Eodromaeus

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler Marcin Szermański	Tomasz Skawiński

---

Eodromaeus (eodrom)
Długość:	1,95-2,2 m
Masa:	3-15 kg
Miejsce występowania:	Argentyna - San Juan (formacja Ischigualasto - ogniwa Valle de la Luna, La Peña i Cancha de Bochas)
Czas występowania	232-229 Ma środkowy/późny trias (późny karnik / późny ladyn)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda
Źródło: Martinez i in., 2011 [1]

Wstęp

Eodromaeus to rodzaj bazalnego teropoda, prawdopodobnie bliskiego neoteropodom, z triasu Ameryki Południowej. Był niedużym drapieżnikiem, polującym na mniejsze od siebie zwierzęta.

Odkrycie Eodromaeus ma duże znaczenie dla badań nad filogenezą wczesnych dinozaurów - szczególnie teropodów. Eodromaeus jest tylko nieznacznie bardziej zaawansowany niż herrerazaury i ma tylko kilka autapomorfii, przez co jest dobrym modelem hipotetycznych przodków teropodów pod względem wielkości ciała i morfologii.

Etymologia

Nazwę dinozaura nadano w odniesieniu do jego wczesnego wieku oraz smukłych proporcji kończyn i szkieletu osiowego. Powstała z połączenia słów eos (gr. świt, początek) i dromaeus (gr. biegacz). Epitet gatunkowy (murphi) honoruje J. Murphy'ego, ochotnika z Earthwatch, który odnalazł holotyp.

Materiał kopalny

Holotyp (PVSJ 560) to niemal kompletny szkielet dorosłego osobnika (zob. rysunek - na czerwono zaznaczono nieznane elementy; niektóre zostały uzupełnione z innych osobników: kości łopatkowo-krucze, dystalne końce k. ramiennych, paliczki I palca dłoni, dystalna końcówka k. kulszowej, k. piętowa i stępu, paliczki stopy).

Przypisany materiał to mniej kompletne osobniki (PVSJ 534, 561, 562, 877).

Początkowo wzięto te szczątki za materiał eoraptora.

Budowa

Eodromaeus to dwunożny, szybko biegający (na co wskazuje kość piszczelowa dłuższa od kości udowej) teropod o długości ciała ok. 2 m. Ogólnym pokrojem przypominał herrerazaury, ale nie celofyzoidy, w przeciwieństwie do bliskiego filogenetycznie (tj. mieszczącego się prawdopodobnie bardzo blisko Neotheropoda) rodzaju Tawa. Miał bardzo małą czaszkę - u holotypu mierzyła ok. 12 cm, czyli ok. 6,9% długości całego ciała (1,77 m). Jego masę można oszacować na 3-15 kg - na podstawie wymiarów Eoraptor (1,7 m, 2 kg) i Chindesaurus (2,4 m, 15 kg) za Paul, 2010. Cechuje go nie więcej niż 11 zębów kości szczękowej i bardzo wąska podoczodołowa część kości jarzmowej. Eodromaeus i Eoraptor to jedyne dinozaury, u których odnaleziono zęby podniebienne. W tylnych kręgach szyjnych obecne są pleurocele, co wskazuje na obecność worków powietrznych, rozciągających się prawdopodobnie aż do klatki piersiowej.

Spis gatunków

Eodromaeus	Martinez, Sereno, Alcober, Colombi, Renne, Montañez i Currie, 2011
E. murphi	Martinez, Sereno, Alcober, Colombi, Renne, Montañez i Currie, 2011

Bibliografia

Balter, M. (2011) "Pint-Sized Predator Rattles The Dinosaur Family Tree" Science, 331 (6014), 134. doi: 10.1126/science.331.6014.134

Martinez, R.N., Sereno, P.C., Alcober, O.A., Colombi, C.E., Renne, P.R., Montañez, I.P. & Currie, B.S. (2011) "A basal dinosaur from the dawn of the dinosaur era in southwestern Pangaea" Science, 331, 206-210. doi: 10.1126/science.1198467

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.