Prosaurolophus: Różnice pomiędzy wersjami
(drobne poprawki) |
m (kpt, linkowanie brown) |
||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | Prozaurolof był dużym ornitopodem. [[Gatunek]] typowy został opisany przez Barnuma [[Brown]]a w [[1916]] na podstawie czaszki z formacji [[Dinosaur Park]]. Drugi zaś przez | + | Prozaurolof był dużym ornitopodem. [[Gatunek]] typowy został opisany przez Barnuma [[Brown]]a w [[1916]] na podstawie czaszki z formacji [[Dinosaur Park]]. Drugi zaś przez [[Jack Horner|Jacka Horner]]a w [[1992]] na podstawie kości z formacji [[Two Medicine]]. Żył w późne kredzie 76-75 Ma (późny [[kampan]]). Nazwa [[rodzaj]]owa można przetłumaczyć na "przed zaurolofem" lub "przed jaszczurzym grzebieniem". |
==Budowa i materiał kopalny== | ==Budowa i materiał kopalny== | ||
| Linia 69: | Linia 69: | ||
Szczątki ''P. maximus'' znaleziono w osadach formacji [[Dinosaur Park]] ([[Kanada]], stan Alberta), a ''P. blackfeetensis'' - [[Two Medicine]] ([[USA]], stan Montana). | Szczątki ''P. maximus'' znaleziono w osadach formacji [[Dinosaur Park]] ([[Kanada]], stan Alberta), a ''P. blackfeetensis'' - [[Two Medicine]] ([[USA]], stan Montana). | ||
| − | Pierwsza formacja stanowi pozostałości rzeki płynącą niegdyś równiną zalewową. Gdy Morze Dalekiego Zachodu posuwało się na zachód, były to tereny bagniste o klimacie cieplejszym niż dzisiejsza Alberta, bez mrozów. Iglaki dominowały w koronach lasów, w podszyciu rosły paprotniki i rośliny kwiatowe. Odnaleziono także szczątki m.in.: [[ | + | Pierwsza formacja stanowi pozostałości rzeki płynącą niegdyś równiną zalewową. Gdy Morze Dalekiego Zachodu posuwało się na zachód, były to tereny bagniste o klimacie cieplejszym niż dzisiejsza Alberta, bez mrozów. Iglaki dominowały w koronach lasów, w podszyciu rosły paprotniki i rośliny kwiatowe. Odnaleziono także szczątki m.in.: [[Ceratopsia|ceratopsów]] - ''[[Centrosaurus]]'', ''[[Styracosaurus]]'' i ''[[Chasmosaurus]]'', innych kaczodziobych - ''[[Corythosaurus]]'', ''[[Lambeosaurus]]'' i ''[[Parasaurolophus]]'', [[tyreofor]]ów - ''[[Edmontonia]]'' i ''[[Euoplocephalus]]'' i [[tyranozauryd]]ów - ''[[Gorgosaurus]]''. |
Tereny [[Two Medicine]] leżały daleko od morza i wyżej niż Dinosaur Park, było tam mniej wilgotno. Tam odnaleziono także szczątki m.in.: płazów - albanerpetont, habrozaur, ceratopsów - ''[[Rubeosaurus]]'', ''[[Brachyceratops]]'', innych hadrozaurów - ''[[Maiasaura]]'', ''[[Gryposaurus]]'', teropodów - ''[[Bambiraptor]]'', ''[[Daspletosaurus]]''. | Tereny [[Two Medicine]] leżały daleko od morza i wyżej niż Dinosaur Park, było tam mniej wilgotno. Tam odnaleziono także szczątki m.in.: płazów - albanerpetont, habrozaur, ceratopsów - ''[[Rubeosaurus]]'', ''[[Brachyceratops]]'', innych hadrozaurów - ''[[Maiasaura]]'', ''[[Gryposaurus]]'', teropodów - ''[[Bambiraptor]]'', ''[[Daspletosaurus]]''. | ||
| Linia 79: | Linia 79: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Prosaurolophus'' | ! ''Prosaurolophus'' | ||
| − | | [[Brown]], [[1916]] | + | | {{Kpt|[[Barnum Brown|Brown]]}}, [[1916]] |
|- | |- | ||
! ''P. maximus'' | ! ''P. maximus'' | ||
| − | | [[Brown]], [[1916]] | + | | {{Kpt|[[Barnum Brown|Brown]]}}, [[1916]] |
|- | |- | ||
! ?= ''P. blackfeetensis'' | ! ?= ''P. blackfeetensis'' | ||
| − | | [[Horner]], [[1992]] | + | | {{Kpt|[[Jack Horner|Horner]]}}, [[1992]] |
|} | |} | ||
Wersja z 08:29, 6 lip 2013
| Autor: | Korekta: |
| Jakub Starzyński | Maciej Ziegler |
| Prosaurolophus (prozaurolof) | |
|---|---|
| Długość: | 9 m |
| Masa: | 2-3,5 t |
| Miejsce występowania: | Kanada - Alberta
USA - Montana |
| Czas występowania | 76-75 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa gatunku typowego P. maximus [1]. | |
Wstęp
Prozaurolof był dużym ornitopodem. Gatunek typowy został opisany przez Barnuma Browna w 1916 na podstawie czaszki z formacji Dinosaur Park. Drugi zaś przez Jacka Hornera w 1992 na podstawie kości z formacji Two Medicine. Żył w późne kredzie 76-75 Ma (późny kampan). Nazwa rodzajowa można przetłumaczyć na "przed zaurolofem" lub "przed jaszczurzym grzebieniem".
Budowa i materiał kopalny
Okazem holotypowym gatunku P. maximus jest czaszka. Poza tym znaleziono ponad 20 szkieletów osobników młodych i dorosłych tego samego gatunku. Prosaurolophus budową pozaczaszkową nie wyróżniał się od pozostałych hadrozaurydów.
P. blackfeetensis ma różnić się od P. maximus wyłączniem kości przedczołowej i przedszczękowej od bocznej wklęsłości kości nosowej a także wielkością grzebienia.
Paleobiologia
Jako hadrozauryd, prozaurolof był dużym roślinożercą z czaszką o skomplikowanej budowie, umożliwiającej miażdżące ruchy przypominające żucie. Jego baterie policzkowe zawierały setki zębów, zastępowanych w sposób ciągły. Zrywał pokarm roślinny swym szerokim dziobem, po czym umieszczało w strukturach przypominających policzki. Żywił się roślinami na wysokości od poziomu gruntu do ok. 4 metrów. Jak inne kaczodziobe, mógł poruszać się na dwóch lub czterech łapach.
Środowisko życia
Szczątki P. maximus znaleziono w osadach formacji Dinosaur Park (Kanada, stan Alberta), a P. blackfeetensis - Two Medicine (USA, stan Montana).
Pierwsza formacja stanowi pozostałości rzeki płynącą niegdyś równiną zalewową. Gdy Morze Dalekiego Zachodu posuwało się na zachód, były to tereny bagniste o klimacie cieplejszym niż dzisiejsza Alberta, bez mrozów. Iglaki dominowały w koronach lasów, w podszyciu rosły paprotniki i rośliny kwiatowe. Odnaleziono także szczątki m.in.: ceratopsów - Centrosaurus, Styracosaurus i Chasmosaurus, innych kaczodziobych - Corythosaurus, Lambeosaurus i Parasaurolophus, tyreoforów - Edmontonia i Euoplocephalus i tyranozaurydów - Gorgosaurus.
Tereny Two Medicine leżały daleko od morza i wyżej niż Dinosaur Park, było tam mniej wilgotno. Tam odnaleziono także szczątki m.in.: płazów - albanerpetont, habrozaur, ceratopsów - Rubeosaurus, Brachyceratops, innych hadrozaurów - Maiasaura, Gryposaurus, teropodów - Bambiraptor, Daspletosaurus.
Systematyka
Z powodu nazwy i podobieństwa anatomicznego prozaurolofa często łączy się z Saurolophus. Ich pokrewieństwo jest niepewne. Niektórzy autorzy uznają, że jest bliżej spokrewniony z rodzajami Brachylophosaurus, Edmontosaurus, Gryposaurus i Maiasaura. W każdym razie lokuje się go w obrębie grupy Saurolophinae.
Spis gatunków
| Prosaurolophus | Brown, 1916 |
|---|---|
| P. maximus | Brown, 1916 |
| ?= P. blackfeetensis | Horner, 1992 |
Bibliografia
Prieto-Márquez, A. (2010). "Global phylogeny of Hadrosauridae (Dinosauria: Ornithopoda) using parsimony and Bayesian methods." Zoological Journal of the Linnean Society, 159: 435–502.
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=7138&Itemid=67
http://en.wikipedia.org/wiki/Prosaurolophus
http://en.wikipedia.org/wiki/Dinosaur_Park_Formation
