Eodromaeus: Różnice pomiędzy wersjami
m (czas) |
(aktualizacja) |
||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| − | [[Theropoda]] | + | ?[[Theropoda]] |
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Eodromaeus.JPG|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Eodromaeus.JPG|400px|]] | ||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
|} | |} | ||
== Wstęp == | == Wstęp == | ||
| − | ''Eodromaeus'' to [[rodzaj]] [[ | + | ''Eodromaeus'' to [[rodzaj]] prymitywnego [[Saurischia|dinozaura gadziomiednicznego]], być może bliskiego [[Neotheropoda|neoteropodom]], z [[trias]]u Ameryki Południowej. Był niedużym drapieżnikiem, polującym na mniejsze od siebie zwierzęta. |
Odkrycie ''Eodromaeus'' ma duże znaczenie dla badań nad [[filogeneza|filogenezą]] wczesnych dinozaurów - szczególnie [[teropod]]ów. ''Eodromaeus'' jest tylko nieznacznie bardziej [[zaawansowany]] niż [[Herrerasauria|herrerazaury]] i ma tylko kilka [[autapomorfia|autapomorfii]], przez co jest dobrym modelem hipotetycznych przodków teropodów pod względem wielkości ciała i morfologii. | Odkrycie ''Eodromaeus'' ma duże znaczenie dla badań nad [[filogeneza|filogenezą]] wczesnych dinozaurów - szczególnie [[teropod]]ów. ''Eodromaeus'' jest tylko nieznacznie bardziej [[zaawansowany]] niż [[Herrerasauria|herrerazaury]] i ma tylko kilka [[autapomorfia|autapomorfii]], przez co jest dobrym modelem hipotetycznych przodków teropodów pod względem wielkości ciała i morfologii. | ||
| Linia 67: | Linia 67: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Eodromaeus'' to dwunożny, szybko biegający (na co wskazuje kość piszczelowa dłuższa od kości udowej) teropod o długości ciała ok. 2 m. Ogólnym pokrojem przypominał [[herrerazaur]]y, ale nie [[Coelophysoidea|celofyzoidy]], w przeciwieństwie do bliskiego filogenetycznie | + | ''Eodromaeus'' to dwunożny, szybko biegający (na co wskazuje kość piszczelowa dłuższa od kości udowej) teropod o długości ciała ok. 2 m. Ogólnym pokrojem przypominał [[herrerazaur]]y, ale nie [[Coelophysoidea|celofyzoidy]], w przeciwieństwie do bliskiego filogenetycznie [[rodzaj]]u ''[[Tawa]]''. Miał bardzo małą czaszkę - u [[holotyp]]u mierzyła ok. 12 cm, czyli ok. 6,9% długości całego ciała (1,77 m). Jego masę można oszacować na 3-15 kg - na podstawie wymiarów ''[[Eoraptor]]'' (1,7 m, 2 kg) i ''[[Chindesaurus]]'' (2,4 m, 15 kg) za [[Paul]], [[2010]]. Cechuje go nie więcej niż 11 zębów kości szczękowej i bardzo wąska podoczodołowa część kości jarzmowej. ''Eodromaeus'', ''Eoraptor'' i ''[[Pampadromaeus]]'' to jedyne dinozaury, u których odnaleziono zęby podniebienne. W tylnych [[kręg]]ach szyjnych obecne są pleurocele, co wskazuje na obecność [[pneumatyzacja|worków powietrznych]], rozciągających się prawdopodobnie aż do klatki piersiowej. |
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V|''Eodromaeus''}} | |
| {{Kpt|[[Martinez]], [[Sereno]], [[Alcober]], [[Colombi]], [[Renne]], [[Montañez]]}} i {{Kpt|[[Currie]]}}, [[2011]] | | {{Kpt|[[Martinez]], [[Sereno]], [[Alcober]], [[Colombi]], [[Renne]], [[Montañez]]}} i {{Kpt|[[Currie]]}}, [[2011]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''Eodromaeus murphi''}} | |
| − | | {{Kpt|Martinez, Sereno, Alcober, Colombi, Renne, Montañez}} i {{Kpt|Currie}}, 2011 | + | | {{Kpt|[[Martinez]], [[Sereno]], [[Alcober]], [[Colombi]], [[Renne]], [[Montañez]]}} i {{Kpt|[[Currie]]}}, [[2011]] |
|} | |} | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | <small>Balter, M. | + | <small>Balter, M. 2011. Pint-Sized Predator Rattles The Dinosaur Family Tree. Science, t. 331, nr 6014, str. 134. [[doi: 10.1126/science.331.6014.134]] |
| + | |||
| + | Cabreira, S.F., Kellner, A.W.A., Dias-da-Silva, S., da Silva, L.R., Bronzati, M., de Almeida Marsola, J.C., Müller, R.T., Bittencourt, J. de S., Jul’Armando Batista, B., Raugust, T., Carrilho, R., Brodt, A., Langer, M.C. 2016. A Unique Late Triassic Dinosauromorph Assemblage Reveals Dinosaur Ancestral Anatomy and Diet. Current Biology, t. 26, str. 1-6. [http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2016.09.040] | ||
| − | Cabreira, S.F., | + | Cabreira, S.F., Schultz, C.L., Bittencourt, J.S., Soares, M.B., Fortier, D.C., Silva, L.R., Langer M.C. 2011. New stem-sauropodomorph (Dinosauria, Saurischia) from the Triassic of Brazil. Naturwissenschaften, t. 98, nr 12, str. 1035-1040. [[doi: 10.1007/s00114-011-0858-0]] |
| − | Martinez, R.N., Sereno, P.C., Alcober, O.A., Colombi, C.E., Renne, P.R., Montañez, I.P. | + | Martinez, R.N., Sereno, P.C., Alcober, O.A., Colombi, C.E., Renne, P.R., Montañez, I.P., Currie, B.S. 2011. A basal dinosaur from the dawn of the dinosaur era in southwestern Pangaea. Science, t. 331, str. 206-210. [[doi: 10.1126/science.1198467]] |
| − | Paul, G.S. | + | Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.</small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 11:53, 23 lis 2016
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Skawiński |
| Eodromaeus (eodrom) | |
|---|---|
| Długość: | 1,95-2,2 m |
| Masa: | 3-15 kg |
| Miejsce występowania: | Argentyna - San Juan
(formacja Ischigualasto - ogniwa Valle de la Luna, La Peña i Cancha de Bochas) |
| Czas występowania | 232-229 Ma
późny trias (późny karnik) |
| Systematyka | Dinosauria |
Szkielet (na czerwono zrekonstruowane fragmenty) i wybrany materiał kopalny. Źródło: Martinez i in., 2011. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Eodromaeus to rodzaj prymitywnego dinozaura gadziomiednicznego, być może bliskiego neoteropodom, z triasu Ameryki Południowej. Był niedużym drapieżnikiem, polującym na mniejsze od siebie zwierzęta.
Odkrycie Eodromaeus ma duże znaczenie dla badań nad filogenezą wczesnych dinozaurów - szczególnie teropodów. Eodromaeus jest tylko nieznacznie bardziej zaawansowany niż herrerazaury i ma tylko kilka autapomorfii, przez co jest dobrym modelem hipotetycznych przodków teropodów pod względem wielkości ciała i morfologii.
Etymologia
Nazwę dinozaura nadano w odniesieniu do jego wczesnego wieku oraz smukłych proporcji kończyn i szkieletu osiowego. Powstała z połączenia słów eos (gr. świt, początek) i dromaeus (gr. biegacz). Epitet gatunkowy (murphi) honoruje J. Murphy'ego, ochotnika z Earthwatch, który odnalazł holotyp.
Materiał kopalny
Holotyp (PVSJ 560) to niemal kompletny szkielet dorosłego osobnika (zob. rysunek - na czerwono zaznaczono nieznane elementy; niektóre zostały uzupełnione z innych osobników: kości łopatkowo-krucze, dystalne końce k. ramiennych, paliczki I palca dłoni, dystalna końcówka k. kulszowej, k. piętowa i stępu, paliczki stopy).
Przypisany materiał to mniej kompletne osobniki (PVSJ 534, 561, 562, 877).
Początkowo wzięto te szczątki za materiał eoraptora.
Budowa
Eodromaeus to dwunożny, szybko biegający (na co wskazuje kość piszczelowa dłuższa od kości udowej) teropod o długości ciała ok. 2 m. Ogólnym pokrojem przypominał herrerazaury, ale nie celofyzoidy, w przeciwieństwie do bliskiego filogenetycznie rodzaju Tawa. Miał bardzo małą czaszkę - u holotypu mierzyła ok. 12 cm, czyli ok. 6,9% długości całego ciała (1,77 m). Jego masę można oszacować na 3-15 kg - na podstawie wymiarów Eoraptor (1,7 m, 2 kg) i Chindesaurus (2,4 m, 15 kg) za Paul, 2010. Cechuje go nie więcej niż 11 zębów kości szczękowej i bardzo wąska podoczodołowa część kości jarzmowej. Eodromaeus, Eoraptor i Pampadromaeus to jedyne dinozaury, u których odnaleziono zęby podniebienne. W tylnych kręgach szyjnych obecne są pleurocele, co wskazuje na obecność worków powietrznych, rozciągających się prawdopodobnie aż do klatki piersiowej.
Spis gatunków
| Eodromaeus | Martinez, Sereno, Alcober, Colombi, Renne, Montañez i Currie, 2011 |
| Eodromaeus murphi | Martinez, Sereno, Alcober, Colombi, Renne, Montañez i Currie, 2011 |
Bibliografia
Balter, M. 2011. Pint-Sized Predator Rattles The Dinosaur Family Tree. Science, t. 331, nr 6014, str. 134. doi: 10.1126/science.331.6014.134
Cabreira, S.F., Kellner, A.W.A., Dias-da-Silva, S., da Silva, L.R., Bronzati, M., de Almeida Marsola, J.C., Müller, R.T., Bittencourt, J. de S., Jul’Armando Batista, B., Raugust, T., Carrilho, R., Brodt, A., Langer, M.C. 2016. A Unique Late Triassic Dinosauromorph Assemblage Reveals Dinosaur Ancestral Anatomy and Diet. Current Biology, t. 26, str. 1-6. [1]
Cabreira, S.F., Schultz, C.L., Bittencourt, J.S., Soares, M.B., Fortier, D.C., Silva, L.R., Langer M.C. 2011. New stem-sauropodomorph (Dinosauria, Saurischia) from the Triassic of Brazil. Naturwissenschaften, t. 98, nr 12, str. 1035-1040. doi: 10.1007/s00114-011-0858-0
Martinez, R.N., Sereno, P.C., Alcober, O.A., Colombi, C.E., Renne, P.R., Montañez, I.P., Currie, B.S. 2011. A basal dinosaur from the dawn of the dinosaur era in southwestern Pangaea. Science, t. 331, str. 206-210. doi: 10.1126/science.1198467
Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
