Kaiparowits: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (→‎Krokodylomorfy)
 
(Nie pokazano 72 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
  Artykuł w trakcie rozbudowy
+
{{Formacja
−
<small>
+
  |Autor                  = [[Michał Siedlecki]], [[Paweł Konarzewski]]
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Korekta               =
−
| Autorzy: [[Michał Siedlecki]], [[Paweł Konarzewski]]
+
|nazwa                  = Formacja Kaiparowits
−
|-
+
|wiek                  = {{Występowanie|77.3|72.8}}
−
| Korekta:
+
ok. 77,3-72,8 [[Ma]]<br><small>([[późna kreda]] - [[kampan]])</small>
−
|}
+
|miejsce                = [[USA]] - Utah
−
</small>
+
|podjednostki          = dolne, środkowe górne (nazwy nieoficjalne) i Upper Valley
−
----
+
|underlies              = [[formacja]] [[Canaan Peak]]
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+
|overlies              = [[formacja]] [[Wahweap]]
−
! colspan=2 | Formacja Kaiparowits
+
|miąższość              = 1005 m
−
|-
+
|klimat                = ciepły i wilgotny wraz z porami suchymi
−
! '''Miąższość''':
+
|litologia              = piaskowce, mułowce, iłowce, bentonity i materiał wulkaniczny
−
| 790 m
+
|typowy                =
−
|-
+
|grafika                = Kaiparowits Formation.jpg
−
! '''Wiek''':
+
|podpis                = Odsłonięcia skał formacji Kaiparowits. Fot. [[Kenneth Carpenter]] [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kaiparowits_Formation.jpg]
−
|{{Występowanie|77.3|74.9}}<br>
+
|mapa                  =  
−
ok. 77,3-74,3 [[Ma]]<br><small>([[późna kreda]] - [[kampan]])</small>
 
−
|-
 
−
! '''Ówczesny klimat''':
 
−
| ciepły i wilgotny wraz z porami suchymi
 
−
|-
 
−
! '''Kraj''':
 
−
| [[USA]] - Utah
 
−
|-
 
−
| colspan=2 |[[Plik:Kaiparowits Formation.jpg|400px]]
 
−
<small>Skały osadowe formacji Kaiparowits</small>
 
−
|-
 
−
! colspan=2 | Mapa pokazująca odnalezione skamieniałości dinozaurów
 
−
|-
 
−
| colspan=2 |
 
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
Grand Staircase-Escalante National Monument, Utah, USA~Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], USA, [[USA]]|<small>''U. gettyi'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 16784) i materiał przypisany.<br>
 
Grand Staircase-Escalante National Monument, Utah, USA~Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], USA, [[USA]]|<small>''U. gettyi'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 16784) i materiał przypisany.<br>
Linia 38: Linia 24:
 
Kane County, Utah, USA~formacja [[Kaiparowits]], Horse Mountain, hrabstwo Kane, Utah, [[USA]]~<small>''A. johnsoni'' - holotyp UMNH VP 20202.<br>
 
Kane County, Utah, USA~formacja [[Kaiparowits]], Horse Mountain, hrabstwo Kane, Utah, [[USA]]~<small>''A. johnsoni'' - holotyp UMNH VP 20202.<br>
 
</display_points>
 
</display_points>
−
|}
+
}}
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
Formacja Kaiparowits jest położona na płaskowyżu Kaiparowits znajdującym się na południu stanu Utah. Jest datowana na [[kampan]].
+
[[Formacja]] Kaiparowits jest położona na płaskowyżu Kaiparowits znajdującym się na południu stanu Utah. Jej osady są datowane na [[kampan]].
  
 
==Historia badań==
 
==Historia badań==
−
Formacja Kaiparowits została pierwotnie nazwana przez Gregory'ego i Moore'a (1931), ale podani tylko podstawowe informacje litologii i fauny dolnej części formacji. Zasugerowali oni wiek na kenozoik (dawniejszy trzeciorzęd, czyli obecny paleogen i neogen), ale nie odnotowali grubości formacji ani nie wyznaczyli sekcji typowej formacji. Lohrengel (1969) wykonał pierwsze szczegółowe badania formacji, badając palinologię i oszacował grubość osadów na ok. 840 m, a wiek mastrycht. W latach 80 i 90 XX wieku badania dotyczyły się głównie na taksonomii i biostrarygrafii ssaków. Na postawie bogatej fauny ssaków oraz ponownych badań pyłków roślin Eaton (1991) uznał, że osady formacja Kaiparowits pochodzą z kampanu a nie mastrychtu (Roberts, 2007). W 2005 roku Roberts i wspólnicy w celu ustalenia wieku formacji użyli metodę radiometryczną (za pomocą argonu <sup>40</sup>Ar/<sup>39</sup>Ar). Ich zdaniem dokładny wiek formacji wynosił 76,1-74 [[Ma]] za pomocą. Ramezani i in. (2022) po dokładniejszym zbadaniu osadów sądzą, że wiek formacja Kaiparowits mieści się w przedziale ok. 77,3-74,9 [[Ma]].
+
[[Formacja]] Kaiparowits została pierwotnie nazwana przez Gregory'ego i Moore'a (1931), ale podani tylko podstawowe informacje o litologii i fauny dolnej części formacji. Zasugerowali oni wiek na kenozoik (dawniejszy trzeciorzęd, czyli obecny paleogen i neogen), ale nie odnotowali grubości formacji ani nie wyznaczyli sekcji typowej formacji. Lohrengel (1969) wykonał pierwsze szczegółowe badania formacji, badając palinologię i oszacował grubość osadów na ok. 840 m, a wiek [[mastrycht]]. W latach 80 i 90 XX wieku badania dotyczyły się głównie na taksonomii i biostrarygrafii ssaków. Na postawie bogatej fauny ssaków oraz ponownych badań pyłków roślin, Eaton (1991) uznał, że osady formacja Kaiparowits pochodzą z [[kampan]]u a nie mastrychtu (Roberts, 2007). W 2005 roku Roberts i współautorzy w celu ustalenia wieku formacji użyli metodę radiometryczną (za pomocą argonu <sup>40</sup>Ar/<sup>39</sup>Ar). Ich zdaniem dokładny wiek formacji wynosił 76,1-74 [[Ma]]. Ramezani i in. (2022) po dokładniejszym zbadaniu osadów sądzą, że wiek formacji Kaiparowits mieści się w przedziale ok. 77,3-72,8 [[Ma]] z uwzględnieniem górnej granicy ogniwa Upper Valley.
 +
 
 +
==Litologia==
 +
Najniższe osady formacji Kaiparowits stykają się z najwyższą częścią formacji [[Wahweap]]. Składa się ona głównie z szaro-niebieskich do zielonkawo-szarych i szarych piaskowców, mułowców oraz iłowców. Roberts (2007) podzielił nieoficjalnie formację na trzy ogniwa: dolne, środkowe i górne ze względu na różnice w budowie osadów. Dolne i górne osady zawierają mniej skamieniałości niż środkowe (Titus i in,. 2013). Po rekalibracji wieku formacji Kaiparowits okazało się, że swoim wiekiem odpowiada Dinosaur Park z Kanady (Fowler, 2017; Ramezani i in., 2022).  
  
−
==Geologia==
+
W 2020 roku Beveridge i współpracownicy zdefiniowali nowe ogniwo formacji Kaiparowits, które otrzymało nazwę Upper Valley. Czwarta podjednostka ma 255 m miąższości. Jest zbudowana z masywnych, błotnistych piaskowców, przeplatane piaszczystymi, bentonitowymi oraz bogatymi w substancje organiczne mułowcami. Znajduje się w niej również liczny materiał pochodzenia wulkanicznego. Warstwy te są słabo zwięzłe i kruche. Ogniwo Upper Valley ma jaśniejszy kolor (bladoszary) w porównaniu z resztą formacji Kaiparowits, co sprawia, że jest łatwo rozpoznawalne z dużych odległości. W pokładach nowej podjednostki zostały odnalezione diagnostyczne kości dinozaurów, skorupy żółwi, kości krokodyli, zęby ryb oraz muszle mięczaków. Według autorów badania zasobność skamieniałości może być porównywalna z pozostałą częścią formacji Kaiparowits. Całkowita miąższość omawianej jednostki geologicznej wynosi 1005 m, a jej najwyższe warstwy stykają się z [[formacja|formacją]] [[Canaan Peak]].
−
Najniższe osady formacji Kaiparowits stykają się z najwyższą częścią formacji [[Wahweap]]. Składa się ona głównie z szaro-niebieskich do zielonkawo-szarych i szarych piaskowców, mułowców oraz iłowców. Roberts (2007) podzielił nieoficjalnie formację na trzy ogniwa: dolne, środkowe i górne ze względu na różnice w budowie osadów. Dolne i górne osady zawierają mniej skamieniałości niż środkowe (Titus i in,. 2013). Po rekalibracji wieku formacji Kaiparowits okazało się, że swoim wiekiem odpowiada Dinosaur Park z Kanady (Fowler, 2017; Ramezani i in., 2022). Osady formacji Kaiparowits sugerują występowanie środowisk lądowych zalewanych przez wiele lat słodką wodą w obrębie nizin rzecznych z wysokim tempem akumulacji osadów (39-42 cm/ka). Klimat występujący na tych terenach był ciepły, wilgotny z wysokimi opadami i prawdopodobnymi okresami suszy (Roberts, 2007).
 
  
−
==Paleofauna==
+
==Paleoekologia==
−
[[File:Kaiparowits fauna.jpg|thumb|300px|right|Fauna formacji Kaiparowits. Autor: ABelov2014. [https://abelov2014.deviantart.com/art/Utahceratops-Nasutoceratops-Kosmoceratops-720725612]]]
+
[[Plik:Teratophoneus attacking Kosmoceratops.jpg|thumb|300px|right|Rekonstrukcja paleośrodowiska wraz ze zwierzętami pochodzącymi z formacji Kaiparowits. Autor: ABelov2014. [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Mimicry-hunting-stories-var-3-927872227]]]
−
Formację Kaiparowits zamieszkiwała dość zróżnicowana grupa zwierząt. W rzekach pływały różne ryby kostnoszkieletowe i chrzęstnoszkieletowe, płazy ogoniaste, żółwie wodne oraz krokodyle. Na lądzie dominującą grupą zwierząt były nieptasie dinozaury, pod których łapami biegały mniejsze zwierzęta takie jak ssaki i żółwie lądowe. W powietrzu latały pterozaury i prymitywne ptaki.
+
Osady formacji Kaiparowits sugerują występowanie środowisk lądowych zalewanych przez wiele lat słodką wodą w obrębie nizin rzecznych z wysokim tempem akumulacji osadów (39-42 cm/ka). Klimat występujący na tych terenach był ciepły, wilgotny z wysokimi opadami i prawdopodobnymi okresami suszy (Roberts, 2007). Formację Kaiparowits zamieszkiwała dość zróżnicowana grupa zwierząt. W rzekach pływały różne ryby kostnoszkieletowe i chrzęstnoszkieletowe, płazy ogoniaste, żółwie wodne oraz krokodyle. Na lądzie dominującą grupą zwierząt były nieptasie dinozaury, pod których łapami biegały mniejsze zwierzęta takie jak ssaki i żółwie lądowe. W powietrzu latały pterozaury i prymitywne ptaki. Fauna dinozaurów z Kaiparowits bardzo przypominała fauny znane z innych formacji geologicznych z terenów dawnej Laramidii. Dominującymi roślinożercami były ceratopsydy i hadrozaurydy. Rzadsze były ankylozaury oraz bazalne ornitopody i tescelozaury. Najliczniejszą grupą teropodów były tyranozaurydy (będące na szczycie łańcucha pokarmowego) oraz parawiale (zwłaszcza dromeozaurydy). Z formacji Kaiparowits znane są znane również odciski tropów dinozaurów (hadrozaurydów).
  
 
===Dinozaury===
 
===Dinozaury===
−
[[File:Teratophoneus attacking Kosmoceratops.jpg|thumb|300px|right|Dinozaury z formacji Kaiparowits. Autor: ABelov2014.]]
 
−
Fauna dinozaurów z Kaiparowits bardzo przypominała fauny znane z innych formacji geologicznych z terenów dawnej Laramidii. Dominującymi roślinożercami były ceratopsydy i hadrozaurydy. Rzadsze były ankylozaury oraz bazalne ornitopody i tescelozaury. Najliczniejszą grupą teropodów były tyranozaurydy (będące na szczycie łańcucha pokarmowego) oraz parawiale (zwłaszcza dromeozaurydy).
 
−
 
 
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 
|-
 
|-
Linia 69: Linia 54:
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Akainacephalus|Akainacephalus johnstoni]]''
+
''[[Akainacephalus|Akainacephalus johnstoni]]'' <ref name=Loewen2013a>Loewen, M. A., Burns, M. E., Getty, M. E., Kirkland, J. I., Matthew K., & Vickaryous, M. K. (2013a). "Review of Late Cretaceous Ankylosaurian Dinosaurs from the Grand Staircase Region, Southern Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 445–462</ref><ref>Wiersma, J. P., & Irmis, R. B. (2018). "A new southern Laramidian ankylosaurid, ''Akainacephalus johnsoni'' gen. et sp. nov., from the upper Campanian Kaiparowits Formation of southern Utah, USA". PeerJ 6:e5016 [[doi:10.7717/peerj.5016]]</ref>
 
|
 
|
 
Kamieniołom grypozaura Horse Mountain
 
Kamieniołom grypozaura Horse Mountain
 
|
 
|
−
Środkowe
+
środkowe
 
|
 
|
−
dolna część środkowego ogniska
+
dolna część środkowego ogniwa
 
|
 
|
 
UMNH VP 20202 - kompletna czaszka i fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy
 
UMNH VP 20202 - kompletna czaszka i fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy
Linia 81: Linia 66:
 
Średniej wielkości ankylozauryd.
 
Średniej wielkości ankylozauryd.
 
|
 
|
−
[[Plik:Akainacephalus johnsoni Wikipedia Juandertal.jpg|200px]]
+
[[Plik:Akainacephalus johnsoni.jpg|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''[[Anodontosaurus]]'' [[sp.]] <ref>Wiersma, J. P. (2016). "The evolution and biogeography of ankylosaurid dinosaurs from the Late Cretaceous of Western North America". University of Utah. (teza magisterska)</ref>
 +
|
 +
stanowisko UMNH VP  1506
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 21000 - fragmentaryczna czaszka.
 +
|
 +
Nowy gatunek z rodzaju ''[[Anodontosaurus]]''.
 +
|
 +
[[Plik:Anodontosaurus LM.png|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Gryposaurus|Gryposaurus monumentensis]]''
+
[[aff.]] ''[[Brachylophosaurus]]'' [[sp.]] <ref name=Gates2013>Gates, T. A., Lund, E. K., Boyd, C. A., DeBlieux, D. D., Titus, A. L., Evans, D. C., Getty, M. A., Kirkland, J. I., & Eaton, J. G. (2013). "Ornithopod Dinosaurs from the Grand Staircase–Escalante National Monument Region, Utah, and Their Role in Paleobiogeographic and Macroevolutionary Studies". [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 463–481. </ref><ref>Fowler, 2017</ref>
 
|
 
|
−
?
+
nie podano
 
|
 
|
−
Środkowe
+
dolne
 +
|
 +
prawie podstawa formacji
 +
|
 +
UMNH VP 16722 - kość jarzmowa
 +
|
 +
Najmłodszy znany przedstawiciel [[Brachylophosaurini]].
 +
|
 +
[[Plik:Brachylophosaurus canadensis.png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''[[Gryposaurus|Gryposaurus monumentensis]]'' <ref>Gates, T. A. & Sampson, S. D. (2007). "A new species of ''Gryposaurus'' (Dinosauria: Hadrosauridae) from the late Campanian Kaiparowits Formation, southern Utah, USA". Zoological Journal of the Linnean Society. 151 (2): 351–376 [[doi:10.1111%2Fj.1096-3642.2007.00349.x]]</ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
środkowe
 
|
 
|
 
środkowa część środkowego ogniwa
 
środkowa część środkowego ogniwa
 
|
 
|
−
RAM 6797 - w większości artykułowana czaszka, której brakuje większości prawej strony, UMNH VP 13970 - częściowa, dysartykułowana czaszka młodocianego osobnika i UMNH VP 12265 - fragmentaryczna czaszka i szkielet pozaczaszkowy, z zachowanymi odciskami skóry z okolic kręgosłupa
+
czaszki oraz elementy pozaczaszkowe
 
|
 
|
 
Prawdopodobnie największy gatunek grypozaura.
 
Prawdopodobnie największy gatunek grypozaura.
 
|
 
|
−
[[Plik:Utah_Gryposaurus.jpg|200px]]  
+
[[Plik:Gryposaurus UDL.png|200px]]  
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Hagryphus|Hagryphus giganteus]]''
+
[[Gryposaurus|''Gryposaurus'' cf. ''notabilis'']] <ref name=Gates2013></ref><ref name=Kirkland2025></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 18556 - kompletna artykułowana czaszka, UMNH VP 16668 -  bardziej fragmentaryczna czaszka
 +
|
 +
Prawdopodobnie nowy gatunek ''[[Gryposaurus]]''.
 +
|
 +
[[Plik:Gryposaurus notabilis.png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
?''[[Gryposaurus]]'' [[sp.]]  <ref name=Gates2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 16677 - częściowy, artykułowany szkielet pozaczaszkowy bez dłoni, stóp i końca ogona
 +
|
 +
Okaz ten prawdopodobnie reprezentował [[rodzaj]] ''[[Gryposaurus]]''.
 +
|-
 +
|
 +
''[[Hagryphus|Hagryphus giganteus]]'' <ref>Zanno, L. E. & Sampson, S. D. (2005). "A new oviraptorosaur (Theropoda; Maniraptora) from the Late Cretaceous (Campanian) of Utah". Journal of Vertebrate Paleontology 25(4), 897-904. </ref>
 
|
 
|
 
"The Blues"
 
"The Blues"
 
|
 
|
−
Środkowe
+
środkowe
 
|
 
|
 
środek środkowej formacji
 
środek środkowej formacji
 
|
 
|
−
UMNH VP 12765 - prawie kompletna lewa dłoń, nadgarstek i tylna część przedramienia, częściowe kości śródstopia, paliczki stopy, artykułowany paliczek stopy z pazurem
+
kości kończyn
 
|
 
|
 
Prawdopodobnie duży cenagnatyd.
 
Prawdopodobnie duży cenagnatyd.
 
|
 
|
−
[[Plik:Hagryphus2.jpg|200px]]
+
[[Plik:Hagryphus giganteus - Natural History Museum of Utah - DSC07248.JPG|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
"Kaiparowits ankylosaurid A" <ref name=Loewen2013a></ref>
 +
|
 +
stanowiska UMNH VP 1004 i UMNH VP 981
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
dolna część środkowego ogniwa
 +
|
 +
UMNH VP 19473 - kompletna, dysartykułowana lewa kończyna przednia, lewa łopatka i kość krucza, 1 kręg szyjny i 3 kręgi ogonowe, szyjny półpierścień (opancerzenie) i osteodermy oraz UMNH VP 19472 - żebra, kręgi, osteodermy oraz maczuga ogonowa
 +
|
 +
Potencjalnie nowy takson.
 +
|-
 +
|
 +
"Kaiparowits Centrosaur B" <ref name=Kirkland2025>Kirkland, J. I., Sertich, J. J. W., & Titus, A. L. (2025). "Dinosaur biostratigraphy of the Nonmarine Cretaceous of Utah". Geological Society, London, Special Publications. 545 (1): 211 [[doi:10.1144/SP545-2023-211]]</ref><ref name=Loewen2013b>Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K. & O'Connor, P. M. (2013b). "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 488–503</ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 20949 - niekompletna czaszka
 +
|
 +
Centrozauryn charakteryzujący się niezwykle małymi oknami w kryzie i znacznie różniący się od ''[[Nasutoceratops]]''. Potencjalnie nowy takson.
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Kosmoceratops|Kosmoceratops richardsoni]]''
+
''[[Kosmoceratops|Kosmoceratops richardsoni]]'' <ref name=Sampson2010>Sampson, S. D., Loewen, M. A., Farke, A. A., Roberts, E. M., Forster, C. A., Smith, J. A., & Titus, A. L. (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. [[doi:10.1371/journal.pone.0012292]]</ref>
 
|
 
|
−
?
+
nie podano
 
|
 
|
−
Środkowe
+
środkowe
 
|
 
|
 
dolna część środkowego ogniwa
 
dolna część środkowego ogniwa
 
|
 
|
−
UMNH VP 17000 - prawie kompletna czaszka dorosłego osobnika, UMNH VP 16878 - dysartykułowana czaszka młodego osobnika,  UMNH VP 21339 - dysartykułowane szczątki osobnika dorosłego lub dorastającego, niewypreparowany fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy
+
4 osobniki
 
|
 
|
−
Chasmozauryn o najbogatszej ornamentyce kryzy.
+
[[Chasmozauryn]] mający najbogatszą ornamentyce kryzy.
 
|
 
|
−
[[Plik:Kosmoceratops_richardsoni.png|200px]]
+
[[Plik:Kosmoceratopsskull.png|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Mirarce|Mirarce eatoni]]
+
''[[Mirarce|Mirarce eatoni]] <ref>Atterholt, J., Hutchison, J. H., & O’Connor, J. K. (2018). "The most complete enantiornithine from North America and a phylogenetic analysis of the Avisauridae". PeerJ, 6, e5910. [[doi:10.7717/peerj.5910]]</ref>
 
|
 
|
−
UCMP V93097
+
stanowisko UCMP V93097
 
|
 
|
−
?
+
nie podano
 
|
 
|
−
?
+
nie podano
 
|
 
|
 
UCMP 139500 - częściowy szkielet pozaczaszkowy należący do dorosłego osobnika
 
UCMP 139500 - częściowy szkielet pozaczaszkowy należący do dorosłego osobnika
 
|
 
|
−
Najkompletniejszy znany enantiornitid z USA. Szkielet zachował się w trójwymiarze.
+
Najbardziej kompletny znany enantiornitid z USA. Szkielet zachował się w trójwymiarze.
 
|
 
|
−
[[Plik:Mirarce_NT.jpg|200px]]
+
[[Plik:Mirarce eatoni.jpg|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Nasutoceratops|Nasutoceratops titusi]]''
+
''[[Nasutoceratops|Nasutoceratops titusi]]'' <ref>Sampson, S. D., Lund, E. K., Loewen, M. A., Farke, A. A., & Clayton, K. E. (2013). A remarkable short-snouted horned dinosaur from the Late Cretaceous (late Campanian) of southern Laramidia. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 280(1766), 20131186. [[doi:10.1098/rspb.2013.1186]]</ref><ref>Lund, E. K., Sampson, S. D., & Loewen, M. A. (2016). "''Nasutoceratops titusi'' (Ornithischia, Ceratopsidae), a basal centrosaurine ceratopsid from the Kaiparowits Formation, southern Utah". Journal of Vertebrate Paleontology, 36(2), e1054936. [[doi:10.1080/02724634.2015.1054936]]</ref>
 
|
 
|
−
UMNH VP 940
+
stanowisko UMNH VP 940
 
|
 
|
−
Środkowe
+
środkowe
 
|
 
|
 
dolna część środkowego ogniwa
 
dolna część środkowego ogniwa
 
|
 
|
−
UMNH VP 16800 - prawie kompletna czaszka, kręgi (w tym zrośnięte kręgi szyjne), kości lewej i prawej kończyny przedniej i prawej należące do osobnika dojrzewającego, UMNH VP 19466- dysartykułowana, fragmentaryczna czaszka dorosłego osobnika, UMNH VP 19469 - izolowana kość łuskowa. Z UMNH VP 16800 znane są również odciski skóry z kończyny przedniej i łopatki
+
3 okazy
 +
|
 +
Centrozauryn o wyjątkowo długich rogach naodcznych.
 +
|
 +
[[Plik:Nasutoceratops UDL.png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
[[Orodrominae]] gen. nov. <ref>Boyd i in., 2013</ref><ref name=Gates2013></ref><ref name=Kirkland2025></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 19470 - częściowa kość jarzmowa, k. czołowa, k. zębowa, k. skrzydłowa, k. zapotyliczno-opistotyczne i fragmenty szkieletu pozaczaszkowego i UMNH VP 12665 - elementy szkieletu pozaczaszkowego należące do 3 młodocianych osobników oraz inne okazy (elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego), np: UMNH VP 21107 - prawa kość udowa, UMNH VP 21104 - łopatka, ?UMNH VP 12677 - artykułowana lewa dłoń, dysartykułowane kręgi i fragmenty kończyn, ?UMNH VP 16281 - artykułowane prawa i lewa stopa
 
|
 
|
−
Centrozauryn, o wyjątkowo długich rogach nadoczodołowych
+
Potencjalnie nowy takson.
 
|
 
|
−
[[Plik:NasutoceratopsArizona.jpg|200px]]
+
[[Plik:Kaiparowits_ornithopod.png|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Parasaurolophus|Parasaurolophus cyrtocristatus]]''
+
[[Parasaurolophus|''Parasaurolophus'' cf. ''cyrtocristatus'']] <ref name=Gates2013></ref><ref>Gates, T. A., Evans, D. C., & Sertich, J.J.W. (2021). "Description and rediagnosis of the crested hadrosaurid (Ornithopoda) dinosaur ''Parasaurolophus cyrtocristatus'' on the basis of new cranial remains". PeerJ 9:e10669 [[doi:10.7717/peerj.10669]].</ref>
 
|
 
|
−
?
+
nie podano
 
|
 
|
−
Dolne i Środkowe
+
dolne i środkowe
 
|
 
|
−
środkowe części dolnego i środowkowego ogniwa
+
środkowe części dolnego i środkowego ogniwa
 
|
 
|
−
BYU 2467 - niekompletny grzebień czaszkowy i UCMP 143270 - niekompletna czaszka
+
7 czaszek oraz 2 szkielety pozaczaszkowe
 
|
 
|
−
Najmniejszy gatunek parazaurolofa. Ma najbardziej zakrzywiony grzebień ze wszystkich gatunków.
+
Prawdopodobnie nowy gatunek ''[[Parasaurolophus]]''.
 
|
 
|
−
[[Plik:Parasaurolophus_cyrtocristatus.jpg|200px]]
+
[[Plik:Kaiparowits Formation Parasaurolophus.png|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Talos|Talos sampsoni]]''
+
''[[Parasaurolophus]]'' [[Sp.|sp]]. <ref>Farke, A. A., Chok, D. J., Herrero, A., Scolieri, B., & Werning, S. (2013). "Ontogeny in the tube-crested dinosaur ''Parasaurolophus'' (Hadrosauridae) and heterochrony in hadrosaurids". PeerJ. 1: e182. [[doi:10.7717/peerj.182]]</ref>
 +
|
 +
niepodano
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
górna część środkowego ogniwa
 +
|
 +
RAM 1400 - prawie kompletne artykułowane czaszka i szkielet pozaczaszkowy, należące do osobnika młodocianego
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''[[Parasaurolophus]]''.
 +
|
 +
[[Plik:Parasaurolophus_reconstructed_skeleton.png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''[[Talos|Talos sampsoni]]'' <ref>Zanno, L. E., Varricchio, D. J., O'Connor, P. M., Titus, A. L., & Knell, M. J. (2011). "A New Troodontid Theropod, ''Talos sampsoni'' gen. et sp. nov., from the Upper Cretaceous Western Interior Basin of North America". PLoS ONE 6(9), e24487. [[doi:0.1371/journal.pone.0024487]]</ref>
 
|
 
|
 
"The Blues"
 
"The Blues"
 
|
 
|
−
Środkowe
+
środkowe
 
|
 
|
 
środkowa część środkowego ogniwa
 
środkowa część środkowego ogniwa
 
|
 
|
−
UMNH VP 19479 - częściowe kolumny kręgów ogonowych, krzyżowych i grzbietowych, lewa kość łokciowa i inne kości kończyny przedniej, częściowa miednica i fragmentaryczne kończyny tylne, należące do nie w pełni wyrośniętego osobnika
+
UMNH VP 19479 - kręgi oraz kości kończyn
 
|
 
|
 
Średniej wielkości troodontyd.
 
Średniej wielkości troodontyd.
 
|
 
|
−
[[Plik:Talos_sampsoni.jpg|200px]]
+
[[Plik:Talos.png|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Teratophoneus|Teratophoneus curriei]]''
+
''[[Teratophoneus|Teratophoneus curriei]]'' <ref>Carr T. D., Williamson T. E., Britt B. B., & Stadtman K. (2011). "Evidence for high taxonomic and morphologic tyrannosauroid diversity in the Late Cretaceous (Late Campanian) of the American Southwest and a new short-skulled tyrannosaurid from the Kaiparowits formation of Utah". Naturwissenschaften 98: 241–246. [[doi:10.1007/s00114-011-0762-7]].</ref><ref>Loewen, M. A., Irmis, R. B., Sertich, J. J. W., Currie, P. J., & Sampson, S. D. (2013c). "Tyrant dinosaur evolution tracks the rise and fall of Late Cretaceous oceans". PLOS ONE 8 (11): e79420. [[doi:10.1371/journal.pone.0079420]]</ref>
 
|
 
|
−
"The Blues"; UMNH VP 597
+
"The Blues" i stanowisko UMNH VP 597
 
|
 
|
−
Środkowe
+
środkowe
 
|
 
|
−
?
+
nie podano
 
|
 
|
−
BYU 8120/9396 - kości czaszki, kręg szyjny, kość krucza i łopatka, BYU 8120/9397 - kości promieniowa i łokciowa, BYU 826/9420 - lewa kość szczękowa, BYU 9398 - lewa kość zębowa, BYU 13719 - lewa kość udowa; UMNH VP 16690 - częściowa czaszka, fragmentaryczny kręgosłup, miednica i fragment prawej kończyny tylnej
+
kilka okazów
 
|
 
|
−
Duży tyranozauryd, największy drapieżnik lądowy.
+
Duży tyranozauryd, największy drapieżnik lądowy odnaleziony w omawianej [[formacja|formacji]].
 
|
 
|
−
[[Plik:Teratophoneus2_NT.jpg|200px]]
+
[[Plik:Teratophoneus_curriei_adult_and_juvenile_2_salt_lake_city.jpg|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
''[[Utahceratops|Utahceratops gettyi]]''
+
[[Tyrannosauridae]] gen. nov. <ref name=Titus2021>Titus, A. L., Knoll, K., Sertich, J. J., Yamamura, D., Suarez, C. A., Glasspool, I. J., Ginouves, J. E., Lukacic, A. K., & Roberts, E. M. (2021). "Geology and taphonomy of a unique tyrannosaurid bonebed from the upper Campanian Kaiparowits Formation of southern Utah: implications for tyrannosaurid gregariousness". PeerJ, 9, e11013. [[doi:10.7717peerj.11013]]</ref><ref name=Kirkland2025></ref>
 +
|
 +
Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8)
 +
|
 +
górne
 +
|
 +
dolna część górnego ogniwa
 
|
 
|
−
m.in. UMNH VP 942
+
fragmentaryczne czaszki i szkielety pozaczaszkowe, należące do 4 lub 5 osobników
 
|
 
|
−
Dolne i środkowe
+
Potencjalnie drugi ważny rodzaj [[Tyrannosauridae|tyranozauryda]] z omawianej formacji.
 +
|-
 
|
 
|
−
?
+
''[[Utahceratops|Utahceratops gettyi]]'' <ref name=Sampson2010></ref><ref name=Loewen2013a></ref>
 
|
 
|
−
UMNH VP 16784 - fragmentaryczna czaszka, UMNH VP 12198 - kompletniejsza, fragmentaryczna czaszka z elementami szkieletu pozaczaszkowego, UMNH VP 12225 - fragmentaryczna czaszka osobnika młodocianego zawierająca częściową k. zaoczodołową z najbardziej kompletnym rogiem oczodołowym (na kości nadoczodołowej), UMNH VP 16404 - częściowa k. zaoczodołowa z prawie kompletnym rogiem oczodołowym, UMNH VP 13913 - mała, niekompletna k. zaoczodołowa z kompletnym rogiem oczodołowym należąca do osobnika młodocianego, UMNH VP 16675 - rostrum, UMNH VP 16672 - kość przedszczękowa, UMNH VP 16676 - fragment k. nosowej,  UMNH VP 16673 - k. jarzmowa, UNMH VP 16674 - k. łuskowa, UMNH VP 16671 - k. ciemieniowa i UMNH VP 20444 - niekompletna czaszka i kompletny, artykułowany szkielet pozaczaszkowy (najmniejszy)
+
m.in. stanowiska UMNH VP 942, UMNH VP 145
 
|
 
|
−
Duży chasmozauryn, znany z przynajmniej 6 osobników.
+
dolne i środkowe
 
|
 
|
−
[[Plik:Utahceratops_gettyi_3_salt_lake_city.jpg|200px]]
+
nie podano
 +
|
 +
co najmniej 6 osobników
 +
|
 +
Duży chasmozauryn blisko spokrewniony z ''[[Pentaceratops]]''.
 +
|
 +
[[Plik:Utahceratops UDL.png|200px]]
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
Nienazwany hadrozauryd
+
Niezidentyfikowane [[Ankylosauridae|ankylozaurydy]] <ref name=Loewen2013a></ref>
 +
|
 +
stanowisko UMNH VP 368
 +
<hr>
 +
stanowisko UMNH VP 314
 +
<hr>
 +
nie podano
 
|
 
|
−
Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8)
+
środkowe
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 12562 - niekompletna lewa kość zębowa oraz inne fragmenty czaszki i osteodermy
 +
<hr>
 +
UMNH VP 12675 - liczne niewielkie osteodermy
 +
<hr>
 +
OMNH 21118, OMNH 24112, UCMP 8319, UCMP 8330, UCMP 8659 (część), UCMP 8667 (część), UCMP 83240 (część) i MNA V9480  - izolowane zęby
 +
|
 +
Być może nowy takson.
 +
<hr>
 +
Niediagnostyczny takson.
 +
<hr>
 +
Niediagnostyczne taksony.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany [[Chasmosaurinae|chasmozauryn]] <ref name=Loewen2013a></ref>
 +
|
 +
"Dog Flat"
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 14923 - fragmentaryczna czaszka
 +
|
 +
Potencjalnie nowy takson różniący się od ''[[Kosmoceratops]]'' i ''[[Utahceratops]]''. Najstarszy znany [[chasmozauryn]] z omawianej formacji.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowane ?[[Dromaeosauridae|dromeozaurydy]] <ref name=Zanno2013>Zanno, L. E., Loewen, M. A., Farke, A. A., Kim, G.-S., Claessens, L. P. A. M., & McGarrity, C. T. (2013). "Late Cretaceous Theropod Dinosaurs of Southern Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 504–525.</ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 13606, RAM 9136 i inne - izolowane zęby (morfotyp A)
 +
<hr>
 +
UMNH VP 11803, RAM 12084 i inne - izolowane zęby (morfotyp B)
 +
<hr>
 +
UMNH VP 12494 i inne - izolowany paliczek stopy PII-I, izolowane pazury
 +
|
 +
Takson\y niediagnostyczny\e. Dawniej zęby przypisywano ''[[Dromaeosaurus]]'', obecnie uważa się, że należały do pokrewnych mu dinozaurów.
 +
<hr>
 +
Takson(y) niediagnostyczny\e. Dawniej zęby przypisywano ''[[Saurornitholestes]]'', obecnie uważa się, że należały do pokrewnych mu dinozaurów.
 +
<hr>
 +
Takson(y) niediagnostyczny\e.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany [[Enantiornithes|enantiornit]] <ref>Farke, A. A., & Patel, P. P. (2012). "An enantiornithine bird from the Campanian Kaiparowits Formation of Utah, USA". Cretaceous Research, 37, 227-230. [[doi:10.1016/j.cretres.2012.04.002]]</ref>
 +
|
 +
stanowisko RAM V9901
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
górna część środkowego ogniwa
 +
|
 +
RAM 14306 - przednia część kości kruczej
 +
|
 +
Takson odmienny od ''[[Mirarce]]''.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowane [[Hadrosauridae|hadrozauryd]]y
 +
|
 +
stanowisko RAM V200606 <ref>Herrero, L. & Farke, A. A. (2010). "Hadrosaurid Dinosaur Skin Impressions from the Upper Cretaceous Kaiparowits Formation of Southern Utah, USA". PalArch's Journal of Vertebrate Palaeontology. 7 (2): 1–7.</ref>
 +
<hr>
 +
nie podano <ref name=Gates2013></ref>
 +
<hr>
 +
Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8) <ref name=Titus2021></ref>
 
|
 
|
−
Górne
+
środkowe
 +
<hr>
 +
dolne
 +
<hr>
 +
górne
 
|
 
|
 +
górna część środkowego ogniwa
 +
<hr>
 +
nie podano
 +
<hr>
 
dolna część górnego ogniwa
 
dolna część górnego ogniwa
 
|
 
|
 +
RAM 9137 - dysartykułowany szkielet pozaczaszkowy obejmujący częściową łopatkę, kość kruczą, prawie kompletną płytę mostka, żebra, kręgi grzbietowe, paliczek palca, odciski skóry
 +
<hr>
 +
MNA V8369 - artykułowany ogon, częściowa miednica oraz lewa kończyna tylna
 +
<hr>
 
1 kręg ogonowy, 3 trzony kręgów, szewron, żebro grzbietowe, lewa kość udowa, trzon k. kulszowej?, nieokreślony fragment, boczna k. śródręcza?, k. śródręcza, 3 kręgi grzbietowe (środkowe lub tylne), k. łonowa, k. promieniowa, k. krzyżowa, łopatka,  
 
1 kręg ogonowy, 3 trzony kręgów, szewron, żebro grzbietowe, lewa kość udowa, trzon k. kulszowej?, nieokreślony fragment, boczna k. śródręcza?, k. śródręcza, 3 kręgi grzbietowe (środkowe lub tylne), k. łonowa, k. promieniowa, k. krzyżowa, łopatka,  
 
|
 
|
 +
Potencjalnie nowy takson (o ile diagnostyczny).
 +
<hr>
 +
Prawdopodobnie nowy takson. Dawniej uważany za [[Lambeosaurinae|lambeozauryna]].
 +
<hr>
 
Zapewne takson niediagnostyczny.
 
Zapewne takson niediagnostyczny.
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
[[Cf.|cf]]. ''Teratophoneus curriei''
+
Niezidentyfikowany [[Lambeosaurinae|lambeozauryn]] <ref>Armour S., E., Sertich, J. J. W., Alger-Meyer, E., & Sartin, C. (2018). "Evidence for a second lambeosaur from the Upper Campanian Kaiparowits Formation (Grand Staircase–Escalante National Monument". Journal of Vertebrate Paleontology. 38: 83. </ref>
 +
|
 +
nie podano
 
|
 
|
−
Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8)
+
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletny dach czaszki i częściowa kość kulszowa
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowane [[Nodosauridae|nodozaurydy]] <ref name=Loewen2013a></ref>
 +
|
 +
stanowisko UMNH VP 904
 +
<hr>
 +
stanowisko UMNH VP 430
 +
<hr>
 +
nie podano
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 16940 - pojedynczy tylny kolec szyjny
 +
<hr>
 +
UMNH VP 12264 - ponad 60 osteoderm różnych kształtów i rozmiarów
 +
<hr>
 +
OMNH 21190, OMNH 24471, UCMP 83240, UCMP 83263, UMNH VP 12562 i UMNH VP 16221 - izolowane zęby
 +
|
 +
Niediagnostyczne taksony.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowane [[Ornithomimidae|ornitomimidy]]
 +
|
 +
nie podano <ref name=Zanno2013></ref>
 +
<hr>
 +
stanowisko RAM V1998008 <ref>Nottrodt, R. E., & Farke, A. A. (2021). "New data on the distal tarsals in Ornithomimidae". Acta Palaeontologica Polonica. 66 (4): 789–796. [[doi:10.4202%2Fapp.00884.2021]]</ref>
 
|
 
|
−
Górne
+
środkowe
 
|
 
|
−
dolna część górnego ogniwa
+
nie podano
 
|
 
|
−
fragmentaryczne czaszki i szkielety pozaczaszkowe, należące do 4 lub 5 osobników
+
MNA PI 1762A - prawie kompletna lewa kończyna tylna, częściowa miednica, częściowa kolumna kręgów; UMNH VP 12223 - kręg ogonowy, fragmenty kości śródstopia i paliczki; UMNH VP 9553 i 16698 - izolowane kości piszczelowe, UMNH VP 19467 - izolowana artykułowana stopa z kością kończyny tylnej, UMNH VP 20188 - kręgi ogonowe, fragmentaryczna miednica, częściowa stopa oraz inne elementy tylnego szkieletu pozaczaszkowego; UMNH VP ?(brak numeru) - mocno uszkodzona czaszka, UMNH VP 16385 - niekompletna i częściowo zmiażdżona dłoń, nadgarstek i przedramię; RAM 6794 - lewe kość biodrowa, k. łonowa (częściowa) i k. kulszowa, lewa kończyna tylna i częściowa prawa kończyna tylna, 15 kręgów ogonowych i kilka fragmentarycznych żeber.
 +
<hr>
 +
RAM 6794 - miednica, kość krzyżowa, obie kończyny tylne oraz kilka stowarzyszonych kręgów ogonowych
 
|
 
|
−
Najprawdopodobniej kolejne okazy ''T. curriei'', albo nowy gatunek tyranozauryda.
+
Najprawdopodobniej nowy takson (lub taksony). Okaz MNA PI 1762A przypisywany był do ''[[Ornithomimus|Ornithomimus velox]]''.
 +
<hr>
 +
Najprawdopodobniej takson niediagnostyczny (być może ten sam co powyższy).
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
Nienazwany/e? tyranozauryd(y)?
+
Niezidentyfikowane [[Pachycephalosauridae|pachycefalozaurydy]] <ref>Evans, D. C., Williamson, T., Loewen, M. A., & Kirkland, J.O. (2013). "Review of Pachycephalosaurian Dinosaurus from Grand Staircase-Escalante National Monument, Southern Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 482-487</ref>
 +
|
 +
nie podano
 
|
 
|
−
?
+
środkowe
 
|
 
|
−
?
+
dolna część i górna część
 
|
 
|
−
?
+
UMNH VP 16986 - mocno uszkodzona kość czołowo-ciemieniowa, UMNH VP 21112- kompletna k. czołowo-ciemieniowa, UMNH VP 18611 - przedni fragment kopuły czaszkowej i UMNH VP 18594 - tylny fragment k. czołowo-ciemieniowej, stosunkowo kompletna czaszka w preparacji, UMNH VP 9546 - stosunkowo kompletna k. łuskowa i UMNH VP 19653 - zerodowana kość zaoczodołowa?
−
RAM 8395 - częściowa kość zębowa, RAM 9132 - lewa kość udowa, częściowa prawa k. piszczelowa, kompletna prawa k. skokowa i piętowa, częściowa prawa k. śródstopia III, kompletne paliczki stopy PIII-1 i PIII-2; UMNH VP 12586 - połaczone kości ciemieniowe, fragmentaryczna k. czołowa i lewa k. zębowa (osobnik młodociany); UMNH VP 16161 - zęby i fragmentaryczne elementy kończyny , UMNH VP 16692 - fragmentaryczne elementy kończyny, paliczek stopy i pazur; UMNH VP 16693 - częściowa k. zębowa, paliczek stopy, pazur i inne elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego; UMNH VP 11302 - ząb, kręg ogonowy, lewa k. udowa, k. piszczelowa, k. strzałkowa, k. śródstopia III, pojedynczy paliczek stopy i pazur (wielki osobnik dorosły); UMNH VP 16225 - izolowane połączone kości ciemieniowe, UMNH VP 12223 - izolowana k. ramieniowa, izolowana k. łzowa dużego osobnika dorosłego oraz UMNH VP 16691 - izolowana k. jarzmowa dużego  dorosłego
 
 
|
 
|
−
Potencjalnie nowy takson, możliwe, że więcej niż jeden.
+
Prawdopodobnie nowy takson lub nowe taksony (o ile szczątki są diagnostyczne).
 
|-
 
|-
 
|
 
|
−
Nienazwany parawial
+
Niezidentyfikowany [[parawial]] <ref name=Titus2021></ref>
 
|
 
|
 
Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8)
 
Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8)
 
|
 
|
−
Górne
+
górne
 
|
 
|
 
dolna część górnego ogniwa
 
dolna część górnego ogniwa
Linia 268: Linia 513:
 
|
 
|
 
Najpewniej takson niediagnostyczny.
 
Najpewniej takson niediagnostyczny.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowane [[Theropoda|teropody]] <ref name=Zanno2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 12694, RAM 12083 i inne - izolowane zęby
 +
|
 +
Taksony wątpliwe. Dawniej przypisywane do ''[[Richardoestesia]]'' i ''[[Paronychodon]]''.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowane [[Troodontidae|troodontydy]] <ref name=Zanno2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 12507, UMMH VP 11806 i inne - izolowane zęby, kręg ogonowy (bez numeru)
 +
<hr>
 +
UMNH VP 16303 - izolowana lewa kość czołowa
 +
<hr>
 +
UCMP 149171 - przedni koniec kości piszczelowej, fragmentaryczne k. śródstopia, paliczki stopy i pazury stopy, k. podstawnopotyliczna, połączone k. ciemieniowe, części k. łuskowych
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowane [[Tyrannosauridae|tyranozaurydy]] <ref name=Zanno2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
RAM 8395 - częściowa kość zębowa, RAM 9132 - lewa kość udowa, częściowa prawa k. piszczelowa, kompletna prawa k. skokowa i piętowa, częściowa prawa k. śródstopia III, kompletne paliczki stopy PIII-1 i PIII-2; UMNH VP 12586 - połączone kości ciemieniowe, fragmentaryczna k. czołowa i lewa k. zębowa (osobnik młodociany); UMNH VP 16161 - zęby i fragmentaryczne elementy kończyny , UMNH VP 16692 - fragmentaryczne elementy kończyny, paliczek stopy i pazur; UMNH VP 16693 - częściowa k. zębowa, paliczek stopy, pazur i inne elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego; UMNH VP 11302 - ząb, kręg ogonowy, lewa k. udowa, k. piszczelowa, k. strzałkowa, k. śródstopia III, pojedynczy paliczek stopy i pazur (wielki osobnik dorosły); UMNH VP 16225 - izolowane połączone kości ciemieniowe, UMNH VP 12223 - izolowana k. ramieniowa, izolowana k. łzowa dużego osobnika dorosłego oraz UMNH VP 16691 - izolowana k. jarzmowa dużego  dorosłego
 +
|
 +
Potencjalnie nowy takson, możliwe, że więcej niż jeden.
 +
|}
 +
 +
Z pokładów formacji znane są również pozostałości po jajach (niekompletne jaja oraz pojedyncze skorupki), w tym jedne z najmniejszych mezozoicznych jaj ''Stillatuberoolithus storrsi''. Część z nich zostało złożonych przez teropody (np: ''S. storrsi'') (Oser i in., 2021).
 +
 +
===Pterozaury===
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="7" align="center" |'''Pterozaury
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Miejsce
 +
!Ogniwo
 +
!Głębokość osadów, w którym odnaleziono skamieniałości
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
!Grafika
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Azhdarchidae <ref>Farke, A. A. (2021). "A large pterosaur limb bone from the Kaiparowits Formation (late Campanian) of Grand Staircase-Escalante National Monument, Utah, USA". PeerJ. 9: e10766. [[doi:10.7717/peerj.10766]]</ref>
 +
|
 +
stanowisko RAM V2005022
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
RAM 22574 - prawdopodobnie kość łokciowa
 +
|
 +
Szacowana rozpiętość skrzydeł tego latającego archozaura mogła wynosić ok. 4,3 - 5,9 m. Zachowana kość łokciowa przypomina nieco budową analogiczną kość u ''Cryodrakon'', dużego azdarchida z [[formacja|formacji]] [[Dinosaur Park]]. Ten pterozaur mógł konkurować z teratofonem i deinozuchem (komentarz własny - MS).
 +
|
 +
[[Plik:Significant pterosaur discoveries in western North America.png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Pterosauria <ref>Farke, A. A., & Wilridge, C. A. (2013). "A possible pterosaur wing phalanx from the Kaiparowits Formation (late Campanian) of southern Utah, USA". PalArch's Journal of Vertebrate Palaeontology, 10(2), 01-06.</ref>
 +
|
 +
stanowisko RAM V200810
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
górna część środkowego ogniwa
 +
|
 +
RAM 15445 - ?paliczek IV-4 ręki
 +
|
 +
Niediagnostyczny takson.
 +
|}
 +
 +
===Krokodylomorfy===
 +
Z formacji Kaiparowits znamy wiele taksonów krokodylomorfów, w tym krokodyli. ''Deinosuchus'', rodzaj olbrzymiego aligatoroida, był dominującym drapieżnikiem w wodzie.
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="5" align="center" |'''Krokodylomorfy
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Ogniwo
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
!Grafika
 +
|-
 +
|
 +
''Brachychampsa'' [[sp.]] <ref name=Irmis2013>Irmis, R. B., Hutchinson, J. H., Sertich, J. J. W., & Titus, A. L. (2013) "Crocodyliforms from the Late Cretaceous of Grand Staircase-Escalante National Monument and Vicinity, Southern Utah, U.S.A.". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 424–444</ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
dwie niekompletne czaszki, lewa kość szczękowa i niemalże kompletny szkielet pozaczaszkowy
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Brachychampsa''.
 +
|
 +
[[Plik:Brachychampsa sp. - Natural History Museum of Utah - DSC07238.JPG|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''Deinosuchus'' [[sp.]] <ref name=Irmis2013></ref><ref>Cossette, A. P., & Brochu, C. A. (2020). "A systematic review of the giant alligatoroid ''Deinosuchus'' from the Campanian of North America and its implications for the relationships at the root of Crocodylia". Journal of Vertebrate Paleontology, 40(1), e1767638. [[doi:10.1080/02724634.2020.1767638]]</ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
elementy czaszki i osteodermy
 +
|
 +
Prawdopodobnie jeden z czołowych drapieżników z formacji Kaiparowits. Dawniej był przypisywany do gatunku ''D. hatcheri''.
 +
|
 +
[[Plik:Deinosuchus hatcheri.png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''Leidyosuchus'' [[sp.]] <ref>Farke, A. A., Henn, M. M., Woodward, S. J., & Xu, H. A. (2014). "''Leidyosuchus'' (Crocodylia: Alligatoroidea) from the Upper Cretaceous Kaiparowits Formation (late Campanian) of Utah, USA". PaleoBios, 30(3):72–88 [[doi:10.5070/P9303016247]]</ref>
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
RAM 14527 - częściowy szkielet
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Leidyosuchus''.
 +
|
 +
[[Plik:Leidyosuchus paleoart.png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Alligatoroidea <ref name=Irmis2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zmiażdżona, lecz kompletna czaszka i częściowy szkielet pozaczaszkowy, niekompletna żuchwa
 +
|
 +
Obydwa okazy mogą w rzeczywistości nie należeć do jednego [[rodzaj]]u.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowani przedstawiciele Crocodylia <ref name=Irmis2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
osteodermy, prawa kość udowa i zęby
 +
<hr>
 +
UMNH VP 11870 - kość czołowa
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Crocodyliformes <ref name=Irmis2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
fragmenty czaszki i osteodermy, kości czołowe, kość czołowa z osteodermami
 +
|
 +
Okazy te wykazują podobieństwa w budowie do krokodyli i aligatoroidów z [[formacja|formacji]] [[Wahweap]].
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Mesoeucrocodylia <ref name=Irmis2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UCMP 150238 - niekompletna kość zębowa, kość kątowa i osteodermy
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowani przedstawiciele Neosuchia <ref name=Irmis2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
fragmenty czaszki, kręgi, żebra i osteodermy
 +
<hr>
 +
UMNH VP 16732 - częściowa prawa kość zębowa
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.
 +
|}
 +
Boyd i współpracownicy (2013) opisali bezpośrednie dowody żerowania młodego krokodylomorfa na kościach niewielkich [[Ornithischia|dinozaurów ptasiomiednicznych]]. Charakterystyczne ślady ugryzień odkryto na lewej łopatce i prawej kości udowej, a w jednym z nakłuć na kości udowej zachował się fragment zęba krokodylomorfa. Tomografia komputerowa wykazała uszkodzenie otaczającej kości oraz że końcówka zęba była złamana jeszcze przed ugryzieniem. Według autorów badania wysoka różnorodność krokodylomorfów w [[formacja|formacji]] Kaiparowits mogła prowadzić do podziału nisz ekologicznych, w których niektóre gatunki mogły polować na młode dinozaury.
 +
 +
===Łuskonośne===
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="5" align="center" |'''Łuskonośne
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Ogniwo
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
!Grafika
 +
|-
 +
|
 +
''Bolg amondol'' <ref name=Wooley2025>Woolley, C. H., Sertich, J. J. W., Melstrom, K. M.,Irmis, R. B., & Smith, N. D. (2025). "New monstersaur specimens from the Kaiparowits Formation of Utah reveal unexpected richness of large-bodied lizards in Late Cretaceous North America". Royal Society Open Science. 12 (6). [[doi:10.1098%2Frsos.250435]]</ref>
 +
|
 +
UMNH VP LOC 733 (dolna połowa środkowej jednostki formacji)
 +
|
 +
UMNH VP 16266 - stowarzyszone ze sobą fragmenty czaszki i szkieletu pozaczaszkowego
 +
|
 +
Duży, wczesny przedstawiciel [[klad|kladu]] Monstersauria.
 +
|
 +
[[Plik:Bolg amondol (reconstructed skeleton).png|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''Chamops'' [[sp.]] [[cf.]] ''C. segnis'' <ref name=Nydam2013>Nydam, R. L. (2013). "Lizard and Snakes from the Cenomanian to Campanian of Southern Utah: Filling the Gap in the Fossil Record of Squamata from the Late Cretaceous of the Western Interior of North America". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 370–423.</ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
OMNH 33852 - niekompletna szczęka
 +
|
 +
Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Judith River]] i [[Fruitland]].
 +
|-
 +
|
 +
''Coniophis'' [[sp.]] <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kręgi grzbietowe i ogonowy
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Coniophis''.
 +
|-
 +
|
 +
?''Exostinus'' [[sp.]] <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
prawa kość szczękowa, lewa zębowa i osteodermy
 +
|
 +
Okazy te prawdopodobnie należą do rodzaju ''Exostinus''.
 +
|-
 +
|
 +
[[cf.]] ''Leptochamops'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
ząb, niekompletna kość szczękowa i kawałek szczęki
 +
|
 +
Rodzaj ten prawdopodobnie został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Horseshoe Canyon]] i [[Aguja]].
 +
|-
 +
|
 +
''Meniscognathus molybrochoros'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
OMNH 23743 - częściowa prawa kość zębowa
 +
|
 +
Drugi ważny gatunek z rodzaju ''Meniscognathus''.
 +
|-
 +
|
 +
''Odaxosaurus priscus'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
lewe kości zębowe i fragment szczęki
 +
|
 +
Drugi ważny gatunek z rodzaju ''Odaxosaurus''.
 +
|-
 +
|
 +
''Odaxosaurus roosevelti'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
lewa kość zębowa oraz prawe szczękowe
 +
|
 +
Trzeci ważny gatunek z rodzaju ''Odaxosaurus''.
 +
|-
 +
|
 +
[[cf]]. ''Paleosaniwa canadensis'' <ref name=Wooley2025></ref>
 +
|
 +
DMNH Loc. 5942 (DMNH EPV.134394) i DMNH Loc.8612 (DMNH EPV.132910) (dolna połowa środkowej jednostki formacji)
 +
|
 +
DMNH EPV.134394 - stowarzyszone ze sobą skamieniałości pojedynczego osobnika, składające się m.in. z częściowej k. ciemieniowej oraz tylnego kręgu grzbietowego i DMNH EPV.132910 - kolejna częściowa k. ciemieniowa
 +
|
 +
Monsterzaur być może reprezentujący gatunek ''Paleosaniwa canadensis'', znany lepiej z formacji [[Two Medicine]]/
 +
|-
 +
|
 +
''Paleoscincosaurus pharkidodon'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
OMNH 33855 - niekompletna lewa kość zębowa
 +
|
 +
Jeden z największych znanych przedstawicieli Contogeniidae.
 +
|-
 +
|
 +
''Parasaniwa cynochoros'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 21180 - prawa kość szczękowa
 +
|
 +
Drugi ważny gatunek z rodzaju ''Parasaniwa''.
 +
|-
 +
|
 +
''Peneiteius saueri'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
częściowa kość szczękowa, zęby
 +
|
 +
Pierwotnie został opisany jako ''Manangyasaurus saueri''.
 +
|-
 +
|
 +
''Tripennaculus eatoni'' <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
OMNH 23146 - niekompletna prawa kość zębowa
 +
|
 +
Rodzaj ten był blisko spokrewniony z ''Chamops'', ''Leptochamops'' i ''Meniscognathus''.
 +
|-
 +
|
 +
[[cf.]] Anguimorpha <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
osteodermy
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Monstersauria <ref name=Wooley2025></ref>
 +
|
 +
UMNH VP LOC 145 (dolna połowa środkowej jednostki formacji)
 +
|
 +
UMNH VP 36373 - dobrze zachowany kręg grzbietowy z częściowym wyrostkiem kolczystym
 +
|
 +
Takson niediagnostyczny, prawdopodobnie ten sam co [[cf.]] ''Paleosaniwa canadensis''.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowani przedstawiciele Scincomorpha <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
osteodermy
 +
<hr>
 +
prawa kość zębowa i przedszczękowa (morfotyp A)
 +
<hr>
 +
kość szczękowa i lewa kość zębowa (morfotyp B)
 +
<hr>
 +
lewa kość szczękowa, prawa kość zębowa, kość przedszczękowa (morfotyp C)
 +
<hr>
 +
lewa kość szczękowa, fragment szczęki, lewe kości zębowe (morfotyp D)
 +
<hr>
 +
OMNH 63529 - prawa kość zębowa (morfotyp E)
 +
<hr>
 +
niekompletna lewa kość szczękowa  i kawałek szczęki (morfotyp F)
 +
<hr>
 +
niezidentyfikowany kawałek szczęki i częściowa lewa kość zębowa (morfotyp G)
 +
<hr>
 +
OMNH 33858 - niekompletna prawa kość zębowa (morfotyp H)
 +
<hr>
 +
niekompletna prawa i lewa kość zębowa, niezidentyfikowany kawałek szczęki (morfotyp I)
 +
<hr>
 +
OMNH 21838 - ząb (morfotyp J)
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson (osteodermy).
 +
<hr>
 +
Uzębienie morfotypu A było bardzo zbliżone do ''Bothriagenys mysterion''.
 +
<hr>
 +
Uzębienie morfotypu B było bardzo podobne do ''Paramacellodus oweni''.
 +
<hr>
 +
Uzębienie morfotypu C różniło się od A i B.
 +
<hr>
 +
Uzębienie morfotypu D różniło się od C.
 +
<hr>
 +
Uzębienie morfotypu E różniło się od pozostałych przedstawicieli Scincomorpha.
 +
<hr>
 +
Morfotyp F jest prawdopodobnie odrębny od A-E.
 +
<hr>
 +
Morfotyp G mógł należeć do tego samego taksonu co F.
 +
<hr>
 +
Morfotyp H prawdopodobnie reprezentuje nowy takson.
 +
<hr>
 +
Okazy zaliczane do morfotypu I mogą należeć do różnych taksonów.
 +
<hr>
 +
Ząb morfotypu J mógł należeć do taksonu, który wydzielał jad.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Serpentes <ref name=Nydam2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
OMNH 23539 - fragment szczęki
 +
|
 +
Takson mogący być odrębny od ''Coniophis''.
 +
|}
 +
 +
===Żółwie===
 +
Z formacji znane są liczne gatunki żółwi, głównie słodkowodnych.
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="5" align="center" |'''Żółwie
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Ogniwo
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
!Grafika
 +
|-
 +
|
 +
''Adocus'' [[sp.]]  <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy oraz kości kończyn przednich
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Adocidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Adocus''.
 +
|-
 +
|
 +
''Arvinachelys goldeni'' <ref name=Hutchinson2013>Hutchinson, J. H., Knell, M. J., & Brinkman, D. B. (2013). "Turtles form the Kaiparowits formation, Utah. [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 295–318.</ref><ref>Lively, J. R. (2015). "A new species of baenid turtle from the Kaiparowits Formation (Upper Cretaceous, Campanian) of southern Utah". Journal of Vertebrate Paleontology, 35(6), e1009084. [[doi:10.1080/02724634.2015.1009084]]</ref>
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
częściowe szkielety i niekompletne skorupy
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Baenidae. Pierwotnie był uważany za nieokreślony gatunek z rodzaju ''Plesiobaena''.
 +
|-
 +
|
 +
''Aspideretoides'' [[sp.]] <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Trionychidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Aspideretoides''. Jest prawdopodobnie bliżej spokrewniony z taksonem z [[formacja|formacji]] [[Hell Creek]] niż [[Dinosaur Park]].
 +
|-
 +
|
 +
''Basilemys nobilis'' <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Nanhsiungchelyidae. Jeden z największych żółwi nieżyjących w środowiskach morskim.
 +
|-
 +
|
 +
''Boremys grandis'' <ref name=Hutchinson2013></ref><ref name=Lively2016></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Baenidae. Ten gatunek został odnaleziony w [[formacja|formacji]] [[Kirtland]].
 +
|-
 +
|
 +
''Compsemys victa'' <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Pleurosternidae. Ten gatunek został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Hell Creek]].
 +
|-
 +
|
 +
''Denazinemys nodosa'' <ref name=Hutchinson2013></ref><ref name=Lively2016></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
częściowy szkielet i niekompletne skorupy
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Baenidae. Ten gatunek został odnaleziony również w [[formacja|formacjach]] [[Aguja]], [[Fruitland]], [[Kirtland]] i [[Menefee]].
 +
|-
 +
|
 +
''Derrisemys'' [[sp.]] <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 16040 - niekompletna skorupa
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Trionychidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Derrisemys''.
 +
|-
 +
|
 +
''Helopanoplia'' [[sp.]] <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Duży przedstawiciel Trionychidae znany dotychczas wyłącznie z [[formacja|formacji]] [[Hell Creek]].
 +
|-
 +
|
 +
''Lutemys warreni'' <ref>Lyson, T. R., Joyce, W. G., & Sertich, J. J. W. (2017). "A new chelydroid turtle, ''Lutemys warreni'', gen. et sp. nov., from the Upper Cretaceous (Campanian) Kaiparowits Formation of southern Utah". Journal of Vertebrate Paleontology, 37(6), e1390672. [[doi:10.1080/02724634.2017.1390672]]</ref>
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
niekompletny szkielet oraz skorupy
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Chelydroidea.
 +
|-
 +
|
 +
''Neurankylus baueri'' <ref name=Hutchinson2013></ref><ref name=Lively2016>Lively, J. R. (2016). "Baenid turtles of the Kaiparowits Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of southern Utah, USA". Journal of Systematic Palaeontology, 14(11), 891-918. [[doi:10.1080/14772019.2015.1120788]]</ref><ref>Lichtig, A., & Lucas, S. (2018). "''Neurankylus'', a Cretaceous-Paleocene baenid turtle from North America". New Mexico Museum of Natural History and Science Bullefin, 79, 323-362.</ref>
 +
|
 +
środkowe
 +
|
 +
częściowe szkieletu oraz skorupy
 +
|
 +
Lichting i Lucas (2018) uznali, że ''N. hutchisoni'' oraz ''N. utahensis'' są synonimami ''N. baueri''. Przedstawiciel grupy Baenidae. Ten gatunek został odnaleziony również w [[formacja|formacjach]] [[Aguja]], [[Fruitland]] i [[Kirtland]].
 +
|
 +
[[Plik:Neurankylus shells.jpg|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''Thescelus'' [[sp.]] <ref name=Lively2016></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
UMNH VP 20181 - niemalże kompletna skorupa
 +
|
 +
Przedstawiciel grupy Baenidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Thescelus''.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Chelydridae <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Skamieniałości z formacji Kaiparowits należały do młodocianych osobników.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Kinosternidae <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Potencjalnie nowy takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowani przedstawiciele Trionychidae <ref name=Hutchinson2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
niekompletne skorupy (typ B)
 +
<hr>
 +
niekompletne skorupy
 +
|
 +
Na chwilę obecną niediagnostyczne taksony.
 +
|}
 +
 +
===Ssaki===
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="4" align="center" |'''Ssaki
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Ogniwo
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
|-
 +
|
 +
''Alphadon attaragos'' <ref name=Cilfelli1990a>Cifelli, R. L. (1990). "Cretaceous mammals of southern Utah. I. Marsupials from the Kaiparowits Formation (Judithian)". Journal of Vertebrate Paleontology, 10(3), 295-319 [[doi:10.1080/02724634.1990.10011816]]</ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Mesaverde]].
 +
|-
 +
|
 +
''Alphadon halleyi'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Judith River]].
 +
|-
 +
|
 +
''Alphadon sahnii'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Mesaverde]].
 +
|-
 +
|
 +
''Alphadon'' [[sp.]] [[cf.]] ''A. sahnii'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
górne
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Okaz ten może należeć do gatunku ''A. sahnii''.
 +
|-
 +
|
 +
''Avitotherium utahensis'' <ref name=Cifelli1990b>Cifelli, R. L. (1990b). "Cretaceous mammals of southern Utah. IV. Eutherian mammals from the Wahweap (Aquilan) and Kaiparowits (Judithian) Formations". Journal of Vertebrate Paleontology 10 (3): 346-360 [[doi:10.1080/02724634.1990.10011819]]</ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby oraz częściowa lewa żuchwa
 +
|
 +
Przedstawiciel Eutheria (ssaki wyższe).
 +
|-
 +
|
 +
''Cedaromys hutchisoni'' <ref name=Eaton2002>Eaton, J. G. (2002). "Multituberculate mammals from the Wahweap (Campanian, Aquilan) and Kaiparowits (Campanian, Judithian) formations, within and near Grand Staircase-Escalante National Monument, southern Utah (Vol. 2, No. 4)". Utah Geological Survey.</ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Najmniejszy gatunek z rodzaju ''Cedaromys''.
 +
|-
 +
|
 +
[[cf.]] ''Cedaromys'' [[sp.]]  <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego okazu mogą należeć do rodzaju ''Cedaromys''.
 +
|-
 +
|
 +
''Cimexomys'' [[sp.]] [[cf.]] ''C. judithae'' 
 +
<ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu są bardzo podobne jak u ''C. judithae'', znanego z [[formacja|formacji [[Judith River]].
 +
|-
 +
|
 +
''Cimolodon foxi'' 
 +
<ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Najmniejszy gatunek z rodzaju ''Cimolodon''.
 +
|-
 +
|
 +
''Cimolodon'' [[sp.]] [[cf.]] ''C. nitidus'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).
 +
|-
 +
|
 +
''Cimolodon'' [[sp.]] [[cf.]] ''C. similis'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu przypominają te u ''C. similis''.
 +
|-
 +
|
 +
?''Cimolomys butleria'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Najmniejszy gatunek z rodzaju ''Cimolomys''.
 +
|-
 +
|
 +
''Cimolomys'' [[sp.]] A [[cf.]] ''C. clarki'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).
 +
|-
 +
|
 +
''Cimolomys'' [[sp.]] B [[cf.]] ''C. clarki'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).
 +
|-
 +
|
 +
''Dakotamys magnus'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Judith River]]. Pierwotnie opisany jako ''Cimexomys magnus''.
 +
|-
 +
|
 +
''Gypsonictops'' spp. <ref name=Cifelli1990b></ref>
 +
|
 +
dolne i środkowe
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciele Eutheria (ssaki wyższe). W omawianej [[formacja|formacji]] zostały odnalezione trzy nieokreślone gatunki z rodzaju ''Gypsonictops'' (oznaczone jako A, B i C).
 +
|-
 +
|
 +
''Iqualadelphis lactea'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Milk River]].
 +
|-
 +
|
 +
''Kaiparomys cifellii'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego gatunku bardzo przypominają te u ''Cimolodon''.
 +
|-
 +
|
 +
''Meniscoessus'' [[sp.]] [[cf.]] ''M. intermedius'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu mogą należeć do ''M. ferox''.
 +
|-
 +
|
 +
''Meniscoessus'' [[sp.]] [[cf.]] ''M. major'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu są bardzo podobne jak u ''M. major'', znanego z [[formacja|formacji [[Judith River]].
 +
|-
 +
|
 +
''Mesodma archibaldi'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Judith River]].
 +
|-
 +
|
 +
''Mesodma minor'' <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Gatunek ten był mniejszy niż ''M. archibaldi''.
 +
|-
 +
|
 +
''Mesodma'' [[sp.]] [[cf.]] ''M. archibaldi'' sp. nov. <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Potencjalnie nowy gatunek z rodzaju ''Mesodma''.
 +
|-
 +
|
 +
''Mesodma'' [[sp.]] (large) <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Mesodma''.
 +
|-
 +
|
 +
''Paranyctoides'' spp. <ref name=Cifelli1990b></ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciele Eutheria (ssaki wyższe). W omawianej [[formacja|formacji]] zostały odnalezione trzy nieokreślone gatunki z rodzaju ''Paranyctoides'' (oznaczone jako A i B).
 +
|-
 +
|
 +
''Protalphadon wahweapensis'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Ssak ten był niewielki.
 +
|-
 +
|
 +
''Turgidodon lillegraveni'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby oraz kości szczękowe
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Czwarty ważny gatunek z rodzaju ''Turgidodon''.
 +
|-
 +
|
 +
''Turgidodon madseni'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
zęby oraz fragmenty kości szczękowych
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Piąty ważny gatunek z rodzaju ''Turgidodon''.
 +
|-
 +
|
 +
''Turgidodon'' [[sp.]] [[cf.]] ''T. lillegraveni'' <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
fragment kości szczękowej
 +
|
 +
dolne
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Okaz ten wykazuje równice w budowie w porównaniu do ''T. lillegraveni''.
 +
|-
 +
|
 +
''Turgidodon'' [[sp.]] <ref name=Cilfelli1990a></ref>
 +
|
 +
dolne i środkowe
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Turgidodon''.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Multituberculata <ref name=Eaton2002></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Okaz ten może należeć do ''Cimexomys'' lub ''Mesodma''.
 +
|}
 +
 +
===Płazy===
 +
====Płazy ogoniaste====
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="5" align="center" |'''Płazy
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Miejsce
 +
!Ogniwo
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
|-
 +
|
 +
''Habrosaurus'' [[sp.]] <ref name=Gardner2013>Gardner, J. D., Eaton, J. G., & Cifelli, R. L. (2013). "Preliminary Report on Salamanders (Lissamphibia; Caudata) from the Late Cretaceous (Late Cenomanian–Late Campanian) of Southern Utah, USA". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 237–272</ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
pierwszy kręg szyjny
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Habrosaurus''.
 +
|-
 +
|
 +
''Lisserpeton'' [[sp.]] <ref name=Gardner2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kręgi
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Lisserpeton''.
 +
|-
 +
|
 +
''Opisthotriton'' [[sp.]] <ref name=Gardner2013></ref>
 +
|
 +
stanowiska OMNH Loc. V5, OMNH Loc. V9,  OMNH Loc. V61 i UMNH Loc. VP 51
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kręgi
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Opisthotriton''.
 +
|-
 +
|
 +
''Prodesmodon'' [[sp.]] <ref name=Gardner2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V61
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kręgi grzbietowe i kość zębowa
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Prodesmodon''.
 +
|-
 +
|
 +
''Scapherpeton'' [[sp.]] <ref name=Gardner2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V5
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kręgi
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Scapherpeton''.
 
|}
 
|}
 +
 +
====Płazy bezogonowe====
 +
Płazy bezogonowe z formacji Kaiparowits są znane jedynie z kości biodrowych (Roček i in., 2013).
 +
 +
===Ryby kostnoszkieletowe===
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="5" align="center" |'''Ryby kostnoszkieletowe
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Miejsce
 +
!Ogniwo
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
|-
 +
|
 +
''Coriops'' [[sp.]] <ref name=Brinkman2013> Brinkman, D. B., Newbrey, M. G., Neuman, A. G., & Eaton, J. G. (2013). "Freshwater Osteichthyes from the Cenomanian to Late Campanian of Grand Staircase–Escalante National Monument, Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 195–236</ref>
 +
|
 +
stanowiska MNA Loc. 458-1 i OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
ząb, kość zębowa i trzony kręgów
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Coriops''.
 +
|-
 +
|
 +
''Estesesox foxi''<ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kość zębowa
 +
|
 +
Gatunek ten został odnaleziony jedynie w omawianej [[formacja|formacji]].
 +
|-
 +
|
 +
''Estesesox'' [[sp.]] <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kość zębowa
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Estesesox''. Został odnaleziony jedynie w omawianej [[formacja|formacji]].
 +
|-
 +
|
 +
''Lepidotes'' [[sp.]] <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Lepidotes''.
 +
|-
 +
|
 +
''Paralbula'' [[sp.]] <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowiska MNA Loc. 1073O I MNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Nieokreślony gatunek z rodzaju ''Paralbula''.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowani przedstawiciele Acanthomorpha <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
trzony kręgów
 +
<hr>
 +
kość zębowa
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Amiinae <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
trzon kręgu
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Characimorfes <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-6
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
trzon kręgu
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Clupeiformes <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-6
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
trzon kręgu
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Escoidea <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kość zębowa
 +
|
 +
Trzeci odnaleziony przedstawicieli Escoidea w skałach omawianej [[formacja|formacji]].
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Euteleostei <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
trzony kręgów
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Hiodontidae <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
trzon kręgu
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowani przedstawiciele Otophysi <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
kość zębowa
 +
<hr>
 +
trzon kręgu
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Salmoniformes <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-9
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
trzony kręgów
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|-
 +
|
 +
Niezidentyfikowany przedstawiciel Teleostei <ref name=Brinkman2013></ref>
 +
|
 +
stanowisko OMNH Loc. V-6
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
ząb
 +
|
 +
Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.
 +
|}
 +
 +
===Ryby chrzęstnoszkieletowe===
 +
{| class="wikitable sortable" align="center" width="100%"
 +
|-
 +
! colspan="5" align="center" |'''Ryby chrzęstnoszkieletowe
 +
|-
 +
!Takson
 +
!Miejsce
 +
!Ogniwo
 +
!Materiał kopalny
 +
!Komentarz
 +
|-
 +
|
 +
''Chiloscyllium missouriense''  <ref name=Kirkland2013> Kirkland, J. I., Eaton, J. G., & Brinkman, D. B. (2013). "Elasmobranchs from Upper Cretaceous Freshwater Facies in Southern Utah" [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 153–194.</ref>
 +
|
 +
stanowisko UMNH Loc. 51
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel rodziny Hemiscylliidae.
 +
|-
 +
|
 +
''Columbusia deblieuxi'' <ref name=Kirkland2013></ref>
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Gatunek ten został odnaleziony również w [[formacja|formacji]] [[Wahweap]]. Przedstawiciel rodziny Ganopristidae (Sclerorhynchidae).
 +
|-
 +
|
 +
''Myledaphus bipartitus'' <ref name=Kirkland2013></ref>
 +
|
 +
stanowiska MNA Loc. 458–1, 458–2, 1310 i UCM Loc. 83268
 +
|
 +
nie podano
 +
|
 +
zęby
 +
|
 +
Przedstawiciel rodziny Rhinobatidae.
 +
|}
 +
 +
===Bezkręgowce===
 +
Najliczniejszymi bezkręgowcami występującymi w formacji Kaiparowits były mięczaki. Jest znanych co najmniej 52 rodzaje ślimaków i małży. Mniej spotykanymi grupami bezkręgowców były małżoraczki i mszywioły. Prawdopodobnie skamieniałe tropy odnalezione w Kaiparowits zostawiły owady (Tapanila i Roberts, 2013).
 +
 +
==Flora==
 +
Roślinność występująca w Kaiparowits była podobna pozostałych kampańskich oraz niektórych mastrychckich formacji. Flora pochodząca ze stanowiska DMNH Loc. 3642 (87 morfotypów) była bardzo zróżnicowana, z czego dominowały w niej rośliny okrytozalążkowe oraz w mniejszych ilościach paprocie, skrzypy, widłaki i drzewa iglaste. Rośliny wodne również były urozmaicone. Rozwojowi tak różnorodnej sprzyjał ciepły i wilgotny klimat (Miller i in., 2013).
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
Atterholt, J., Hutchison, J. H., & O’Connor, J. K. (2018). "The most complete enantiornithine from North America and a phylogenetic analysis of the Avisauridae'. PeerJ, 6, e5910. [http://dx.doi.org/10.7717/peerj.5910]
+
Beveridge, T. L., Roberts, E. M., & Titus, A. L. (2020). "Volcaniclastic member of the richly fossiliferous Kaiparowits Formation reveals new insights for regional correlation and tectonics in southern Utah during the latest Campanian". Cretaceous Research, 114, 104527. [[doi:10.1016/j.cretres.2020.104527]]
  
−
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]  
+
Boyd, C. A., Drumheller, S. K., & Gates, T. A. (2013). "Crocodyliform feeding traces on juvenile ornithischian dinosaurs from the Upper Cretaceous (Campanian) Kaiparowits Formation, Utah". PloS one, 8(2), e57605. [[doi:10.1371/journal.pone.0057605]]
  
−
G., T. A.; Lund, E.K.; Boyd, C. A.; DeBlieux, D. D.; Titus, A. L.; Evans, D. C.; Getty, M. A.; Kirkland, J. I.; Eaton, J. G. (2013). "Ornithopod Dinosaurs from the Grand Staircase–Escalante National Monument Region, Utah, and Their Role in Paleobiogeographic and Macroevolutionary Studies".[w]Titus, A. L.; Loewen, M. A. (red.). At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah. Indiana University Press. pp. 463–481.
+
Fowler, D. W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]
  
−
Gates, T. A. & Sampson, S. D. (2007). "A new species of Gryposaurus (Dinosauria: Hadrosauridae) from the late Campanian Kaiparowits Formation, southern Utah, USA". Zoological Journal of the Linnean Society. 151 (2): 351–376 [https://doi.org/10.1111%2Fj.1096-3642.2007.00349.x]
+
Miller, I. M., Johnson, K. R., Kline, D. E, Nichols, D. J., & Barclay, R. S. (2013). "A Late Campanian Flora from the Kaiparowits Formation, Southern Utah, and a Brief Overview of the Widely Sampled but Little-Known Campanian Vegetation of the Western Interior of North America". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 107-131
  
−
Loewen, M. A.; Farke, A. A.; Sampson, S. D.; Getty, M. A.; Lund, E. K.; O'Connor, P. M. (2013). "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w]: Titus, A. L.; Loewen, M. A. (red.). At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah. Indiana University Press. pp. 488–503.
+
Oser S. E., Chin, K., Sertich, J. J. W., Varricchio, D. J., Choi, S., & Rifkin, J. (2021). "Tiny, ornamented eggs and eggshell from the Upper Cretaceous of Utah represent a new ootaxon with theropod affinities". Scientific Reports. 11 (1): 10021. [[doi:10.1038%2Fs41598-021-89472-1]]
−
 
 
−
Lund, E. K., Sampson, S. D., & Loewen, M. A. (2016). "Nasutoceratops titusi (Ornithischia, Ceratopsidae), a basal centrosaurine ceratopsid from the Kaiparowits Formation, southern Utah". Journal of Vertebrate Paleontology, 36(2), e1054936. [http://dx.doi.org/10.1080/02724634.2015.1054936]
 
  
 
Ramezani, J., Beveridge, T. L., Rogers, R. R., Eberth, D. A., & Roberts, E. M. (2022). "Calibrating the zenith of dinosaur diversity in the Campanian of the Western Interior Basin by CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Scientific Reports, 12(1), 16026. [[doi:doi:10.1038/s41598-022-19896-w]]
 
Ramezani, J., Beveridge, T. L., Rogers, R. R., Eberth, D. A., & Roberts, E. M. (2022). "Calibrating the zenith of dinosaur diversity in the Campanian of the Western Interior Basin by CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Scientific Reports, 12(1), 16026. [[doi:doi:10.1038/s41598-022-19896-w]]
Linia 290: Linia 1670:
 
Roberts, E. M. (2007). "Facies architecture and depositional environments of the Upper Cretaceous Kaiparowits Formation, southern Utah". Sedimentary Geology, 197(3-4), 207-233. [[doi:10.1016/j.sedgeo.2006.10.001]]
 
Roberts, E. M. (2007). "Facies architecture and depositional environments of the Upper Cretaceous Kaiparowits Formation, southern Utah". Sedimentary Geology, 197(3-4), 207-233. [[doi:10.1016/j.sedgeo.2006.10.001]]
  
−
Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M., Forster, C.A., Smith, J.A. & Titus, A.L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. [http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0012292]
+
Roček, Z., Gardner, J.D., Eaton, J.G & Prčikryl, T. (2013). "Anuran Ilia from the Upper Cretaceous of Utah – Diversity and Stratigraphic Patterns". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 273-294
−
 
 
−
Sampson, S.D., Lund, K.E., Loewen, M.A., Farke, A.A. & Clayton, K.E. (2013) "A remarkable short-snouted horned dinosaur from the Late Cretaceous (Late Campanian) of southern Laramidia". Proceedings of the Royal Society of London, series B [http://dx.doi.org/10.1098/rspb.2013.1186]
 
−
 
 
−
Titus, A. L., Roberts, E. M., & Albright III, L. B. (2013). "Geologic overview'. [w] Titus, A. L.; Loewen, M. A. (red.). At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah. Indiana University Press. pp. 13-41
 
  
−
Titus, A. L., Knoll, K., Sertich, J. J., Yamamura, D., Suarez, C. A., Glasspool, I. J., ... & Roberts, E. M. (2021). "Geology and taphonomy of a unique tyrannosaurid bonebed from the upper Campanian Kaiparowits Formation of southern Utah: implications for tyrannosaurid gregariousness". PeerJ, 9, e11013. [http://dx.doi.org/10.7717/peerj.11013]
+
Tapanila, L. & Roberts, E. M. (2013). "Continental Invertebrates and Trace Fossils from the Campanian Kaiparowits Formation, Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 132-152
  
−
Wiersma, J.P & Irmis, R.B. (2018) "A new southern Laramidian ankylosaurid, Akainacephalus johnsoni gen. et sp. nov., from the upper Campanian Kaiparowits Formation of southern Utah, USA". PeerJ 6:e5016 [http://dx.doi.org/10.7717/peerj.5016]
+
Titus, A. L., Roberts, E. M., & Albright III, L. B. (2013). "Geologic overview'. [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 13-41
  
−
Zanno, L. E.; Loewen, M. A.; Farke, A. A.; Kim, G.-S.; Claessens, L. P. A. M.; McGarrity, C. T. (2013). "Late Cretaceous Theropod Dinosaurs of Southern Utah". [w] Titus, A. L.; Loewen, M. A. (red.). At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah. Indiana University Press. pp. 504–525.
+
Weaver, L.N.; Varricchio, D.J.; Sargis, E.J.; Chen, M.; Freimuth, W.J.; Wilson Mantilla, G.P. (2020). "Early mammalian social behaviour revealed by multituberculates from a dinosaur nesting site". Nature Ecology & Evolution. 5 (1): 32–37 [https://doi.org/10.1038%2Fs41559-020-01325-8]
  
−
Zanno, L.E., Varricchio, D.J., O'Connor, P.M., Titus, A.L. & Knell, M.J. (2011) "A New Troodontid Theropod, Talos sampsoni gen. et sp. nov., from the Upper Cretaceous Western Interior Basin of North America" PLoS ONE 6(9), e24487. [http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0024487]
+
Ford, T. (online) http://www.paleofile.com/Dinosaurs/Ornithopods/Gryposaurus.asp
−
</small>
+
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Formacje]]
 
[[Kategoria:Formacje]]
 
[[Kategoria:Formacje kredowe]]
 
[[Kategoria:Formacje kredowe]]
 
[[Kategoria:Formacje Ameryki Północnej]]
 
[[Kategoria:Formacje Ameryki Północnej]]
 +
[[Kategoria:Formacje USA]]

Aktualna wersja na dzień 08:16, 12 paź 2025

Autor: Michał Siedlecki, Paweł Konarzewski

Formacja Kaiparowits
Wiek
252 201,4 143,1
66

ok. 77,3-72,8 Ma
(późna kreda - kampan)

Miejsce USA - Utah
Podjednostki dolne, środkowe górne (nazwy nieoficjalne) i Upper Valley
Leży pod formacja Canaan Peak
Leży nad formacja Wahweap
Miąższość 1005 m
Klimat ciepły i wilgotny wraz z porami suchymi
Litologia piaskowce, mułowce, iłowce, bentonity i materiał wulkaniczny
Kaiparowits Formation.jpg
Odsłonięcia skał formacji Kaiparowits. Fot. Kenneth Carpenter [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…
}

Wstęp

Formacja Kaiparowits jest położona na płaskowyżu Kaiparowits znajdującym się na południu stanu Utah. Jej osady są datowane na kampan.

Historia badań

Formacja Kaiparowits została pierwotnie nazwana przez Gregory'ego i Moore'a (1931), ale podani tylko podstawowe informacje o litologii i fauny dolnej części formacji. Zasugerowali oni wiek na kenozoik (dawniejszy trzeciorzęd, czyli obecny paleogen i neogen), ale nie odnotowali grubości formacji ani nie wyznaczyli sekcji typowej formacji. Lohrengel (1969) wykonał pierwsze szczegółowe badania formacji, badając palinologię i oszacował grubość osadów na ok. 840 m, a wiek mastrycht. W latach 80 i 90 XX wieku badania dotyczyły się głównie na taksonomii i biostrarygrafii ssaków. Na postawie bogatej fauny ssaków oraz ponownych badań pyłków roślin, Eaton (1991) uznał, że osady formacja Kaiparowits pochodzą z kampanu a nie mastrychtu (Roberts, 2007). W 2005 roku Roberts i współautorzy w celu ustalenia wieku formacji użyli metodę radiometryczną (za pomocą argonu 40Ar/39Ar). Ich zdaniem dokładny wiek formacji wynosił 76,1-74 Ma. Ramezani i in. (2022) po dokładniejszym zbadaniu osadów sądzą, że wiek formacji Kaiparowits mieści się w przedziale ok. 77,3-72,8 Ma z uwzględnieniem górnej granicy ogniwa Upper Valley.

Litologia

Najniższe osady formacji Kaiparowits stykają się z najwyższą częścią formacji Wahweap. Składa się ona głównie z szaro-niebieskich do zielonkawo-szarych i szarych piaskowców, mułowców oraz iłowców. Roberts (2007) podzielił nieoficjalnie formację na trzy ogniwa: dolne, środkowe i górne ze względu na różnice w budowie osadów. Dolne i górne osady zawierają mniej skamieniałości niż środkowe (Titus i in,. 2013). Po rekalibracji wieku formacji Kaiparowits okazało się, że swoim wiekiem odpowiada Dinosaur Park z Kanady (Fowler, 2017; Ramezani i in., 2022).

W 2020 roku Beveridge i współpracownicy zdefiniowali nowe ogniwo formacji Kaiparowits, które otrzymało nazwę Upper Valley. Czwarta podjednostka ma 255 m miąższości. Jest zbudowana z masywnych, błotnistych piaskowców, przeplatane piaszczystymi, bentonitowymi oraz bogatymi w substancje organiczne mułowcami. Znajduje się w niej również liczny materiał pochodzenia wulkanicznego. Warstwy te są słabo zwięzłe i kruche. Ogniwo Upper Valley ma jaśniejszy kolor (bladoszary) w porównaniu z resztą formacji Kaiparowits, co sprawia, że jest łatwo rozpoznawalne z dużych odległości. W pokładach nowej podjednostki zostały odnalezione diagnostyczne kości dinozaurów, skorupy żółwi, kości krokodyli, zęby ryb oraz muszle mięczaków. Według autorów badania zasobność skamieniałości może być porównywalna z pozostałą częścią formacji Kaiparowits. Całkowita miąższość omawianej jednostki geologicznej wynosi 1005 m, a jej najwyższe warstwy stykają się z formacją Canaan Peak.

Paleoekologia

Rekonstrukcja paleośrodowiska wraz ze zwierzętami pochodzącymi z formacji Kaiparowits. Autor: ABelov2014. [1]

Osady formacji Kaiparowits sugerują występowanie środowisk lądowych zalewanych przez wiele lat słodką wodą w obrębie nizin rzecznych z wysokim tempem akumulacji osadów (39-42 cm/ka). Klimat występujący na tych terenach był ciepły, wilgotny z wysokimi opadami i prawdopodobnymi okresami suszy (Roberts, 2007). Formację Kaiparowits zamieszkiwała dość zróżnicowana grupa zwierząt. W rzekach pływały różne ryby kostnoszkieletowe i chrzęstnoszkieletowe, płazy ogoniaste, żółwie wodne oraz krokodyle. Na lądzie dominującą grupą zwierząt były nieptasie dinozaury, pod których łapami biegały mniejsze zwierzęta takie jak ssaki i żółwie lądowe. W powietrzu latały pterozaury i prymitywne ptaki. Fauna dinozaurów z Kaiparowits bardzo przypominała fauny znane z innych formacji geologicznych z terenów dawnej Laramidii. Dominującymi roślinożercami były ceratopsydy i hadrozaurydy. Rzadsze były ankylozaury oraz bazalne ornitopody i tescelozaury. Najliczniejszą grupą teropodów były tyranozaurydy (będące na szczycie łańcucha pokarmowego) oraz parawiale (zwłaszcza dromeozaurydy). Z formacji Kaiparowits znane są znane również odciski tropów dinozaurów (hadrozaurydów).

Dinozaury

Dinozaury
Takson Miejsce Ogniwo Głębokość osadów Materiał kopalny Komentarz Grafika

Akainacephalus johnstoni [1][2]

Kamieniołom grypozaura Horse Mountain

środkowe

dolna część środkowego ogniwa

UMNH VP 20202 - kompletna czaszka i fragmentaryczny szkielet pozaczaszkowy

Średniej wielkości ankylozauryd.

Akainacephalus johnsoni.jpg

Anodontosaurus sp. [3]

stanowisko UMNH VP 1506

środkowe

nie podano

UMNH VP 21000 - fragmentaryczna czaszka.

Nowy gatunek z rodzaju Anodontosaurus.

Anodontosaurus LM.png

aff. Brachylophosaurus sp. [4][5]

nie podano

dolne

prawie podstawa formacji

UMNH VP 16722 - kość jarzmowa

Najmłodszy znany przedstawiciel Brachylophosaurini.

Brachylophosaurus canadensis.png

Gryposaurus monumentensis [6]

nie podano

środkowe

środkowa część środkowego ogniwa

czaszki oraz elementy pozaczaszkowe

Prawdopodobnie największy gatunek grypozaura.

Gryposaurus TD.png

Gryposaurus cf. notabilis [4][7]

nie podano

dolne

nie podano

UMNH VP 18556 - kompletna artykułowana czaszka, UMNH VP 16668 - bardziej fragmentaryczna czaszka

Prawdopodobnie nowy gatunek Gryposaurus.

Gryposaurus notabilis.png

?Gryposaurus sp. [4]

nie podano

nie podano

nie podano

UMNH VP 16677 - częściowy, artykułowany szkielet pozaczaszkowy bez dłoni, stóp i końca ogona

Okaz ten prawdopodobnie reprezentował rodzaj Gryposaurus.

Hagryphus giganteus [8]

"The Blues"

środkowe

środek środkowej formacji

kości kończyn

Prawdopodobnie duży cenagnatyd.

Hagryphus giganteus - Natural History Museum of Utah - DSC07248.JPG

"Kaiparowits ankylosaurid A" [1]

stanowiska UMNH VP 1004 i UMNH VP 981

środkowe

dolna część środkowego ogniwa

UMNH VP 19473 - kompletna, dysartykułowana lewa kończyna przednia, lewa łopatka i kość krucza, 1 kręg szyjny i 3 kręgi ogonowe, szyjny półpierścień (opancerzenie) i osteodermy oraz UMNH VP 19472 - żebra, kręgi, osteodermy oraz maczuga ogonowa

Potencjalnie nowy takson.

"Kaiparowits Centrosaur B" [7][9]

nie podano

środkowe

nie podano

UMNH VP 20949 - niekompletna czaszka

Centrozauryn charakteryzujący się niezwykle małymi oknami w kryzie i znacznie różniący się od Nasutoceratops. Potencjalnie nowy takson.

Kosmoceratops richardsoni [10]

nie podano

środkowe

dolna część środkowego ogniwa

4 osobniki

Chasmozauryn mający najbogatszą ornamentyce kryzy.

Kosmoceratopsskull.png

Mirarce eatoni [11]

stanowisko UCMP V93097

nie podano

nie podano

UCMP 139500 - częściowy szkielet pozaczaszkowy należący do dorosłego osobnika

Najbardziej kompletny znany enantiornitid z USA. Szkielet zachował się w trójwymiarze.

Mirarce eatoni.jpg

Nasutoceratops titusi [12][13]

stanowisko UMNH VP 940

środkowe

dolna część środkowego ogniwa

3 okazy

Centrozauryn o wyjątkowo długich rogach naodcznych.

Nasutoceratops TD.png

Orodrominae gen. nov. [14][4][7]

nie podano

środkowe

nie podano

UMNH VP 19470 - częściowa kość jarzmowa, k. czołowa, k. zębowa, k. skrzydłowa, k. zapotyliczno-opistotyczne i fragmenty szkieletu pozaczaszkowego i UMNH VP 12665 - elementy szkieletu pozaczaszkowego należące do 3 młodocianych osobników oraz inne okazy (elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego), np: UMNH VP 21107 - prawa kość udowa, UMNH VP 21104 - łopatka, ?UMNH VP 12677 - artykułowana lewa dłoń, dysartykułowane kręgi i fragmenty kończyn, ?UMNH VP 16281 - artykułowane prawa i lewa stopa

Potencjalnie nowy takson.

Kaiparowits ornithopod.png

Parasaurolophus cf. cyrtocristatus [4][15]

nie podano

dolne i środkowe

środkowe części dolnego i środkowego ogniwa

7 czaszek oraz 2 szkielety pozaczaszkowe

Prawdopodobnie nowy gatunek Parasaurolophus.

Kaiparowits Formation Parasaurolophus.png

Parasaurolophus sp. [16]

niepodano

środkowe

górna część środkowego ogniwa

RAM 1400 - prawie kompletne artykułowane czaszka i szkielet pozaczaszkowy, należące do osobnika młodocianego

Nieokreślony gatunek z rodzaju Parasaurolophus.

Parasaurolophus reconstructed skeleton.png

Talos sampsoni [17]

"The Blues"

środkowe

środkowa część środkowego ogniwa

UMNH VP 19479 - kręgi oraz kości kończyn

Średniej wielkości troodontyd.

Talos.png

Teratophoneus curriei [18][19]

"The Blues" i stanowisko UMNH VP 597

środkowe

nie podano

kilka okazów

Duży tyranozauryd, największy drapieżnik lądowy odnaleziony w omawianej formacji.

Teratophoneus curriei adult and juvenile 2 salt lake city.jpg

Tyrannosauridae gen. nov. [20][7]

Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8)

górne

dolna część górnego ogniwa

fragmentaryczne czaszki i szkielety pozaczaszkowe, należące do 4 lub 5 osobników

Potencjalnie drugi ważny rodzaj tyranozauryda z omawianej formacji.

Utahceratops gettyi [10][1]

m.in. stanowiska UMNH VP 942, UMNH VP 145

dolne i środkowe

nie podano

co najmniej 6 osobników

Duży chasmozauryn blisko spokrewniony z Pentaceratops.

Utahceratops TD.png

Niezidentyfikowane ankylozaurydy [1]

stanowisko UMNH VP 368

stanowisko UMNH VP 314

nie podano

środkowe

nie podano

UMNH VP 12562 - niekompletna lewa kość zębowa oraz inne fragmenty czaszki i osteodermy

UMNH VP 12675 - liczne niewielkie osteodermy

OMNH 21118, OMNH 24112, UCMP 8319, UCMP 8330, UCMP 8659 (część), UCMP 8667 (część), UCMP 83240 (część) i MNA V9480 - izolowane zęby

Być może nowy takson.

Niediagnostyczny takson.

Niediagnostyczne taksony.

Niezidentyfikowany chasmozauryn [1]

"Dog Flat"

dolne

nie podano

UMNH VP 14923 - fragmentaryczna czaszka

Potencjalnie nowy takson różniący się od Kosmoceratops i Utahceratops. Najstarszy znany chasmozauryn z omawianej formacji.

Niezidentyfikowane ?dromeozaurydy [21]

nie podano

nie podano

nie podano

UMNH VP 13606, RAM 9136 i inne - izolowane zęby (morfotyp A)

UMNH VP 11803, RAM 12084 i inne - izolowane zęby (morfotyp B)

UMNH VP 12494 i inne - izolowany paliczek stopy PII-I, izolowane pazury

Takson\y niediagnostyczny\e. Dawniej zęby przypisywano Dromaeosaurus, obecnie uważa się, że należały do pokrewnych mu dinozaurów.

Takson(y) niediagnostyczny\e. Dawniej zęby przypisywano Saurornitholestes, obecnie uważa się, że należały do pokrewnych mu dinozaurów.

Takson(y) niediagnostyczny\e.

Niezidentyfikowany enantiornit [22]

stanowisko RAM V9901

środkowe

górna część środkowego ogniwa

RAM 14306 - przednia część kości kruczej

Takson odmienny od Mirarce.

Niezidentyfikowane hadrozaurydy

stanowisko RAM V200606 [23]

nie podano [4]

Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8) [20]

środkowe

dolne

górne

górna część środkowego ogniwa

nie podano

dolna część górnego ogniwa

RAM 9137 - dysartykułowany szkielet pozaczaszkowy obejmujący częściową łopatkę, kość kruczą, prawie kompletną płytę mostka, żebra, kręgi grzbietowe, paliczek palca, odciski skóry

MNA V8369 - artykułowany ogon, częściowa miednica oraz lewa kończyna tylna

1 kręg ogonowy, 3 trzony kręgów, szewron, żebro grzbietowe, lewa kość udowa, trzon k. kulszowej?, nieokreślony fragment, boczna k. śródręcza?, k. śródręcza, 3 kręgi grzbietowe (środkowe lub tylne), k. łonowa, k. promieniowa, k. krzyżowa, łopatka,

Potencjalnie nowy takson (o ile diagnostyczny).

Prawdopodobnie nowy takson. Dawniej uważany za lambeozauryna.

Zapewne takson niediagnostyczny.

Niezidentyfikowany lambeozauryn [24]

nie podano

nie podano

nie podano

niekompletny dach czaszki i częściowa kość kulszowa

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowane nodozaurydy [1]

stanowisko UMNH VP 904

stanowisko UMNH VP 430

nie podano

środkowe

nie podano

UMNH VP 16940 - pojedynczy tylny kolec szyjny

UMNH VP 12264 - ponad 60 osteoderm różnych kształtów i rozmiarów

OMNH 21190, OMNH 24471, UCMP 83240, UCMP 83263, UMNH VP 12562 i UMNH VP 16221 - izolowane zęby

Niediagnostyczne taksony.

Niezidentyfikowane ornitomimidy

nie podano [21]

stanowisko RAM V1998008 [25]

środkowe

nie podano

MNA PI 1762A - prawie kompletna lewa kończyna tylna, częściowa miednica, częściowa kolumna kręgów; UMNH VP 12223 - kręg ogonowy, fragmenty kości śródstopia i paliczki; UMNH VP 9553 i 16698 - izolowane kości piszczelowe, UMNH VP 19467 - izolowana artykułowana stopa z kością kończyny tylnej, UMNH VP 20188 - kręgi ogonowe, fragmentaryczna miednica, częściowa stopa oraz inne elementy tylnego szkieletu pozaczaszkowego; UMNH VP ?(brak numeru) - mocno uszkodzona czaszka, UMNH VP 16385 - niekompletna i częściowo zmiażdżona dłoń, nadgarstek i przedramię; RAM 6794 - lewe kość biodrowa, k. łonowa (częściowa) i k. kulszowa, lewa kończyna tylna i częściowa prawa kończyna tylna, 15 kręgów ogonowych i kilka fragmentarycznych żeber.

RAM 6794 - miednica, kość krzyżowa, obie kończyny tylne oraz kilka stowarzyszonych kręgów ogonowych

Najprawdopodobniej nowy takson (lub taksony). Okaz MNA PI 1762A przypisywany był do Ornithomimus velox.

Najprawdopodobniej takson niediagnostyczny (być może ten sam co powyższy).

Niezidentyfikowane pachycefalozaurydy [26]

nie podano

środkowe

dolna część i górna część

UMNH VP 16986 - mocno uszkodzona kość czołowo-ciemieniowa, UMNH VP 21112- kompletna k. czołowo-ciemieniowa, UMNH VP 18611 - przedni fragment kopuły czaszkowej i UMNH VP 18594 - tylny fragment k. czołowo-ciemieniowej, stosunkowo kompletna czaszka w preparacji, UMNH VP 9546 - stosunkowo kompletna k. łuskowa i UMNH VP 19653 - zerodowana kość zaoczodołowa?

Prawdopodobnie nowy takson lub nowe taksony (o ile szczątki są diagnostyczne).

Niezidentyfikowany parawial [20]

Kamieniołom Rainbows and Unicorns (14UTKA-8)

górne

dolna część górnego ogniwa

kość kątowa, paliczek palca III-3, paliczki stopy I-1 i III-1, niezidentyfikowany paliczek i kość łonowa

Najpewniej takson niediagnostyczny.

Niezidentyfikowane teropody [21]

nie podano

nie podano

nie podano

UMNH VP 12694, RAM 12083 i inne - izolowane zęby

Taksony wątpliwe. Dawniej przypisywane do Richardoestesia i Paronychodon.

Niezidentyfikowane troodontydy [21]

nie podano

nie podano

nie podano

UMNH VP 12507, UMMH VP 11806 i inne - izolowane zęby, kręg ogonowy (bez numeru)

UMNH VP 16303 - izolowana lewa kość czołowa

UCMP 149171 - przedni koniec kości piszczelowej, fragmentaryczne k. śródstopia, paliczki stopy i pazury stopy, k. podstawnopotyliczna, połączone k. ciemieniowe, części k. łuskowych

Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.

Niezidentyfikowane tyranozaurydy [21]

nie podano

nie podano

nie podano

RAM 8395 - częściowa kość zębowa, RAM 9132 - lewa kość udowa, częściowa prawa k. piszczelowa, kompletna prawa k. skokowa i piętowa, częściowa prawa k. śródstopia III, kompletne paliczki stopy PIII-1 i PIII-2; UMNH VP 12586 - połączone kości ciemieniowe, fragmentaryczna k. czołowa i lewa k. zębowa (osobnik młodociany); UMNH VP 16161 - zęby i fragmentaryczne elementy kończyny , UMNH VP 16692 - fragmentaryczne elementy kończyny, paliczek stopy i pazur; UMNH VP 16693 - częściowa k. zębowa, paliczek stopy, pazur i inne elementy czaszki i szkieletu pozaczaszkowego; UMNH VP 11302 - ząb, kręg ogonowy, lewa k. udowa, k. piszczelowa, k. strzałkowa, k. śródstopia III, pojedynczy paliczek stopy i pazur (wielki osobnik dorosły); UMNH VP 16225 - izolowane połączone kości ciemieniowe, UMNH VP 12223 - izolowana k. ramieniowa, izolowana k. łzowa dużego osobnika dorosłego oraz UMNH VP 16691 - izolowana k. jarzmowa dużego dorosłego

Potencjalnie nowy takson, możliwe, że więcej niż jeden.

Z pokładów formacji znane są również pozostałości po jajach (niekompletne jaja oraz pojedyncze skorupki), w tym jedne z najmniejszych mezozoicznych jaj Stillatuberoolithus storrsi. Część z nich zostało złożonych przez teropody (np: S. storrsi) (Oser i in., 2021).

Pterozaury

Pterozaury
Takson Miejsce Ogniwo Głębokość osadów, w którym odnaleziono skamieniałości Materiał kopalny Komentarz Grafika

Niezidentyfikowany przedstawiciel Azhdarchidae [27]

stanowisko RAM V2005022

środkowe

nie podano

RAM 22574 - prawdopodobnie kość łokciowa

Szacowana rozpiętość skrzydeł tego latającego archozaura mogła wynosić ok. 4,3 - 5,9 m. Zachowana kość łokciowa przypomina nieco budową analogiczną kość u Cryodrakon, dużego azdarchida z formacji Dinosaur Park. Ten pterozaur mógł konkurować z teratofonem i deinozuchem (komentarz własny - MS).

Significant pterosaur discoveries in western North America.png

Niezidentyfikowany przedstawiciel Pterosauria [28]

stanowisko RAM V200810

środkowe

górna część środkowego ogniwa

RAM 15445 - ?paliczek IV-4 ręki

Niediagnostyczny takson.

Krokodylomorfy

Z formacji Kaiparowits znamy wiele taksonów krokodylomorfów, w tym krokodyli. Deinosuchus, rodzaj olbrzymiego aligatoroida, był dominującym drapieżnikiem w wodzie.

Krokodylomorfy
Takson Ogniwo Materiał kopalny Komentarz Grafika

Brachychampsa sp. [29]

nie podano

dwie niekompletne czaszki, lewa kość szczękowa i niemalże kompletny szkielet pozaczaszkowy

Nieokreślony gatunek z rodzaju Brachychampsa.

Brachychampsa sp. - Natural History Museum of Utah - DSC07238.JPG

Deinosuchus sp. [29][30]

nie podano

elementy czaszki i osteodermy

Prawdopodobnie jeden z czołowych drapieżników z formacji Kaiparowits. Dawniej był przypisywany do gatunku D. hatcheri.

Deinosuchus hatcheri.png

Leidyosuchus sp. [31]

środkowe

RAM 14527 - częściowy szkielet

Nieokreślony gatunek z rodzaju Leidyosuchus.

Leidyosuchus paleoart.png

Niezidentyfikowany przedstawiciel Alligatoroidea [29]

nie podano

zmiażdżona, lecz kompletna czaszka i częściowy szkielet pozaczaszkowy, niekompletna żuchwa

Obydwa okazy mogą w rzeczywistości nie należeć do jednego rodzaju.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Crocodylia [29]

nie podano

osteodermy, prawa kość udowa i zęby

UMNH VP 11870 - kość czołowa

Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Crocodyliformes [29]

nie podano

fragmenty czaszki i osteodermy, kości czołowe, kość czołowa z osteodermami

Okazy te wykazują podobieństwa w budowie do krokodyli i aligatoroidów z formacji Wahweap.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Mesoeucrocodylia [29]

nie podano

UCMP 150238 - niekompletna kość zębowa, kość kątowa i osteodermy

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Neosuchia [29]

nie podano

fragmenty czaszki, kręgi, żebra i osteodermy

UMNH VP 16732 - częściowa prawa kość zębowa

Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.

Boyd i współpracownicy (2013) opisali bezpośrednie dowody żerowania młodego krokodylomorfa na kościach niewielkich dinozaurów ptasiomiednicznych. Charakterystyczne ślady ugryzień odkryto na lewej łopatce i prawej kości udowej, a w jednym z nakłuć na kości udowej zachował się fragment zęba krokodylomorfa. Tomografia komputerowa wykazała uszkodzenie otaczającej kości oraz że końcówka zęba była złamana jeszcze przed ugryzieniem. Według autorów badania wysoka różnorodność krokodylomorfów w formacji Kaiparowits mogła prowadzić do podziału nisz ekologicznych, w których niektóre gatunki mogły polować na młode dinozaury.

Łuskonośne

Łuskonośne
Takson Ogniwo Materiał kopalny Komentarz Grafika

Bolg amondol [32]

UMNH VP LOC 733 (dolna połowa środkowej jednostki formacji)

UMNH VP 16266 - stowarzyszone ze sobą fragmenty czaszki i szkieletu pozaczaszkowego

Duży, wczesny przedstawiciel kladu Monstersauria.

Bolg amondol (reconstructed skeleton).png

Chamops sp. cf. C. segnis [33]

nie podano

OMNH 33852 - niekompletna szczęka

Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Judith River i Fruitland.

Coniophis sp. [33]

nie podano

kręgi grzbietowe i ogonowy

Nieokreślony gatunek z rodzaju Coniophis.

?Exostinus sp. [33]

nie podano

prawa kość szczękowa, lewa zębowa i osteodermy

Okazy te prawdopodobnie należą do rodzaju Exostinus.

cf. Leptochamops [33]

nie podano

ząb, niekompletna kość szczękowa i kawałek szczęki

Rodzaj ten prawdopodobnie został odnaleziony również w formacji Horseshoe Canyon i Aguja.

Meniscognathus molybrochoros [33]

nie podano

OMNH 23743 - częściowa prawa kość zębowa

Drugi ważny gatunek z rodzaju Meniscognathus.

Odaxosaurus priscus [33]

nie podano

lewe kości zębowe i fragment szczęki

Drugi ważny gatunek z rodzaju Odaxosaurus.

Odaxosaurus roosevelti [33]

nie podano

lewa kość zębowa oraz prawe szczękowe

Trzeci ważny gatunek z rodzaju Odaxosaurus.

cf. Paleosaniwa canadensis [32]

DMNH Loc. 5942 (DMNH EPV.134394) i DMNH Loc.8612 (DMNH EPV.132910) (dolna połowa środkowej jednostki formacji)

DMNH EPV.134394 - stowarzyszone ze sobą skamieniałości pojedynczego osobnika, składające się m.in. z częściowej k. ciemieniowej oraz tylnego kręgu grzbietowego i DMNH EPV.132910 - kolejna częściowa k. ciemieniowa

Monsterzaur być może reprezentujący gatunek Paleosaniwa canadensis, znany lepiej z formacji Two Medicine/

Paleoscincosaurus pharkidodon [33]

nie podano

OMNH 33855 - niekompletna lewa kość zębowa

Jeden z największych znanych przedstawicieli Contogeniidae.

Parasaniwa cynochoros [33]

nie podano

UMNH VP 21180 - prawa kość szczękowa

Drugi ważny gatunek z rodzaju Parasaniwa.

Peneiteius saueri [33]

nie podano

częściowa kość szczękowa, zęby

Pierwotnie został opisany jako Manangyasaurus saueri.

Tripennaculus eatoni [33]

nie podano

OMNH 23146 - niekompletna prawa kość zębowa

Rodzaj ten był blisko spokrewniony z Chamops, Leptochamops i Meniscognathus.

cf. Anguimorpha [33]

nie podano

osteodermy

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Monstersauria [32]

UMNH VP LOC 145 (dolna połowa środkowej jednostki formacji)

UMNH VP 36373 - dobrze zachowany kręg grzbietowy z częściowym wyrostkiem kolczystym

Takson niediagnostyczny, prawdopodobnie ten sam co cf. Paleosaniwa canadensis.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Scincomorpha [33]

nie podano

osteodermy

prawa kość zębowa i przedszczękowa (morfotyp A)

kość szczękowa i lewa kość zębowa (morfotyp B)

lewa kość szczękowa, prawa kość zębowa, kość przedszczękowa (morfotyp C)

lewa kość szczękowa, fragment szczęki, lewe kości zębowe (morfotyp D)

OMNH 63529 - prawa kość zębowa (morfotyp E)

niekompletna lewa kość szczękowa i kawałek szczęki (morfotyp F)

niezidentyfikowany kawałek szczęki i częściowa lewa kość zębowa (morfotyp G)

OMNH 33858 - niekompletna prawa kość zębowa (morfotyp H)

niekompletna prawa i lewa kość zębowa, niezidentyfikowany kawałek szczęki (morfotyp I)

OMNH 21838 - ząb (morfotyp J)

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson (osteodermy).

Uzębienie morfotypu A było bardzo zbliżone do Bothriagenys mysterion.

Uzębienie morfotypu B było bardzo podobne do Paramacellodus oweni.

Uzębienie morfotypu C różniło się od A i B.

Uzębienie morfotypu D różniło się od C.

Uzębienie morfotypu E różniło się od pozostałych przedstawicieli Scincomorpha.

Morfotyp F jest prawdopodobnie odrębny od A-E.

Morfotyp G mógł należeć do tego samego taksonu co F.

Morfotyp H prawdopodobnie reprezentuje nowy takson.

Okazy zaliczane do morfotypu I mogą należeć do różnych taksonów.

Ząb morfotypu J mógł należeć do taksonu, który wydzielał jad.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Serpentes [33]

nie podano

OMNH 23539 - fragment szczęki

Takson mogący być odrębny od Coniophis.

Żółwie

Z formacji znane są liczne gatunki żółwi, głównie słodkowodnych.

Żółwie
Takson Ogniwo Materiał kopalny Komentarz Grafika

Adocus sp. [34]

nie podano

niekompletne skorupy oraz kości kończyn przednich

Przedstawiciel grupy Adocidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju Adocus.

Arvinachelys goldeni [34][35]

środkowe

częściowe szkielety i niekompletne skorupy

Przedstawiciel grupy Baenidae. Pierwotnie był uważany za nieokreślony gatunek z rodzaju Plesiobaena.

Aspideretoides sp. [34]

nie podano

niekompletne skorupy

Przedstawiciel grupy Trionychidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju Aspideretoides. Jest prawdopodobnie bliżej spokrewniony z taksonem z formacji Hell Creek niż Dinosaur Park.

Basilemys nobilis [34]

nie podano

niekompletne skorupy

Przedstawiciel grupy Nanhsiungchelyidae. Jeden z największych żółwi nieżyjących w środowiskach morskim.

Boremys grandis [34][36]

nie podano

niekompletne skorupy

Przedstawiciel grupy Baenidae. Ten gatunek został odnaleziony w formacji Kirtland.

Compsemys victa [34]

nie podano

niekompletne skorupy

Przedstawiciel grupy Pleurosternidae. Ten gatunek został odnaleziony również w formacji Hell Creek.

Denazinemys nodosa [34][36]

nie podano

częściowy szkielet i niekompletne skorupy

Przedstawiciel grupy Baenidae. Ten gatunek został odnaleziony również w formacjach Aguja, Fruitland, Kirtland i Menefee.

Derrisemys sp. [34]

nie podano

UMNH VP 16040 - niekompletna skorupa

Przedstawiciel grupy Trionychidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju Derrisemys.

Helopanoplia sp. [34]

nie podano

niekompletne skorupy

Duży przedstawiciel Trionychidae znany dotychczas wyłącznie z formacji Hell Creek.

Lutemys warreni [37]

środkowe

niekompletny szkielet oraz skorupy

Przedstawiciel grupy Chelydroidea.

Neurankylus baueri [34][36][38]

środkowe

częściowe szkieletu oraz skorupy

Lichting i Lucas (2018) uznali, że N. hutchisoni oraz N. utahensis są synonimami N. baueri. Przedstawiciel grupy Baenidae. Ten gatunek został odnaleziony również w formacjach Aguja, Fruitland i Kirtland.

Neurankylus shells.jpg

Thescelus sp. [36]

nie podano

UMNH VP 20181 - niemalże kompletna skorupa

Przedstawiciel grupy Baenidae. Nieokreślony gatunek z rodzaju Thescelus.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Chelydridae [34]

nie podano

niekompletne skorupy

Skamieniałości z formacji Kaiparowits należały do młodocianych osobników.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Kinosternidae [34]

nie podano

niekompletne skorupy

Potencjalnie nowy takson.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Trionychidae [34]

nie podano

niekompletne skorupy (typ B)

niekompletne skorupy

Na chwilę obecną niediagnostyczne taksony.

Ssaki

Ssaki
Takson Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Alphadon attaragos [39]

dolne

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Mesaverde.

Alphadon halleyi [39]

dolne

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Judith River.

Alphadon sahnii [39]

dolne

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Mesaverde.

Alphadon sp. cf. A. sahnii [39]

górne

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Okaz ten może należeć do gatunku A. sahnii.

Avitotherium utahensis [40]

dolne

zęby oraz częściowa lewa żuchwa

Przedstawiciel Eutheria (ssaki wyższe).

Cedaromys hutchisoni [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Najmniejszy gatunek z rodzaju Cedaromys.

cf. Cedaromys sp. [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego okazu mogą należeć do rodzaju Cedaromys.

Cimexomys sp. cf. C. judithae [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu są bardzo podobne jak u C. judithae, znanego z [[formacja|formacji Judith River.

Cimolodon foxi [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Najmniejszy gatunek z rodzaju Cimolodon.

Cimolodon sp. cf. C. nitidus [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cimolodon sp. cf. C. similis [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu przypominają te u C. similis.

?Cimolomys butleria [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Najmniejszy gatunek z rodzaju Cimolomys.

Cimolomys sp. A cf. C. clarki [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Cimolomys sp. B cf. C. clarki [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce).

Dakotamys magnus [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Judith River. Pierwotnie opisany jako Cimexomys magnus.

Gypsonictops spp. [40]

dolne i środkowe

zęby

Przedstawiciele Eutheria (ssaki wyższe). W omawianej formacji zostały odnalezione trzy nieokreślone gatunki z rodzaju Gypsonictops (oznaczone jako A, B i C).

Iqualadelphis lactea [39]

dolne

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Milk River.

Kaiparomys cifellii [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego gatunku bardzo przypominają te u Cimolodon.

Meniscoessus sp. cf. M. intermedius [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu mogą należeć do M. ferox.

Meniscoessus sp. cf. M. major [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Zęby tego taksonu są bardzo podobne jak u M. major, znanego z [[formacja|formacji Judith River.

Mesodma archibaldi [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Judith River.

Mesodma minor [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Gatunek ten był mniejszy niż M. archibaldi.

Mesodma sp. cf. M. archibaldi sp. nov. [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Potencjalnie nowy gatunek z rodzaju Mesodma.

Mesodma sp. (large) [41]

nie podano

zęby

Przedstawiciel Multituberculata (wieloguzkowce). Nieokreślony gatunek z rodzaju Mesodma.

Paranyctoides spp. [40]

dolne

zęby

Przedstawiciele Eutheria (ssaki wyższe). W omawianej formacji zostały odnalezione trzy nieokreślone gatunki z rodzaju Paranyctoides (oznaczone jako A i B).

Protalphadon wahweapensis [39]

dolne

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Ssak ten był niewielki.

Turgidodon lillegraveni [39]

dolne

zęby oraz kości szczękowe

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Czwarty ważny gatunek z rodzaju Turgidodon.

Turgidodon madseni [39]

dolne

zęby oraz fragmenty kości szczękowych

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Piąty ważny gatunek z rodzaju Turgidodon.

Turgidodon sp. cf. T. lillegraveni [39]

fragment kości szczękowej

dolne

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Okaz ten wykazuje równice w budowie w porównaniu do T. lillegraveni.

Turgidodon sp. [39]

dolne i środkowe

zęby

Przedstawiciel Marsupialia (torbacze). Nieokreślony gatunek z rodzaju Turgidodon.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Multituberculata [41]

nie podano

zęby

Okaz ten może należeć do Cimexomys lub Mesodma.

Płazy

Płazy ogoniaste

Płazy
Takson Miejsce Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Habrosaurus sp. [42]

stanowisko OMNH Loc. V9

nie podano

pierwszy kręg szyjny

Nieokreślony gatunek z rodzaju Habrosaurus.

Lisserpeton sp. [42]

stanowisko OMNH Loc. V9

nie podano

kręgi

Nieokreślony gatunek z rodzaju Lisserpeton.

Opisthotriton sp. [42]

stanowiska OMNH Loc. V5, OMNH Loc. V9, OMNH Loc. V61 i UMNH Loc. VP 51

nie podano

kręgi

Nieokreślony gatunek z rodzaju Opisthotriton.

Prodesmodon sp. [42]

stanowisko OMNH Loc. V61

nie podano

kręgi grzbietowe i kość zębowa

Nieokreślony gatunek z rodzaju Prodesmodon.

Scapherpeton sp. [42]

stanowisko OMNH Loc. V5

nie podano

kręgi

Nieokreślony gatunek z rodzaju Scapherpeton.

Płazy bezogonowe

Płazy bezogonowe z formacji Kaiparowits są znane jedynie z kości biodrowych (Roček i in., 2013).

Ryby kostnoszkieletowe

Ryby kostnoszkieletowe
Takson Miejsce Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Coriops sp. [43]

stanowiska MNA Loc. 458-1 i OMNH Loc. V-9

nie podano

ząb, kość zębowa i trzony kręgów

Nieokreślony gatunek z rodzaju Coriops.

Estesesox foxi[43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

kość zębowa

Gatunek ten został odnaleziony jedynie w omawianej formacji.

Estesesox sp. [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

kość zębowa

Nieokreślony gatunek z rodzaju Estesesox. Został odnaleziony jedynie w omawianej formacji.

Lepidotes sp. [43]

nie podano

nie podano

zęby

Nieokreślony gatunek z rodzaju Lepidotes.

Paralbula sp. [43]

stanowiska MNA Loc. 1073O I MNH Loc. V-9

nie podano

zęby

Nieokreślony gatunek z rodzaju Paralbula.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Acanthomorpha [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

trzony kręgów

kość zębowa

Prawdopodobnie niediagnostyczne taksony.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Amiinae [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

trzon kręgu

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Characimorfes [43]

stanowisko OMNH Loc. V-6

nie podano

trzon kręgu

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Clupeiformes [43]

stanowisko OMNH Loc. V-6

nie podano

trzon kręgu

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Escoidea [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

kość zębowa

Trzeci odnaleziony przedstawicieli Escoidea w skałach omawianej formacji.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Euteleostei [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

trzony kręgów

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Hiodontidae [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

trzon kręgu

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowani przedstawiciele Otophysi [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

kość zębowa

trzon kręgu

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Salmoniformes [43]

stanowisko OMNH Loc. V-9

nie podano

trzony kręgów

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Niezidentyfikowany przedstawiciel Teleostei [43]

stanowisko OMNH Loc. V-6

nie podano

ząb

Prawdopodobnie niediagnostyczny takson.

Ryby chrzęstnoszkieletowe

Ryby chrzęstnoszkieletowe
Takson Miejsce Ogniwo Materiał kopalny Komentarz

Chiloscyllium missouriense [44]

stanowisko UMNH Loc. 51

nie podano

zęby

Przedstawiciel rodziny Hemiscylliidae.

Columbusia deblieuxi [44]

nie podano

nie podano

zęby

Gatunek ten został odnaleziony również w formacji Wahweap. Przedstawiciel rodziny Ganopristidae (Sclerorhynchidae).

Myledaphus bipartitus [44]

stanowiska MNA Loc. 458–1, 458–2, 1310 i UCM Loc. 83268

nie podano

zęby

Przedstawiciel rodziny Rhinobatidae.

Bezkręgowce

Najliczniejszymi bezkręgowcami występującymi w formacji Kaiparowits były mięczaki. Jest znanych co najmniej 52 rodzaje ślimaków i małży. Mniej spotykanymi grupami bezkręgowców były małżoraczki i mszywioły. Prawdopodobnie skamieniałe tropy odnalezione w Kaiparowits zostawiły owady (Tapanila i Roberts, 2013).

Flora

Roślinność występująca w Kaiparowits była podobna pozostałych kampańskich oraz niektórych mastrychckich formacji. Flora pochodząca ze stanowiska DMNH Loc. 3642 (87 morfotypów) była bardzo zróżnicowana, z czego dominowały w niej rośliny okrytozalążkowe oraz w mniejszych ilościach paprocie, skrzypy, widłaki i drzewa iglaste. Rośliny wodne również były urozmaicone. Rozwojowi tak różnorodnej sprzyjał ciepły i wilgotny klimat (Miller i in., 2013).

Bibliografia

Beveridge, T. L., Roberts, E. M., & Titus, A. L. (2020). "Volcaniclastic member of the richly fossiliferous Kaiparowits Formation reveals new insights for regional correlation and tectonics in southern Utah during the latest Campanian". Cretaceous Research, 114, 104527. doi:10.1016/j.cretres.2020.104527

Boyd, C. A., Drumheller, S. K., & Gates, T. A. (2013). "Crocodyliform feeding traces on juvenile ornithischian dinosaurs from the Upper Cretaceous (Campanian) Kaiparowits Formation, Utah". PloS one, 8(2), e57605. doi:10.1371/journal.pone.0057605

Fowler, D. W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426

Miller, I. M., Johnson, K. R., Kline, D. E, Nichols, D. J., & Barclay, R. S. (2013). "A Late Campanian Flora from the Kaiparowits Formation, Southern Utah, and a Brief Overview of the Widely Sampled but Little-Known Campanian Vegetation of the Western Interior of North America". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 107-131

Oser S. E., Chin, K., Sertich, J. J. W., Varricchio, D. J., Choi, S., & Rifkin, J. (2021). "Tiny, ornamented eggs and eggshell from the Upper Cretaceous of Utah represent a new ootaxon with theropod affinities". Scientific Reports. 11 (1): 10021. doi:10.1038/s41598-021-89472-1

Ramezani, J., Beveridge, T. L., Rogers, R. R., Eberth, D. A., & Roberts, E. M. (2022). "Calibrating the zenith of dinosaur diversity in the Campanian of the Western Interior Basin by CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Scientific Reports, 12(1), 16026. doi:doi:10.1038/s41598-022-19896-w

Roberts, E. M., Deino, A. L., & Chan, M. A. (2005). "40Ar/39Ar age of the Kaiparowits Formation, southern Utah, and correlation of contemporaneous Campanian strata and vertebrate faunas along the margin of the Western Interior Basin". Cretaceous Research, 26(2), 307-318. doi:10.1016/j.cretres.2005.01.002

Roberts, E. M. (2007). "Facies architecture and depositional environments of the Upper Cretaceous Kaiparowits Formation, southern Utah". Sedimentary Geology, 197(3-4), 207-233. doi:10.1016/j.sedgeo.2006.10.001

Roček, Z., Gardner, J.D., Eaton, J.G & Prčikryl, T. (2013). "Anuran Ilia from the Upper Cretaceous of Utah – Diversity and Stratigraphic Patterns". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 273-294

Tapanila, L. & Roberts, E. M. (2013). "Continental Invertebrates and Trace Fossils from the Campanian Kaiparowits Formation, Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 132-152

Titus, A. L., Roberts, E. M., & Albright III, L. B. (2013). "Geologic overview'. [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press, pp. 13-41

Weaver, L.N.; Varricchio, D.J.; Sargis, E.J.; Chen, M.; Freimuth, W.J.; Wilson Mantilla, G.P. (2020). "Early mammalian social behaviour revealed by multituberculates from a dinosaur nesting site". Nature Ecology & Evolution. 5 (1): 32–37 [3]

Ford, T. (online) http://www.paleofile.com/Dinosaurs/Ornithopods/Gryposaurus.asp

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Loewen, M. A., Burns, M. E., Getty, M. E., Kirkland, J. I., Matthew K., & Vickaryous, M. K. (2013a). "Review of Late Cretaceous Ankylosaurian Dinosaurs from the Grand Staircase Region, Southern Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 445–462
  2. ↑ Wiersma, J. P., & Irmis, R. B. (2018). "A new southern Laramidian ankylosaurid, Akainacephalus johnsoni gen. et sp. nov., from the upper Campanian Kaiparowits Formation of southern Utah, USA". PeerJ 6:e5016 doi:10.7717/peerj.5016
  3. ↑ Wiersma, J. P. (2016). "The evolution and biogeography of ankylosaurid dinosaurs from the Late Cretaceous of Western North America". University of Utah. (teza magisterska)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Gates, T. A., Lund, E. K., Boyd, C. A., DeBlieux, D. D., Titus, A. L., Evans, D. C., Getty, M. A., Kirkland, J. I., & Eaton, J. G. (2013). "Ornithopod Dinosaurs from the Grand Staircase–Escalante National Monument Region, Utah, and Their Role in Paleobiogeographic and Macroevolutionary Studies". [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 463–481.
  5. ↑ Fowler, 2017
  6. ↑ Gates, T. A. & Sampson, S. D. (2007). "A new species of Gryposaurus (Dinosauria: Hadrosauridae) from the late Campanian Kaiparowits Formation, southern Utah, USA". Zoological Journal of the Linnean Society. 151 (2): 351–376 doi:10.1111/j.1096-3642.2007.00349.x
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Kirkland, J. I., Sertich, J. J. W., & Titus, A. L. (2025). "Dinosaur biostratigraphy of the Nonmarine Cretaceous of Utah". Geological Society, London, Special Publications. 545 (1): 211 doi:10.1144/SP545-2023-211
  8. ↑ Zanno, L. E. & Sampson, S. D. (2005). "A new oviraptorosaur (Theropoda; Maniraptora) from the Late Cretaceous (Campanian) of Utah". Journal of Vertebrate Paleontology 25(4), 897-904.
  9. ↑ Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K. & O'Connor, P. M. (2013b). "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 488–503
  10. ↑ 10,0 10,1 Sampson, S. D., Loewen, M. A., Farke, A. A., Roberts, E. M., Forster, C. A., Smith, J. A., & Titus, A. L. (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. doi:10.1371/journal.pone.0012292
  11. ↑ Atterholt, J., Hutchison, J. H., & O’Connor, J. K. (2018). "The most complete enantiornithine from North America and a phylogenetic analysis of the Avisauridae". PeerJ, 6, e5910. doi:10.7717/peerj.5910
  12. ↑ Sampson, S. D., Lund, E. K., Loewen, M. A., Farke, A. A., & Clayton, K. E. (2013). A remarkable short-snouted horned dinosaur from the Late Cretaceous (late Campanian) of southern Laramidia. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 280(1766), 20131186. doi:10.1098/rspb.2013.1186
  13. ↑ Lund, E. K., Sampson, S. D., & Loewen, M. A. (2016). "Nasutoceratops titusi (Ornithischia, Ceratopsidae), a basal centrosaurine ceratopsid from the Kaiparowits Formation, southern Utah". Journal of Vertebrate Paleontology, 36(2), e1054936. doi:10.1080/02724634.2015.1054936
  14. ↑ Boyd i in., 2013
  15. ↑ Gates, T. A., Evans, D. C., & Sertich, J.J.W. (2021). "Description and rediagnosis of the crested hadrosaurid (Ornithopoda) dinosaur Parasaurolophus cyrtocristatus on the basis of new cranial remains". PeerJ 9:e10669 doi:10.7717/peerj.10669.
  16. ↑ Farke, A. A., Chok, D. J., Herrero, A., Scolieri, B., & Werning, S. (2013). "Ontogeny in the tube-crested dinosaur Parasaurolophus (Hadrosauridae) and heterochrony in hadrosaurids". PeerJ. 1: e182. doi:10.7717/peerj.182
  17. ↑ Zanno, L. E., Varricchio, D. J., O'Connor, P. M., Titus, A. L., & Knell, M. J. (2011). "A New Troodontid Theropod, Talos sampsoni gen. et sp. nov., from the Upper Cretaceous Western Interior Basin of North America". PLoS ONE 6(9), e24487. doi:0.1371/journal.pone.0024487
  18. ↑ Carr T. D., Williamson T. E., Britt B. B., & Stadtman K. (2011). "Evidence for high taxonomic and morphologic tyrannosauroid diversity in the Late Cretaceous (Late Campanian) of the American Southwest and a new short-skulled tyrannosaurid from the Kaiparowits formation of Utah". Naturwissenschaften 98: 241–246. doi:10.1007/s00114-011-0762-7.
  19. ↑ Loewen, M. A., Irmis, R. B., Sertich, J. J. W., Currie, P. J., & Sampson, S. D. (2013c). "Tyrant dinosaur evolution tracks the rise and fall of Late Cretaceous oceans". PLOS ONE 8 (11): e79420. doi:10.1371/journal.pone.0079420
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Titus, A. L., Knoll, K., Sertich, J. J., Yamamura, D., Suarez, C. A., Glasspool, I. J., Ginouves, J. E., Lukacic, A. K., & Roberts, E. M. (2021). "Geology and taphonomy of a unique tyrannosaurid bonebed from the upper Campanian Kaiparowits Formation of southern Utah: implications for tyrannosaurid gregariousness". PeerJ, 9, e11013. doi:10.7717peerj.11013
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 Zanno, L. E., Loewen, M. A., Farke, A. A., Kim, G.-S., Claessens, L. P. A. M., & McGarrity, C. T. (2013). "Late Cretaceous Theropod Dinosaurs of Southern Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 504–525.
  22. ↑ Farke, A. A., & Patel, P. P. (2012). "An enantiornithine bird from the Campanian Kaiparowits Formation of Utah, USA". Cretaceous Research, 37, 227-230. doi:10.1016/j.cretres.2012.04.002
  23. ↑ Herrero, L. & Farke, A. A. (2010). "Hadrosaurid Dinosaur Skin Impressions from the Upper Cretaceous Kaiparowits Formation of Southern Utah, USA". PalArch's Journal of Vertebrate Palaeontology. 7 (2): 1–7.
  24. ↑ Armour S., E., Sertich, J. J. W., Alger-Meyer, E., & Sartin, C. (2018). "Evidence for a second lambeosaur from the Upper Campanian Kaiparowits Formation (Grand Staircase–Escalante National Monument". Journal of Vertebrate Paleontology. 38: 83.
  25. ↑ Nottrodt, R. E., & Farke, A. A. (2021). "New data on the distal tarsals in Ornithomimidae". Acta Palaeontologica Polonica. 66 (4): 789–796. doi:10.4202/app.00884.2021
  26. ↑ Evans, D. C., Williamson, T., Loewen, M. A., & Kirkland, J.O. (2013). "Review of Pachycephalosaurian Dinosaurus from Grand Staircase-Escalante National Monument, Southern Utah". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 482-487
  27. ↑ Farke, A. A. (2021). "A large pterosaur limb bone from the Kaiparowits Formation (late Campanian) of Grand Staircase-Escalante National Monument, Utah, USA". PeerJ. 9: e10766. doi:10.7717/peerj.10766
  28. ↑ Farke, A. A., & Wilridge, C. A. (2013). "A possible pterosaur wing phalanx from the Kaiparowits Formation (late Campanian) of southern Utah, USA". PalArch's Journal of Vertebrate Palaeontology, 10(2), 01-06.
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 29,6 Irmis, R. B., Hutchinson, J. H., Sertich, J. J. W., & Titus, A. L. (2013) "Crocodyliforms from the Late Cretaceous of Grand Staircase-Escalante National Monument and Vicinity, Southern Utah, U.S.A.". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 424–444
  30. ↑ Cossette, A. P., & Brochu, C. A. (2020). "A systematic review of the giant alligatoroid Deinosuchus from the Campanian of North America and its implications for the relationships at the root of Crocodylia". Journal of Vertebrate Paleontology, 40(1), e1767638. doi:10.1080/02724634.2020.1767638
  31. ↑ Farke, A. A., Henn, M. M., Woodward, S. J., & Xu, H. A. (2014). "Leidyosuchus (Crocodylia: Alligatoroidea) from the Upper Cretaceous Kaiparowits Formation (late Campanian) of Utah, USA". PaleoBios, 30(3):72–88 doi:10.5070/P9303016247
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Woolley, C. H., Sertich, J. J. W., Melstrom, K. M.,Irmis, R. B., & Smith, N. D. (2025). "New monstersaur specimens from the Kaiparowits Formation of Utah reveal unexpected richness of large-bodied lizards in Late Cretaceous North America". Royal Society Open Science. 12 (6). doi:10.1098/rsos.250435
  33. ↑ 33,00 33,01 33,02 33,03 33,04 33,05 33,06 33,07 33,08 33,09 33,10 33,11 33,12 33,13 Nydam, R. L. (2013). "Lizard and Snakes from the Cenomanian to Campanian of Southern Utah: Filling the Gap in the Fossil Record of Squamata from the Late Cretaceous of the Western Interior of North America". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 370–423.
  34. ↑ 34,00 34,01 34,02 34,03 34,04 34,05 34,06 34,07 34,08 34,09 34,10 34,11 34,12 Hutchinson, J. H., Knell, M. J., & Brinkman, D. B. (2013). "Turtles form the Kaiparowits formation, Utah. [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.). "At the Top of the Grand Staircase-The Late Cretaceous of Southern Utah". Indiana University Press. pp. 295–318.
  35. ↑ Lively, J. R. (2015). "A new species of baenid turtle from the Kaiparowits Formation (Upper Cretaceous, Campanian) of southern Utah". Journal of Vertebrate Paleontology, 35(6), e1009084. doi:10.1080/02724634.2015.1009084
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 Lively, J. R. (2016). "Baenid turtles of the Kaiparowits Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of southern Utah, USA". Journal of Systematic Palaeontology, 14(11), 891-918. doi:10.1080/14772019.2015.1120788
  37. ↑ Lyson, T. R., Joyce, W. G., & Sertich, J. J. W. (2017). "A new chelydroid turtle, Lutemys warreni, gen. et sp. nov., from the Upper Cretaceous (Campanian) Kaiparowits Formation of southern Utah". Journal of Vertebrate Paleontology, 37(6), e1390672. doi:10.1080/02724634.2017.1390672
  38. ↑ Lichtig, A., & Lucas, S. (2018). "Neurankylus, a Cretaceous-Paleocene baenid turtle from North America". New Mexico Museum of Natural History and Science Bullefin, 79, 323-362.
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 39,5 39,6 39,7 39,8 39,9 Cifelli, R. L. (1990). "Cretaceous mammals of southern Utah. I. Marsupials from the Kaiparowits Formation (Judithian)". Journal of Vertebrate Paleontology, 10(3), 295-319 doi:10.1080/02724634.1990.10011816
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 Cifelli, R. L. (1990b). "Cretaceous mammals of southern Utah. IV. Eutherian mammals from the Wahweap (Aquilan) and Kaiparowits (Judithian) Formations". Journal of Vertebrate Paleontology 10 (3): 346-360 doi:10.1080/02724634.1990.10011819
  41. ↑ 41,00 41,01 41,02 41,03 41,04 41,05 41,06 41,07 41,08 41,09 41,10 41,11 41,12 41,13 41,14 41,15 41,16 41,17 Eaton, J. G. (2002). "Multituberculate mammals from the Wahweap (Campanian, Aquilan) and Kaiparowits (Campanian, Judithian) formations, within and near Grand Staircase-Escalante National Monument, southern Utah (Vol. 2, No. 4)". Utah Geological Survey.
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 42,3 42,4 Gardner, J. D., Eaton, J. G., & Cifelli, R. L. (2013). "Preliminary Report on Salamanders (Lissamphibia; Caudata) from the Late Cretaceous (Late Cenomanian–Late Campanian) of Southern Utah, USA". [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 237–272
  43. ↑ 43,00 43,01 43,02 43,03 43,04 43,05 43,06 43,07 43,08 43,09 43,10 43,11 43,12 43,13 43,14 Brinkman, D. B., Newbrey, M. G., Neuman, A. G., & Eaton, J. G. (2013). "Freshwater Osteichthyes from the Cenomanian to Late Campanian of Grand Staircase–Escalante National Monument, Utah" [w:] Titus, A. L., & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 195–236
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 Kirkland, J. I., Eaton, J. G., & Brinkman, D. B. (2013). "Elasmobranchs from Upper Cretaceous Freshwater Facies in Southern Utah" [w:] Titus, A. L. & Loewen, M. A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah". Bloomington, Indiana University Press. pp. 153–194.
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Kaiparowits&oldid=37080”