Turiasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (zajęte przez szermana) |
|||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
| [[Hiszpania]] - prowincja Teruel | | [[Hiszpania]] - prowincja Teruel | ||
| − | <small>([[formacja | + | <small>([[formacja Villar del Arzobispo]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | | + | | 150,8-140,2 Ma |
| − | <small> | + | <small>przełom jury i kredy ([[tyton]] - [[berrias]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Turiasaurus'' jest największym europejskim dinozaurem. Osią
gał wg obecnych szacunków maksymalnie do 37 m długości oraz 50 ton | + | ''Turiasaurus'' jest największym europejskim dinozaurem. Osią
gał wg obecnych szacunków maksymalnie do 37 m długości oraz 50 ton. Mimo swego ogromu, ''Turiasaurus riodevensis'' ustępuje jednak innym zauropodom: ''[[Amphicoelias]] fragillimus'', ''[[Argentinosaurus]] huinculensis'', ''[[Bruhathkayosaurus]] matleyi'' "''[[Mamenchisaurus]]''" ''sinocanadorum'', czy ''[[Puertasaurus]] reuili''. Został opisany w [[2006]] roku przez [[Royo-Torres]]a i jego współpracowników. Po analizie szczą
tków turiazaura okazało się, że nie obejmuje go [[klad]] [[Neosauropoda]]. Dla niego oraz dwóch pokrewnych mu [[rodzaj]]ów (''[[Losillasaurus]]'' i ''[[Galveosaurus]]'') utworzono nową
grupę o nazwie [[Turiasauria]]. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | + | [[Holotyp]]: kompletna lewa przednia kończyna (CPT-1195 do CPT-1210), z czego kość ramienna (''humerus'') mierzy 179 cm. | |
| + | |||
| + | [[Paratyp]]y ([sic!] za [[Royo-Torres]] i [[Upchurch]], [[2012]]): czaszka i żuchwa (CPT-1211), 7 zębów i 1 fragmentaryczna korona zęba (CPT-1212 do CPT-1219), 6 kręgów szyjnych z żebrami szyjnymi (CPT-1220 do CPT-1225), 4 kręgi grzbietowe (CPT-1226 do CPT-1228), 8 żeber (CPT-1229 do CPT-1236), kość krzyżowa (CPT-1237), 2 dystalne kręgi ogonowe (CPT-1238 i CPT-1260), proksymalny fragment lewej kości łopatkowej (CPT-1239), lewa płyta mostkowa (CPT-1240), dystalny fragment lewej kości udowej (CPT-1241), proksymalny fragment lewej kości piszczelowej (CPT-1241), lewa kość strzałkowa (CPT-1243), lewa i prawa kość skokowa (CPT-1244 i | ||
| + | CPT-1245), kości śródstopia i paliczki tylnych kończyn (CPT-1246 do CPT-1261). | ||
| + | |||
| + | ==Lokalizacja== | ||
| + | Szczątki tego zauropoda odnaleziono w Hiszpanii, w prowincji Teruel. Spoczywały one w warstwach Riodeva (ściślej: [[formacja Villar del Arzobispo]]), która jest datowana na [[tyton]] - [[berrias]] (przełom jury i kredy). Pokłady Riodeva są bogate w szczątki dinozaurów - liczą więcej niż 40 potencjalnych stanowisk badawczych. Prócz zauropodów znajdywano już tu skamieniałości należące do przedstawicieli [[Stegosauridae]], [[Theropoda]], a także [[bazalny]]ch członków [[Ornithopoda]] ([[Royo-Torres]] i in., [[2007]]). | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa rodzajowa tego zauropoda oznacza "jaszczur z Turia" - ''Turia'' to łacińska nazwa prowincji Teruel, gdzie odnaleziono tego dinozaura. Epitet gatunkowy wywodzi się z | + | Nazwa rodzajowa tego zauropoda oznacza "jaszczur z Turia" - ''Turia'' to łacińska nazwa prowincji Teruel, gdzie odnaleziono tego dinozaura. Epitet gatunkowy wywodzi się z nazwy warstw Riodeva, w pokładach której spoczywały jego skamieniałe kości. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 69: | Linia 75: | ||
==Źródła== | ==Źródła== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Royo-Torres | + | Royo-Torres R., Cobos, A. & Alcalá, L. (2006) "A Giant European Dinosaur and a New Sauropod Clade". Science 22: 1925-1927. DOI:10.1126/science.1132885 |
| + | |||
| + | Royo-Torres R., Cobos, A., Aberasturi A., Espílez E., Fierro I., González A., Luque L., Mampel L. & Alcalá L. (2007) "Riodeva sites (Teruel, Spain) shedding light to European Sauropod phylogeny". Geogaceta, 41 | ||
| + | |||
| + | Royo-Torres R. & Upchurch, P. (2012) "The cranial anatomy of the sauropod Turiasaurus riodevensis and implications | ||
| + | for its phylogenetic relationships". Journal of Systematic Palaeontology, iFirst, 1–31 | ||
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford | ||
| Linia 82: | Linia 93: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Kreda]] |
[[Kategoria:Tyton]] | [[Kategoria:Tyton]] | ||
| + | [[Kategoria:Berrias]] | ||
[[Kategoria:Do poprawy - zajęte]] | [[Kategoria:Do poprawy - zajęte]] | ||
Wersja z 09:29, 30 mar 2012
Opis do poprawy (zajęty) - weryfikacja każdej informacji, rozbudowa i aktualizacja
| Autor: | Korekta: |
| Sebastian Oziemski | Tomasz Sokołowski |
| Turiasaurus (turiazaur) | |
|---|---|
| Długość: | 30-37 m |
| Masa: | 40-50 t |
| Miejsce występowania: | Hiszpania - prowincja Teruel |
| Czas występowania | 150,8-140,2 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa Turiasaurus. [1] | |
Wstęp
Turiasaurus jest największym europejskim dinozaurem. Osią gał wg obecnych szacunków maksymalnie do 37 m długości oraz 50 ton. Mimo swego ogromu, Turiasaurus riodevensis ustępuje jednak innym zauropodom: Amphicoelias fragillimus, Argentinosaurus huinculensis, Bruhathkayosaurus matleyi "Mamenchisaurus" sinocanadorum, czy Puertasaurus reuili. Został opisany w 2006 roku przez Royo-Torresa i jego współpracowników. Po analizie szczą tków turiazaura okazało się, że nie obejmuje go klad Neosauropoda. Dla niego oraz dwóch pokrewnych mu rodzajów (Losillasaurus i Galveosaurus) utworzono nową grupę o nazwie Turiasauria.
Materiał kopalny
Holotyp: kompletna lewa przednia kończyna (CPT-1195 do CPT-1210), z czego kość ramienna (humerus) mierzy 179 cm.
Paratypy ([sic!] za Royo-Torres i Upchurch, 2012): czaszka i żuchwa (CPT-1211), 7 zębów i 1 fragmentaryczna korona zęba (CPT-1212 do CPT-1219), 6 kręgów szyjnych z żebrami szyjnymi (CPT-1220 do CPT-1225), 4 kręgi grzbietowe (CPT-1226 do CPT-1228), 8 żeber (CPT-1229 do CPT-1236), kość krzyżowa (CPT-1237), 2 dystalne kręgi ogonowe (CPT-1238 i CPT-1260), proksymalny fragment lewej kości łopatkowej (CPT-1239), lewa płyta mostkowa (CPT-1240), dystalny fragment lewej kości udowej (CPT-1241), proksymalny fragment lewej kości piszczelowej (CPT-1241), lewa kość strzałkowa (CPT-1243), lewa i prawa kość skokowa (CPT-1244 i CPT-1245), kości śródstopia i paliczki tylnych kończyn (CPT-1246 do CPT-1261).
Lokalizacja
Szczątki tego zauropoda odnaleziono w Hiszpanii, w prowincji Teruel. Spoczywały one w warstwach Riodeva (ściślej: formacja Villar del Arzobispo), która jest datowana na tyton - berrias (przełom jury i kredy). Pokłady Riodeva są bogate w szczątki dinozaurów - liczą więcej niż 40 potencjalnych stanowisk badawczych. Prócz zauropodów znajdywano już tu skamieniałości należące do przedstawicieli Stegosauridae, Theropoda, a także bazalnych członków Ornithopoda (Royo-Torres i in., 2007).
Etymologia
Nazwa rodzajowa tego zauropoda oznacza "jaszczur z Turia" - Turia to łacińska nazwa prowincji Teruel, gdzie odnaleziono tego dinozaura. Epitet gatunkowy wywodzi się z nazwy warstw Riodeva, w pokładach której spoczywały jego skamieniałe kości.
Spis gatunków
| Turiasaurus | Royo-Torres, Coblos i Alcalá, 2006 |
|---|---|
| T. riodevensis | Royo-Torres, Coblos i Alcalá, 2006 |
Źródła
Royo-Torres R., Cobos, A. & Alcalá, L. (2006) "A Giant European Dinosaur and a New Sauropod Clade". Science 22: 1925-1927. DOI:10.1126/science.1132885
Royo-Torres R., Cobos, A., Aberasturi A., Espílez E., Fierro I., González A., Luque L., Mampel L. & Alcalá L. (2007) "Riodeva sites (Teruel, Spain) shedding light to European Sauropod phylogeny". Geogaceta, 41
Royo-Torres R. & Upchurch, P. (2012) "The cranial anatomy of the sauropod Turiasaurus riodevensis and implications for its phylogenetic relationships". Journal of Systematic Palaeontology, iFirst, 1–31
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
![[1]](http://3.bp.blogspot.com/_XyF9j-qeOLU/RYyWRBfM9WI/AAAAAAAAAFo/KLZ8ne-Wn_U/s400/dc_card_aegyp_big.jpg){kind=link}