Pulanesaura

Autor:	Korekta:
Mateusz Tałanda

---

Pulanesaura (pulanezaura)
Długość:	? m
Masa:	? kg
Miejsce występowania:	RPA - prowincja Wolne Państwo (formacja Upper Elliot)
Czas występowania	201-191 Ma wczesna jura (hettang-synemur)
Systematyka	Dinosauria Sauropodomorpha Sauropodiformes Sauropoda
Zarys ciała pulanesaury z zaznaczonymi elementami szkieletu, które udało się odnaleźć. Wokół zdjęcia pojedynczych kości. Źródło: McPhee i in., 2015.
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Estanowisko Spion Kop, formacja Upper Elliot\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"stanowisko Spion Kop, formacja Upper Elliot\n","link":"","lat":-28.471166666666665179263873142190277576446533203125,"lon":27.8171666666666652645290014334022998809814453125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Pulanezaura (łac. Pulanesaura eocollum) to jeden z dinozaurów przejściowych między prozauropodami a zauropodami. Jego nazwa jest zlepkiem słów pochodzących z języków sesotho i łacińskiego. Oznacza "jaszczurkę zaklinającą deszcz" i "świt szyi". Pierwsza nazwa odnosi się do deszczowej pogody towarzyszącej wydobyciu skamieniałości, a druga nawiązuje do hipotetycznej funkcji szyi pulanezaury, sugerującej stan charakterystyczny dla zauropodów.

Materiał kopalny i budowa

Znaleziono kości należące do przynajmniej dwóch osobników o dorosłych lub prawie dorosłych rozmiarach. Były to dwa zęby, kręg za środka szyi, sześć łuków neuralnych kręgów grzbietowych, prawe żebro grzbietowe, trzy kręgi ogonowe, lewy obojczyk, niekompletna prawa kość ramieniowa, lewa łokciowa, czwarta kość śródręcza, trzy kości kulszowe, obie piszczelowe i dwa pierwsze pazury ze stopy.

Ząb pulanezaury bez korzenia widoczny z różnych stron. Skala 1 cm. Źródło: McPhee i in., 2015.

Pulanezaura miała łyżkowate zęby na wzór prozauropodów i prymitywnych zauropodów (np. tazoudazaura, barapazaura i szunozaura). W przekroju przypominają literkę "D" z silnie wypukłą krawędzią od strony policzka. Górna część zęba zachowała jeszcze słabo wyrażone karbowanie. Powierzchnia zęba bywa nierówna. Szkliwo tworzy w niektórych miejscach małe guzki, które niekiedy łączą się w podłużne grzbieciki po obu stronach zęba. Kręgi były wysokie i nawiązywały już budową do zauropodów. Natomiast obojczyk był jeszcze zakrzywiony w przeciwieństwie do prostych u spinoforozaura, omeizaura i jobarii. Kość ramieniowa przypominała wulkanodonta, podobnie jak kość piszczelowa. Kontrastuje to z prymitywną budową kości kulszowej.

Paleobiologia

Pulanezaura chodziła na czterech kończynach. Świadczy o tym budowa rąk, która sugeruje bardziej wyprostowaną ich postawę z ograniczoną możliwością do chwytania różnych obiektów. Dlatego pulanezaura mogła się żywić tylko tymi roślinami, które były w zasięgu jej zmodyfikowanej szyi. Z przodu była ona elastyczna, co umożliwiało łatwe ruchy zarówno w dół jak i w górę. Natomiast główna masa mięśniowa była przesunięta do tyłu, na kark. Rozległe, płaskie, przednie wyrostki stawowe na początkowych kręgach grzbietowych sugerują potencjalny mechanizm usztywniający u podstawy szyi. Pulanezaura żywiła się prawdopodobnie niską i średniej wysokości roślinnością reprezentowaną przez paprocie nasienne i różne grupy drzew iglastych. Podobną strategię żerowania miały leonerazaur i Lamplughsaura. Odróżniało to te dinozaury od innych współczesnych im zauropodomorfów, które przynajmniej od czasu do czasu stawały na tylnych kończynach, by wyżej sięgnąć po pokarm. Być może sposób sięgania po pokarm tylko za pomocą szyi był pierwotny dla zauropodów generalnie. Taka postawa jest stabilniejsza dla rosnącego ciała, ale ogranicza zakres dostępnego pokarmu. Może to być przyczyną słabego zróżnicowania i rozprzestrzenienia zauropodów we wczesnej jurze, kiedy to wciąż dominowały prozauropody.

Spis gatunków

Pulanesaura	McPhee, Bonnan, Yates, Neveling i Choiniere, 2015
P. eocollum	McPhee, Bonnan, Yates, Neveling i Choiniere, 2015

Literatura

McPhee, B.W., Bonnan, M.F., Yates, A.M., Neveling, J., Choiniere, J.N. 2015. A new basal sauropod from the pre-Toarcian Jurassic of South Africa: evidence of niche-partitioning at the sauropodomorph–sauropod boundary? Scientific Reports, t. 5, str. 13224. doi: 10.1038/srep13224