Agnosphitys: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
Linia 35: | Linia 35: | ||
[[Plik:Agnosphitys.JPG|250px|thumb|right|Rysunek kości biodrowej (holotypu) agnosfita. bf - ''brevis fossa'', ac - panewka stawu biodrowego. Zmodyfikowano z: Langer i in, 2013.]] | [[Plik:Agnosphitys.JPG|250px|thumb|right|Rysunek kości biodrowej (holotypu) agnosfita. bf - ''brevis fossa'', ac - panewka stawu biodrowego. Zmodyfikowano z: Langer i in, 2013.]] | ||
− | [[Holotyp]] VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w | + | [[Holotyp]] VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w 1990 roku. Materiał przypisany (z tej samej warstwy): niekompletna lewa kość szczękowa, lewa i prawa kość skokowa, prawie kompletna prawa kość ramieniowa i izolowany ząb. Wszystkie okazy zostały znalezione w jednej szczelinie krasowej w kamieniołomie Cromhall w Anglii. Najprawdopodobniej pochodzą one z późnego [[trias]]u ([[noryk]] - [[retyk]]), czyli z około 210-200 milionów lat. |
[[Plik:Agnosphitys cromhallensis2 copia.jpg|250px|thumb|right|Rekonstrukcja agnosfita Autor:Karkemish]] | [[Plik:Agnosphitys cromhallensis2 copia.jpg|250px|thumb|right|Rekonstrukcja agnosfita Autor:Karkemish]] | ||
== Opis == | == Opis == | ||
− | ''Agnosphitys'' to [[rodzaj]] [[Dinosauriformes|dinozauriforma]] o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] - ''A. cromhallensis'', opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Kość biodrowa ma nie w pełni perforowaną panewkę biodrową (otworu w który wchodzi główka kości udowej) | + | ''Agnosphitys'' to [[rodzaj]] [[Dinosauriformes|dinozauriforma]] o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden [[gatunek]] - ''A. cromhallensis'', opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Kość biodrowa ma nie w pełni perforowaną panewkę biodrową (otworu w który wchodzi główka kości udowej). Są jednak na niej tylko dwa przyczepy na [[kręg]]i krzyżowe, co jest z kolei cechą prymitywną. Kość skokowa ma charakterystyczny dla zaawansowanych form wyrostek wstępujący. W gruncie rzeczy zebrany materiał kopalny może być chimerą - zgrupowaniem kości różnych zwierząt (np. kość szczękowa może należeć do [[Theropoda|teropoda]]). Jeżeli nie należy do dinozaurów (zakładając, że silezaurydy nie należą do [[Ornithischia|ptasiomiedniczych]]), to jest najmłodszym przedstawicielem prymitywnych dinozauriformów na świecie. Niektóre z nowszych publikacji w tym Parry'ego i in.,2017 sugerują, że agnosfit może być bliskim krewnym ''[[Saltopus]]'' poza kladem Dinosauria. Zakładając, że szczęka agnosfita należy do teropoda, pozostały materiał jest bliski [[Sauropodomorpha|zauropodomorfom]] z rodziny [[Guaibasauridae]]. |
== Paleoekologia == | == Paleoekologia == |
Wersja z 18:37, 21 paź 2023
Autor: | Łukasz Czepiński, Mateusz Tałanda |
Korekta: | Sebastian Oziemski, Marcin Szermański, Dawid Mazurek,Szymon Jagusztyn |
Agnosphitys (agnosfit) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Długość | 0,4 m[1] | ||||
Wysokość | 0,1 m[1] | ||||
Masa | 0,05 kg[1] | ||||
Dieta | prawdopodobnie wszystkożerny | ||||
Miejsce | Wielka Brytania - Avon, Anglia
(kamieniołom Cromhall) | ||||
Czas | |||||
Systematyka | Archosauria | ||||
Porównanie zębów terrestrizucha (po lewej) i agnosfita (po prawej). Skala 1 mm. Źródło: Fraser i in., 2002.
Porównanie wielkości Agnosphitys i człowieka. | |||||
Mapa znalezisk | |||||
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Agnosphitys (agnosfit) to przedstawiciel dinozauromorfów, być może należący do silezaurydów.
Materiał kopalny
Holotyp VMNH 1745 to lewa kość biodrowa odnaleziona w 1990 roku. Materiał przypisany (z tej samej warstwy): niekompletna lewa kość szczękowa, lewa i prawa kość skokowa, prawie kompletna prawa kość ramieniowa i izolowany ząb. Wszystkie okazy zostały znalezione w jednej szczelinie krasowej w kamieniołomie Cromhall w Anglii. Najprawdopodobniej pochodzą one z późnego triasu (noryk - retyk), czyli z około 210-200 milionów lat.
Opis
Agnosphitys to rodzaj dinozauriforma o bliżej niesprecyzowanej pozycji systematycznej. Znany jest tylko jeden gatunek - A. cromhallensis, opisany na podstawie lewej kości biodrowej i kilku izolowanych kości. Wiemy więc niewiele na temat jego budowy i pokrewieństw z dinozaurami. Kość biodrowa ma wklęsłą brzuszną krawędź panewki, co może świadczyć za otworem jak u dinozaurów. Kość biodrowa ma nie w pełni perforowaną panewkę biodrową (otworu w który wchodzi główka kości udowej). Są jednak na niej tylko dwa przyczepy na kręgi krzyżowe, co jest z kolei cechą prymitywną. Kość skokowa ma charakterystyczny dla zaawansowanych form wyrostek wstępujący. W gruncie rzeczy zebrany materiał kopalny może być chimerą - zgrupowaniem kości różnych zwierząt (np. kość szczękowa może należeć do teropoda). Jeżeli nie należy do dinozaurów (zakładając, że silezaurydy nie należą do ptasiomiedniczych), to jest najmłodszym przedstawicielem prymitywnych dinozauriformów na świecie. Niektóre z nowszych publikacji w tym Parry'ego i in.,2017 sugerują, że agnosfit może być bliskim krewnym Saltopus poza kladem Dinosauria. Zakładając, że szczęka agnosfita należy do teropoda, pozostały materiał jest bliski zauropodomorfom z rodziny Guaibasauridae.
Paleoekologia
Agnosfit miał ostre, zakrzywione zęby z serracjami jak drapieżnik (podobne do lewizucha i marazucha). Polował prawdopodobnie na niewielkie zwierzęta np. sfenodonty i wczesne ssaki, mógł być wszystkożerny. Sam mógł padać ofiarą rauizuchów, celofyzoidów i Terrestrisuchus. Mimo iż nie ma pewności co do wieku osobnika, jeśli byłby dojrzały, mógłby być przykładem karłowatości wyspowej, która mogła być dosyć częsta na archipelagu krasowych wysp Avon. Zobacz więcej: Avon Fissure Fill
Etymologia
Nazwa rodzajowa Agnosphitys to zapewne omyłkowo przekręcone przez autorów słowo Agnostiphys znaczące "nieznany" lub "niepewny" i odnosi się do jego pozycji systematycznej. Obie te nazwy pojawiają się w opisie, ale formalnie ta błędna jest ważna. Nazwa gatunkowa odnosi się do miejsca znalezienia.
Spis gatunków
Agnosphitys | Fraser, Padian, Walkden i Davis, 2002 |
Agnosphitys cromhallensis | Fraser, Padian, Walkden i Davis, 2002 |
Bibliografia
Fraser N.C., Padian K., Walkden G.M. i A.L.M. Davis. 2002. Basal dinosauriform remains from Britain and the diagnosis of the Dinosauria. Palaeontology, t. 45, nr 1, str. 79-95.
Langer M.C., Nesbitt S.J., Bittencourt J.S. i R.B. Irmis. 2013. Non-dinosaurian Dinosauromorpha. W: Nesbitt S.J., Desojo J.B. i R.B. Irmis (red.) Anatomy, Phylogeny and Palaeobiology of Early Archosaurs and their Kin. Geological Society, London, Special Publications, t. 379, str. 157-186.
Parry Luke A. , Baron Matthew G. and Vinther Jakob, 2017. Multiple optimality criteria support Ornithoscelida. The Royal Society Publishing 4,10[[1]]