Rubeosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Rubeosaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 31: | Linia 32: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 75-74 Ma | + | | 75-74 [[Ma]] |
<small>późna [[kreda]] (późny [[kampan]])</small> | <small>późna [[kreda]] (późny [[kampan]])</small> | ||
| Linia 74: | Linia 75: | ||
==Diagnoza== | ==Diagnoza== | ||
{{Szablon: diagnoza}} | {{Szablon: diagnoza}} | ||
| − | [[McDonald]] i [[Horner]] ([[2010]]) wskazali: wydłużony, szeroki u podstawy róg nosowy jak u ''[[Einiosaurus]]'', prosty i lekko wykrzywiony na końcu jak u dorosłych osobników ''[[Centrosaurus]]'' i ''[[Styracosaurus]]''; mały kolec na kości oczodołowej tylnej z zaokrąglonym wierzchołkiem jak u dorosłych osobników ''[[Einiosaurus]]'' i ''[[Styracosaurus]]''; proste kolce P3 jak u ''[[Einiosaurus]]''; wyrostki kolczaste P4 zmiennie rozbudowane jak u wszystkich dorosłych okazów ''[[Styracosaurus]]'' lub krótkie jak u niektórych przedstawicieli ''[[Einiosaurus]]''; wyrostki kolczaste P4 zmiennie rozbudowane jak u niektórych okazów ''[[Styracosaurus]]'' lub niezmodyfikowana kość okołopotyliczna jak u wszystkich innych centrozaurynów. Nachylone tylnowewnętrznie, wydłużone kolce w pozycjach P3. | + | [[Andrew McDonald|McDonald]] i [[John Horner|Horner]] ([[2010]]) wskazali: wydłużony, szeroki u podstawy róg nosowy jak u ''[[Einiosaurus]]'', prosty i lekko wykrzywiony na końcu jak u dorosłych osobników ''[[Centrosaurus]]'' i ''[[Styracosaurus]]''; mały kolec na kości oczodołowej tylnej z zaokrąglonym wierzchołkiem jak u dorosłych osobników ''[[Einiosaurus]]'' i ''[[Styracosaurus]]''; proste kolce P3 jak u ''[[Einiosaurus]]''; wyrostki kolczaste P4 zmiennie rozbudowane jak u wszystkich dorosłych okazów ''[[Styracosaurus]]'' lub krótkie jak u niektórych przedstawicieli ''[[Einiosaurus]]''; wyrostki kolczaste P4 zmiennie rozbudowane jak u niektórych okazów ''[[Styracosaurus]]'' lub niezmodyfikowana kość okołopotyliczna jak u wszystkich innych centrozaurynów. Nachylone tylnowewnętrznie, wydłużone kolce w pozycjach P3. |
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| − | Obszar dzisiejszej Montany pod koniec [[kampan]]u (75-74 milionów lat temu) był zamieszkiwany przez ponad 20 [[gatunek|gatunków]] [[Dinosauria|dinozaurów]] znanych na chwilę obecną. Składają się na nie liczne ceratopsy, w tym prócz rubeozaura dwa inne centrozauryny (''[[Achelousaurus]] horneri'' i ''[[Einiosaurus]] procurvicornis''). Do innych [[Ornithischia|dinozaurów ptasiomiedniczych]] zaliczamy pospolite ornitopody, reprezentowane m.in. przez [[Hadrosauridae|hadrozaurydy]] ''[[Maiasaura]]'' i ''[[Parasaurolophus]]'' oraz mniej liczne [[Ankylosauria|ankylozaury]] – jedynie przez ''[[Edmontonia]]'' i ''[[Euoplocephalus]]''. Listę fauny górnej warstwy formacji Two Medicine zamykają | + | Obszar dzisiejszej Montany pod koniec [[kampan]]u (75-74 milionów lat temu) był zamieszkiwany przez ponad 20 [[gatunek|gatunków]] [[Dinosauria|dinozaurów]] znanych na chwilę obecną. Składają się na nie liczne ceratopsy, w tym prócz rubeozaura dwa inne centrozauryny (''[[Achelousaurus]] horneri'' i ''[[Einiosaurus]] procurvicornis''). Do innych [[Ornithischia|dinozaurów ptasiomiedniczych]] zaliczamy pospolite ornitopody, reprezentowane m.in. przez [[Hadrosauridae|hadrozaurydy]] ''[[Maiasaura]]'' i ''[[Parasaurolophus]]'' oraz mniej liczne [[Ankylosauria|ankylozaury]] – jedynie przez ''[[Edmontonia]]'' i ''[[Euoplocephalus]]''. Listę fauny górnej warstwy formacji [[Two Medicine]] zamykają [[teropod]]y: liczne [[Dromaeosauridae|dromeozaurydy]] (m.in. ''[[Bambiraptor]]'', ''[[Dromaeosaurus]]'') i [[Tyrannosauridae|tyranozaurydy]] - być może ''[[Albertosaurus]]'' i ''[[Daspletosaurus]]'' oraz kilka przedstawicieli [[Oviraptorosauria|owiraptorów]]. |
==Taksonomia i pozycja systematyczna== | ==Taksonomia i pozycja systematyczna== | ||
| − | Rubeozaur pierwotnie został opisany przez Gilmore’a w 1930 roku jako jeden z gatunków styrakozaura, mianowicie ''[[Styracosaurus]] ovatus''. Jednak [[gatunek]] ten różni się od typowego, ''S. albertensis'', który | + | Rubeozaur pierwotnie został opisany przez [[Charles Gilmore|Gilmore’a]] w [[1930]] roku jako jeden z gatunków styrakozaura, mianowicie ''[[Styracosaurus]] ovatus''. Jednak [[gatunek]] ten różni się od typowego, ''S. albertensis'', który ma 3 pary długich kolców na kryzie - ich wielkością (są mniejsze), a być może także ilością. Nie jest bowiem pewne, ile ich było, gdyż naukowcy dysponują niekompletną czaszką zwierzęcia, w dodatku tylko okazem MOR 492, gdyż [[holotyp]] zaginął. Mimo to [[analiza filogenetyczna]] przeprowadzona przez Andrew McDonalda i Johna Hornera wykazała, że ''[[Styracosaurus]] ovatus'' nie jest na tyle blisko spokrewniony ze ''[[Styracosaurus]] albertensis'', by były one zrzeszane w jednym rodzaju. Ostatecznie gatunek ''[[Styracosaurus]] ovatus'' został przeniesiony przez McDonalda i Hornera do nowego, utworzonego przez siebie rodzaju ''Rubeosaurus'', przemianowując go na ''Rubeosaurus ovatus''. Dokonali tego formalnie w [[2010]] roku. Nowa analiza McDonalda ([[2011]]) wskazuje, że rubeozaur jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] [[klad]]u ''[[Einiosaurus]]'' + (''[[Achelousaurus]]'' + ''[[Pachyrhinosaurus]]''). Poza tym, ''[[Diabloceratops]]'' jest od niego - zgodnie z wiekiem - bardziej [[bazalny]], a ''[[Sinoceratops]]'' bardziej [[zaawansowany]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 88: | Linia 89: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Rubeosaurus'' | ! ''Rubeosaurus'' | ||
| − | | [[McDonald]] i [[Horner]], [[2010]] | + | | {{Kpt|[[Andrew McDonald|McDonald]]}} i {{Kpt|[[John Horner|Horner]]}}, [[2010]] |
|- | |- | ||
! ''R. ovatus'' | ! ''R. ovatus'' | ||
| − | | ([[Gilmore]], [[1930]]) | + | | ({{Kpt|[[Charles Gilmore|Gilmore]]}}, [[1930]]) {{Kpt|McDonald}} i {{Kpt|Horner}}, 2010 |
|- | |- | ||
| = ''[[Styracosaurus]] ovatus'' | | = ''[[Styracosaurus]] ovatus'' | ||
| − | | | + | | {{Kpt|Gilmore}}, 1930 |
|} | |} | ||
Wersja z 18:51, 15 lis 2012
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Rubeosaurus (rubeozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | USA - Montana
(górne warstwy formacji Two Medicine) |
| Czas występowania | 75-74 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Jakub Kowalski [1] | |
Wstęp
Rubeosaurus to centrozauryn żyjący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych (stan Montana) pod koniec okresu kredowego.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze katalogowym USNM 11869 to następujące szczątki: częściowa kość ciemieniowa należąca do dorosłego osobnika, składająca się z większości poprzecznego łuku wraz z trzema zrośniętymi parami kolcopodobnych wyrostków na pozycjach P3, P4 i P5.
Materiał przypisany o numerze katalogowym MOR 492 to następujące szczątki: niekompletna czaszka należąca do dorosłego osobnika zawierająca częściową lewą kość przedszczękową, współkostniałą lewą i prawą kość nosową z rogiem, częściową lewą kość oczodołową tylną z rogiem oraz prawie kompletną prawą kość ciemieniową z dwoma kolcami. Obecnie znajduje się ona w Museum of the Rockies w Montanie.
Diagnoza
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
McDonald i Horner (2010) wskazali: wydłużony, szeroki u podstawy róg nosowy jak u Einiosaurus, prosty i lekko wykrzywiony na końcu jak u dorosłych osobników Centrosaurus i Styracosaurus; mały kolec na kości oczodołowej tylnej z zaokrąglonym wierzchołkiem jak u dorosłych osobników Einiosaurus i Styracosaurus; proste kolce P3 jak u Einiosaurus; wyrostki kolczaste P4 zmiennie rozbudowane jak u wszystkich dorosłych okazów Styracosaurus lub krótkie jak u niektórych przedstawicieli Einiosaurus; wyrostki kolczaste P4 zmiennie rozbudowane jak u niektórych okazów Styracosaurus lub niezmodyfikowana kość okołopotyliczna jak u wszystkich innych centrozaurynów. Nachylone tylnowewnętrznie, wydłużone kolce w pozycjach P3.
Paleoekologia
Obszar dzisiejszej Montany pod koniec kampanu (75-74 milionów lat temu) był zamieszkiwany przez ponad 20 gatunków dinozaurów znanych na chwilę obecną. Składają się na nie liczne ceratopsy, w tym prócz rubeozaura dwa inne centrozauryny (Achelousaurus horneri i Einiosaurus procurvicornis). Do innych dinozaurów ptasiomiedniczych zaliczamy pospolite ornitopody, reprezentowane m.in. przez hadrozaurydy Maiasaura i Parasaurolophus oraz mniej liczne ankylozaury – jedynie przez Edmontonia i Euoplocephalus. Listę fauny górnej warstwy formacji Two Medicine zamykają teropody: liczne dromeozaurydy (m.in. Bambiraptor, Dromaeosaurus) i tyranozaurydy - być może Albertosaurus i Daspletosaurus oraz kilka przedstawicieli owiraptorów.
Taksonomia i pozycja systematyczna
Rubeozaur pierwotnie został opisany przez Gilmore’a w 1930 roku jako jeden z gatunków styrakozaura, mianowicie Styracosaurus ovatus. Jednak gatunek ten różni się od typowego, S. albertensis, który ma 3 pary długich kolców na kryzie - ich wielkością (są mniejsze), a być może także ilością. Nie jest bowiem pewne, ile ich było, gdyż naukowcy dysponują niekompletną czaszką zwierzęcia, w dodatku tylko okazem MOR 492, gdyż holotyp zaginął. Mimo to analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Andrew McDonalda i Johna Hornera wykazała, że Styracosaurus ovatus nie jest na tyle blisko spokrewniony ze Styracosaurus albertensis, by były one zrzeszane w jednym rodzaju. Ostatecznie gatunek Styracosaurus ovatus został przeniesiony przez McDonalda i Hornera do nowego, utworzonego przez siebie rodzaju Rubeosaurus, przemianowując go na Rubeosaurus ovatus. Dokonali tego formalnie w 2010 roku. Nowa analiza McDonalda (2011) wskazuje, że rubeozaur jest taksonem siostrzanym kladu Einiosaurus + (Achelousaurus + Pachyrhinosaurus). Poza tym, Diabloceratops jest od niego - zgodnie z wiekiem - bardziej bazalny, a Sinoceratops bardziej zaawansowany.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Rubeosaurus (łac. przymiotnik rubeus + gr. sauros) może zostać przetłumaczona na "krzewiasto-kolczastego jaszczura". Odnosi się ona do szeregu kolców zdobiących kość ciemieniową.
Spis gatunków
| Rubeosaurus | McDonald i Horner, 2010 |
|---|---|
| R. ovatus | (Gilmore, 1930) McDonald i Horner, 2010 |
| = Styracosaurus ovatus | Gilmore, 1930 |
Bibliografia
*Farke, A.A., Ryan, M.J., Barrett, P.M., Tanke, D.H., Braman, D.R., Loewen, M.A. & Graham, M.R. (2011). A new centrosaurine from the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and the evolution of parietal ornamentation in horned dinosaurs. Acta Palaeontologica Polonica 56 (4): 691–702.
- McDonald A.T. & Horner J.R. (2010) "New Material of "Styracosaurus" ovatus from the Two Medicine Formation of Montana", In: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, and David A. Eberth (eds), New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium, Indiana University Press, 656 pp.
- McDonald A.T. (2011) "A Subadult Specimen of Rubeosaurus ovatus (Dinosauria: Ceratopsidae), with Observations on Other Ceratopsids from the Two Medicine Formation". PLoS ONE 6(8): e22710. doi:10.1371/journal.pone.0022710
