem Rodrigo Tempa Müllera. | + | ''Macrocollum'' to [[rodzaj]] prymitywnego zauropodomorfa z rodziny [[Unaysauridae]]. Jest to jeden z najstarszych znanych dinozaurów. Dzięki odkryciu licznych i kompletnych szczątków, znamy niemal cały szkielet tego zwierzęcia. ''Macrocollum'' został nazwany w 2018 r. przez zespół paleontologów pod kierunkiem Rodrigo Tempa Müllera, a o odkryciu jego szczątków po raz pierwszy doniesiono trzy lata wcześniej. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | |||
| + | [[Plik: Rsbl20180633f01.jpg|300px|thumb|right| Rekonstrukcja szkieletu ''M. itaqui'' . Autor: Rodrigo T. Müller, Max Langer, Sergio Dias-da-Silva [[doi:10.1098/rsbl.2018.0633]].]] | ||
[[Holotyp]] to okaz CAPPA/UFSM 0001a, obejmujący niemal kompletny i [[artykułowany]] szkielet z czaszką. | [[Holotyp]] to okaz CAPPA/UFSM 0001a, obejmujący niemal kompletny i [[artykułowany]] szkielet z czaszką. | ||
| − | + | [[Paratyp]]y to dwa kolejne osobniki: CAPPA/UFSM 0001b (niemal kompletny i częściowo artykułowany szkielet z czaszką) oraz CAPPA/UFSM 0001c (artykułowany szkielet bez czaszki i kręgów szyjnych). | |
| + | |||
| + | Müller (2020), przypisał do ''Macrocollum'' nowy okaz, natomiast w 2023 roku odkryto kolejny niekompletny szkielet pozaczaszkowy (fragmentaryczne kości tylnego [[autopodium]]) znalezione poza typową lokalizacją szczątków tego dinozaura Bem i Müller, 2023). | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 37: | Linia 45: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | + | ''Macrocollum'' był stosunkowo niedużym, dwunożnym dinozaurem o małej głowie, długiej szyi i silnych przednich łapach. Czaszka stanowiła zaledwie połowę długości kości udowej i była delikatnie zbudowana, z lekko wydłużonym pyskiem. Cechowała się dużymi nozdrzami i oczodołami, a także oknem przedoczodolowym w kształcie półkola. Przedni koniec żuchwy był zakrzywiony do dołu. W kościach przedszczękowych znajdowały się 4 zęby, w szczękowych – 23, a w zębowych po 21. Korony zębów były zwężone u podstawy i miały duże piłkowania. Kręgi szyjne były bardzo mocno wydłużone. Kość krzyżowa składała się z trzech kręgów. Masywne kończyny przednie miały po pięć palców, jednak czwarty i piaty palec zostały silnie zredukowane i nie miały pazurów. Kość udowa była dłuższa od piszczelowej i cechowała się brakiem podpórki krętarzowej (ang. ''trochanteric shelf''). Stopy były raczej smukłe, z wydłużonymi paliczkami. | |
| + | |||
| + | ==Paleobiologia== | ||
| + | |||
| + | [[Plik: Ar25209-fig-0001-m.jpg|300px|thumb|right| Rekonstrukcja paratypu ''M. itaqui'' (CAPPA/UFSM 0001b) z zaznaczoną rekonstrukcją worków powietrznych . Autor: Tito Aureliano, Aline M. Ghilardi, Rodrigo T. Müller, Leonardo Kerber, Marcelo A. Fernandes, Fresia Ricardi-Branco, Mathew J. Wedel[https://doi.org/10.1002/ar.25209].]] | ||
| + | Makrokolum było zwierzęciem roślinożernym, prawdopodobnie prowadzącym stadny tryb życia. Aureliano i współpracownicy w 2023 roku wykonali przy użyciu mikrotomografu prześwietlenie okazu CAPPA/UFSM 0001b, u którego wykryli najstarszy obecnie znany układ worków powietrznych, obecny u niektórych innych zauropodomorfów, teropodów oraz ptaków. Jednakże okaz ten wykazywał się unikalnym dla [[takson bazalny|bazalnych]] zauropodomorfów typem pneumatyzacji kości, obecnej zarówno w części szyjnej, jak i grzbietowej, a ponadto odkryto u niego nowy rodzaj tkanki pneumatycznej , co wydaje sie uprawdopodabnić hipotezę tworców pracy, o pochodzeniu tkanek pneumatycznych u zauropodomorfów (Aureliano i inn, 2022). Co ciekawe, u innych bazalnych zauropodomorfów , tj. [[Buriolestes|buriolest]], czy ''[[Pampadromaeus|pampadrom]], czy u [[Herrerasauridae|herrerazaurydów]', tj. [[Gnathovorax|gnatoworaks]], nie wykryto śladów po workach powietrznych (Aureliano i inn, 2022), chociaż w przypadku pampadroma może być to spowodowane niekompletnością jego materiału kopalnego. | ||
| + | |||
| + | Zmysł węchu u makrokollum był słabiej rozwinięty niż u buriolesta (zmniejszona długość kanału węchowego) , lecz wciąż był prawdopodobnie silniejszy niż powonienie późniejszych zauropodomorfów (Müller, 2022). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 49: | Linia 64: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> Müller, T.T., Langer, M.C., Dias-da-Silva, S. (2018). "An exceptionally preserved association of complete dinosaur skeletons reveals the oldest long-necked sauropodomorphs". Biology Letters. 14 (11): 20180633. | + | <small> |
| − | </small> | + | Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R., T., Kerber, L., Fernandes, M. A., Ricardo-Branco, F., Weddel, M.J. (2023). "The origin of an invasive air sac system in sauropodomorph dinosaurs". The Anatomical Record |
| + | [https://doi.org/10.1002/ar.25209] | ||
| + | |||
| + | Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R.T., Kerber, L., Pretto, F.A., Fernandes, M.A., Ricardi-Branco, F., & Wedel, M.J. (2022). The absence of an invasive air sac system in the earliest dinosaurs suggests multiple origins of vertebral pneumaticity. Scientific Reports, 12, 20844. [https://www.nature.com/articles/s41598-022-25067-8] | ||
| + | |||
| + | Bem, F. P.; Müller, R. T. (2023). "First record of Macrocollum itaquii (Dinosauria: Sauropodomorpha) outside the type locality and its biostratigraphic significance". Historical Biology. [https://doi.org/10.1080%2F08912963.2023.2269404] | ||
| + | |||
| + | Müller, R.T. (2020). "Craniomandibular osteology of Macrocollum itaquii (Dinosauria: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of southern Brazil". Journal of Systematic Paleontolog, Vol. 18 (10); 805-841 [https://doi.org/10.1080/14772019.2019.1683902] | ||
| + | |||
| + | Müller, R.T. (2022). "Olfactory acuity in early sauropodomorph dinosaurs". Historical Biology, 34(2): 346-351 [https://doi.org/10.1080/08912963.2021.1914600] | ||
| + | |||
| + | Müller, R.T., da Rosa, A.A.S., Silva, L.R., Aires, A.S.S., Pacheco, C.P., Pavanatto, A.E.B., Dias-da-Silva, S. (2015). "Wachholz, a new exquisite dinosaur-bearing fossiliferous site from the Upper Triassic of southern Brazil". Journal of South American Earth Sciences, t. 61, str. 120–128 | ||
| + | |||
| + | Müller, R.T., Langer, M.C., Dias-da-Silva, S. (2018). "An exceptionally preserved association of complete dinosaur skeletons reveals the oldest long-necked sauropodomorphs". Biology Letters. 14 (11): 20180633. [doi:10.1098/rsbl.2018.0633]. | ||
| + | |||
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
[[Kategoria:Saurischia]] | [[Kategoria:Saurischia]] | ||
[[Kategoria:Sauropodomorpha]] | [[Kategoria:Sauropodomorpha]] | ||
| + | [[Kategoria:Sauropodomorpha bazalne]] | ||
[[Kategoria:Ameryka Południowa]] | [[Kategoria:Ameryka Południowa]] | ||
[[Kategoria:Brazylia]] | [[Kategoria:Brazylia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:50, 11 mar 2024
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Michał Siedlecki |
| Macrocollum (makrokolum) | |
|---|---|
| Długość | ok. 3,4 m [1] |
| Wysokość | 74 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | ok. 95 kg[1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Brazylia, Rio Grande do Sul |
| Czas |
ok. 225,4 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura. | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Macrocollum to rodzaj prymitywnego zauropodomorfa z rodziny Unaysauridae. Jest to jeden z najstarszych znanych dinozaurów. Dzięki odkryciu licznych i kompletnych szczątków, znamy niemal cały szkielet tego zwierzęcia. Macrocollum został nazwany w 2018 r. przez zespół paleontologów pod kierunkiem Rodrigo Tempa Müllera, a o odkryciu jego szczątków po raz pierwszy doniesiono trzy lata wcześniej.
Materiał kopalny
Holotyp to okaz CAPPA/UFSM 0001a, obejmujący niemal kompletny i artykułowany szkielet z czaszką.
Paratypy to dwa kolejne osobniki: CAPPA/UFSM 0001b (niemal kompletny i częściowo artykułowany szkielet z czaszką) oraz CAPPA/UFSM 0001c (artykułowany szkielet bez czaszki i kręgów szyjnych).
Müller (2020), przypisał do Macrocollum nowy okaz, natomiast w 2023 roku odkryto kolejny niekompletny szkielet pozaczaszkowy (fragmentaryczne kości tylnego autopodium) znalezione poza typową lokalizacją szczątków tego dinozaura Bem i Müller, 2023).
Etymologia
Nazwa Macrocollum pochodzi od greckiego słowa makrós („długi”) oraz collum („szyja”) w nawiązaniu do wydłużonej szyi tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje Jose Jerundino Machado Itaqui, jednego z twórców Centro de Apoio a` Pesquisa Paleontologica da Quarta Colonia (CAPPA/UFSM).
Budowa
Macrocollum był stosunkowo niedużym, dwunożnym dinozaurem o małej głowie, długiej szyi i silnych przednich łapach. Czaszka stanowiła zaledwie połowę długości kości udowej i była delikatnie zbudowana, z lekko wydłużonym pyskiem. Cechowała się dużymi nozdrzami i oczodołami, a także oknem przedoczodolowym w kształcie półkola. Przedni koniec żuchwy był zakrzywiony do dołu. W kościach przedszczękowych znajdowały się 4 zęby, w szczękowych – 23, a w zębowych po 21. Korony zębów były zwężone u podstawy i miały duże piłkowania. Kręgi szyjne były bardzo mocno wydłużone. Kość krzyżowa składała się z trzech kręgów. Masywne kończyny przednie miały po pięć palców, jednak czwarty i piaty palec zostały silnie zredukowane i nie miały pazurów. Kość udowa była dłuższa od piszczelowej i cechowała się brakiem podpórki krętarzowej (ang. trochanteric shelf). Stopy były raczej smukłe, z wydłużonymi paliczkami.
Paleobiologia
Makrokolum było zwierzęciem roślinożernym, prawdopodobnie prowadzącym stadny tryb życia. Aureliano i współpracownicy w 2023 roku wykonali przy użyciu mikrotomografu prześwietlenie okazu CAPPA/UFSM 0001b, u którego wykryli najstarszy obecnie znany układ worków powietrznych, obecny u niektórych innych zauropodomorfów, teropodów oraz ptaków. Jednakże okaz ten wykazywał się unikalnym dla bazalnych zauropodomorfów typem pneumatyzacji kości, obecnej zarówno w części szyjnej, jak i grzbietowej, a ponadto odkryto u niego nowy rodzaj tkanki pneumatycznej , co wydaje sie uprawdopodabnić hipotezę tworców pracy, o pochodzeniu tkanek pneumatycznych u zauropodomorfów (Aureliano i inn, 2022). Co ciekawe, u innych bazalnych zauropodomorfów , tj. buriolest, czy pampadrom, czy u [[Herrerasauridae|herrerazaurydów]', tj. gnatoworaks, nie wykryto śladów po workach powietrznych (Aureliano i inn, 2022), chociaż w przypadku pampadroma może być to spowodowane niekompletnością jego materiału kopalnego.
Zmysł węchu u makrokollum był słabiej rozwinięty niż u buriolesta (zmniejszona długość kanału węchowego) , lecz wciąż był prawdopodobnie silniejszy niż powonienie późniejszych zauropodomorfów (Müller, 2022).
Spis gatunków
| Macrocollum | Müller, Langer i Dias-da-Silva, 2018 |
| M. itaqui | Müller, Langer i Dias-da-Silva, 2018 |
Bibliografia
Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R., T., Kerber, L., Fernandes, M. A., Ricardo-Branco, F., Weddel, M.J. (2023). "The origin of an invasive air sac system in sauropodomorph dinosaurs". The Anatomical Record [2]
Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R.T., Kerber, L., Pretto, F.A., Fernandes, M.A., Ricardi-Branco, F., & Wedel, M.J. (2022). The absence of an invasive air sac system in the earliest dinosaurs suggests multiple origins of vertebral pneumaticity. Scientific Reports, 12, 20844. [3]
Bem, F. P.; Müller, R. T. (2023). "First record of Macrocollum itaquii (Dinosauria: Sauropodomorpha) outside the type locality and its biostratigraphic significance". Historical Biology. [4]
Müller, R.T. (2020). "Craniomandibular osteology of Macrocollum itaquii (Dinosauria: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of southern Brazil". Journal of Systematic Paleontolog, Vol. 18 (10); 805-841 [5]
Müller, R.T. (2022). "Olfactory acuity in early sauropodomorph dinosaurs". Historical Biology, 34(2): 346-351 [6]
Müller, R.T., da Rosa, A.A.S., Silva, L.R., Aires, A.S.S., Pacheco, C.P., Pavanatto, A.E.B., Dias-da-Silva, S. (2015). "Wachholz, a new exquisite dinosaur-bearing fossiliferous site from the Upper Triassic of southern Brazil". Journal of South American Earth Sciences, t. 61, str. 120–128
Müller, R.T., Langer, M.C., Dias-da-Silva, S. (2018). "An exceptionally preserved association of complete dinosaur skeletons reveals the oldest long-necked sauropodomorphs". Biology Letters. 14 (11): 20180633. [doi:10.1098/rsbl.2018.0633].
