Albertaceratops: Różnice pomiędzy wersjami
m (Drobne zmiany) |
(sprawdzenie) |
||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
[[Plik:Albertaceratops Scale.svg.png|300px|thumb|right| Porówanie wymiarów człowieka i ''Albertaceratops''. Autor: Slate Weasel | [[Plik:Albertaceratops Scale.svg.png|300px|thumb|right| Porówanie wymiarów człowieka i ''Albertaceratops''. Autor: Slate Weasel | ||
[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertaceratops_Scale.svg]]] | [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertaceratops_Scale.svg]]] | ||
| − | ''Albertaceratops'' to [[rodzaj]] ceratopsyda z podrodziny [[Centrosaurinae]], którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji [[Oldman]] w Albercie ([[Kanada]]). Datuje je się na [[kampan]], około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej [[bazalny]]ch centrozaurynów. | + | ''Albertaceratops'' to [[rodzaj]] ceratopsyda z podrodziny [[Centrosaurinae]], którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji [[Oldman]] w Albercie ([[Kanada]]). Datuje je się na [[kampan]], około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler, 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej [[bazalny]]ch centrozaurynów. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | Odkryte skamieniałości tego dinozaura składają się z | + | Odkryte skamieniałości tego dinozaura składają się z TMP.2001.26.1 ([[holotyp]]) - dość kompletnej czaszki. |
==Odkrycie i historia taksonu== | ==Odkrycie i historia taksonu== | ||
| − | Skamieniałości, które uznano za nowy [[gatunek]], zostały odkryte w sierpniu [[2001]] roku. W [[2003]] roku nowego dinozaura rogatego ochrzczono nieformalną nazwą [[rodzaj]]ową "Medusaceratops" ("rogate oblicze meduzy"), którą ostatecznie zmieniono na obecną. | + | Skamieniałości, które uznano za nowy [[gatunek]], zostały odkryte w sierpniu [[2001]] roku. W [[2003]] roku nowego dinozaura rogatego ochrzczono nieformalną (niepublikowaną) nazwą [[rodzaj]]ową "Medusaceratops" ("rogate oblicze meduzy") (Ryan, 2003), którą ostatecznie zmieniono na obecną. Analizy filogenetyczne (Ryan, 2007; Ryan i in., 2012; Chiba i in., 2017) wykazały, że albertaceratops to dość [[bazalny]] centrozauryn. |
| + | Szczątki odnalezione w warstwach formacji [[Judith River]] w Montanie ([[USA]]) uważano za jego skamieniałości. Jednak po dokładniejszej analizie okazało się, że są to kości innego ceratopsyda, z bardzo podobną do ''Albertaceratops'' kryzą, którego nazwano wcześniejszą nieformalną nazwą albertaceratopsa, mianowicie ''[[Medusaceratops]]'' (Ryan i in., [[2010]]). | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
[[Plik:Medusaceratops by abelov2014 dcvtjqh-pre.jpg|300px|thumb|right|''Albertaceratops'' (po lewej stronie) w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Medusaceratops-779040809]]] | [[Plik:Medusaceratops by abelov2014 dcvtjqh-pre.jpg|300px|thumb|right|''Albertaceratops'' (po lewej stronie) w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Medusaceratops-779040809]]] | ||
| − | Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – ''[[Medusaceratops]]''. Z kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (''[[epiparietale]]''), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz ( | + | Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – ''[[Medusaceratops]]''. Z góry kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (''[[epiparietale]]''), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz (Ryan, 2007). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 82: | Linia 83: | ||
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University. | Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University. | ||
| + | |||
| + | Ryan, M.J. (2003) "Taxonomy, systematics and evolution of Centrosaurine Ceratopsids of the Campanian western interior basin of North America" dysertacja doktorska, University of Calgary, Calgary, Alta, 1-578. | ||
Ryan, M.J. (2007). A new basal centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation, southeastern Alberta. Journal of Paleontology 81(2):376-396 | Ryan, M.J. (2007). A new basal centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation, southeastern Alberta. Journal of Paleontology 81(2):376-396 | ||
Wersja z 20:02, 23 cze 2022
| Autor: |
| Sebastian Oziemski Daniel Madzia Marcin Szermański Maciej Ziegler Paweł Konarzewski |
| Albertaceratops (albertaceratops) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 6 m |
| Masa: | 3,5 t |
| Miejsce występowania: | Kanada - prowincja Alberta
(formacja Oldman) |
| Czas występowania | 79,5-79,2 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Albertaceratops. Autor: Nobu Tamura [3] | |
Wstęp
Albertaceratops to rodzaj ceratopsyda z podrodziny Centrosaurinae, którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji Oldman w Albercie (Kanada). Datuje je się na kampan, około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler, 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej bazalnych centrozaurynów.
Materiał kopalny
Odkryte skamieniałości tego dinozaura składają się z TMP.2001.26.1 (holotyp) - dość kompletnej czaszki.
Odkrycie i historia taksonu
Skamieniałości, które uznano za nowy gatunek, zostały odkryte w sierpniu 2001 roku. W 2003 roku nowego dinozaura rogatego ochrzczono nieformalną (niepublikowaną) nazwą rodzajową "Medusaceratops" ("rogate oblicze meduzy") (Ryan, 2003), którą ostatecznie zmieniono na obecną. Analizy filogenetyczne (Ryan, 2007; Ryan i in., 2012; Chiba i in., 2017) wykazały, że albertaceratops to dość bazalny centrozauryn. Szczątki odnalezione w warstwach formacji Judith River w Montanie (USA) uważano za jego skamieniałości. Jednak po dokładniejszej analizie okazało się, że są to kości innego ceratopsyda, z bardzo podobną do Albertaceratops kryzą, którego nazwano wcześniejszą nieformalną nazwą albertaceratopsa, mianowicie Medusaceratops (Ryan i in., 2010).
Budowa
Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – Medusaceratops. Z góry kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (epiparietale), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz (Ryan, 2007).
Etymologia
Nazwa rodzajowa albertaceratopsa oznacza "rogate oblicze z Alberty". Epitet gatunkowy (nesmoi) został natomiast nadany na cześć miejscowego farmera Cecil Nesmo, mieszkającego w Manyberries w Albercie, który wspierał prace paleontologów i ludzi z nimi współpracujących.
Spis gatunków
| Albertaceratops | Ryan, 2007 |
| A. nesmoi | Ryan, 2007 |
Bibliografia
Chiba K., Ryan M.J., Fanti F., Loewen M.A & Evans D.C,. (2017). New material and systematic re-evaluation of Medusaceratops lokii (Dinosauria, Ceratopsidae) from the Judith River Formation (Campanian, Montana). „Journal of Paleontology”. 92 (2), s. 272–288, doi:10.1017/jpa.2017.62
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
Ryan, M.J. (2003) "Taxonomy, systematics and evolution of Centrosaurine Ceratopsids of the Campanian western interior basin of North America" dysertacja doktorska, University of Calgary, Calgary, Alta, 1-578.
Ryan, M.J. (2007). A new basal centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation, southeastern Alberta. Journal of Paleontology 81(2):376-396
Ryan, M. J.; Evans, D. C.; Shepherd, K. M.; Sues, H. (2012). "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. doi:10.1139/e2012-056
Ryan, M.J., Russell, A.P. & Hartman, S. (2010). A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Judith River Formation, Montana. W: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, David A. Eberth (red.): New Perspectives on Horned Dinosaurs. The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium.
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertaceratops_BW2.jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertaceratops_Scale.svg){kind=link}