Albertaceratops

Autor:

Sebastian Oziemski, Daniel Madzia, Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski

---

Albertaceratops (albertaceratops)
Długość	5,8 m
Masa	3,5 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Kanada - Alberta (formacja Oldman)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 79,5-79,2 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Ceratopsoidea Ceratopsidae Centrosaurinae
Rekonstrukcja szkieletu Albertaceratops. Autor: Scott Hartman [3] 5.8 m Porównanie wielkości Albertaceratops i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELokalizacja holotypu \u003Ci\u003EAlbertaceratops nesmoi\u003C/i\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lokalizacja holotypu Albertaceratops nesmoi\n","link":"","lat":49.12089999999999889723767410032451152801513671875,"lon":-110.86299999999999954525264911353588104248046875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Albertaceratops to rodzaj ceratopsyda z podrodziny Centrosaurinae, którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji Oldman w Albercie (Kanada). Datuje je się na kampan, około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler, 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej bazalnych centrozaurynów.

Odkrycie i historia taksonu

Skamieniałości, które uznano za nowy gatunek, zostały odkryte w sierpniu 2001 roku. W 2003 roku nowego dinozaura rogatego ochrzczono nieformalną (niepublikowaną) nazwą rodzajową "Medusaceratops" ("rogate oblicze meduzy") (Ryan, 2003), którą ostatecznie zmieniono na obecną. Analizy filogenetyczne (Ryan, 2007; Ryan i in., 2012; Chiba i in., 2018) wykazały, że albertaceratops to dość bazalny centrozauryn. Szczątki odnalezione w warstwach formacji Judith River w Montanie (USA) pierwotnie uważano za jego skamieniałości. Jednak po dokładniejszej analizie okazało się, że są to kości innego ceratopsyda, z bardzo podobną do Albertaceratops kryzą, którego nazwano wcześniejszą nieformalną nazwą albertaceratopsa, mianowicie Medusaceratops (Ryan i in., 2010).

Materiał kopalny

Czaszka holotypowa Albertaceratops. Autor zdjęcia: Nick Longrich [1].

Holotyp o numerze katalogowym TMP.2001.26.1 to dość kompletna czaszka.

Budowa

Albertaceratops (po lewej stronie) w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [2]

Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – Medusaceratops. Z góry kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (epiparietale), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz (Ryan, 2007).

Paleośrodowisko

Zobacz: Wendiceratops#Paleośrodowisko

Etymologia

Nazwa rodzajowa Albertaceratops oznacza "rogate oblicze z Alberty". Epitet gatunkowy (nesmoi) został natomiast nadany na cześć miejscowego farmera Cecila Nesmo, mieszkającego w Manyberries w Albercie, który wspierał prace paleontologów i ludzi z nimi współpracujących.

Spis gatunków

Albertaceratops	Ryan, 2007
A. nesmoi	Ryan, 2007

Bibliografia

Chiba, K., Ryan, M.J., Fanti, F., Loewen, M.A & Evans, D.C. (2018). "New material and systematic re-evaluation of Medusaceratops lokii (Dinosauria, Ceratopsidae) from the Judith River Formation" (Campanian, Montana). Journal of Paleontology. 92 (2), s. 272–288, doi:10.1017/jpa.2017.62

Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426

Ryan, M.J. (2003) "Taxonomy, systematics and evolution of Centrosaurine Ceratopsids of the Campanian western interior basin of North America" dysertacja doktorska, University of Calgary, Calgary, Alta, 1-578.

Ryan, M.J. (2007). "A new basal centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation, southeastern Alberta". Journal of Paleontology 81(2):376-396

Ryan, M. J., Evans, D. C., & Shepherd, K. M. (2012). "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences, 49(11), 1251-1262. doi:10.1139/e2012-056

Ryan, M.J., Russell, A.P. & Hartman, S. (2010). "A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Judith River Formation, Montana". W: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, David A. Eberth (red.): New Perspectives on Horned Dinosaurs. The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium.