Qiupalong

Autor:	Jakub Starzyński
Korekta:	Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Tomasz Skawiński, Paweł Konarzewski

---

Qiupalong
Długość	ok. 2,9 m
Wysokość	1 m (w biodrach)
Masa	63 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny - Henan (formacja Qiupa) Kanada - Alberta (formacja Dinosaur Park)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 76,5-66 Ma późna kreda (kampan-mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Ornithomimosauria Ornithomimidae
Rekonstrukcja przyżyciowa Qiupalong. Autor: PaleoNeolitic [2]

Wstęp

Qiupalong jest pierwszym opisanym azjatyckim przedstawicielem ornitomimidów, którego skamieniałości odkryto poza obszarem pustyni Gobi; ponadto ze wszystkich znanych azjatyckich przedstawicieli Ornithomimidae to właśnie jego szczątki odkryto najdalej na południe. Był zapewne niedużym dinozaurem. Gatunek typowy koegzystował na tych terenach m.in. z Tarbosaurus i Luanchuanraptor. McFeeters i in. (2017) sądzą, że rodzaj Qiupalong powstał w Ameryce Północnej, a następnie wyemigrował do Azji. Hipotezę o pochodzeniu północnoamerykańskim potwierdzają analizy filogenetyczne.

Materiał kopalny

Okaz typowy Q. henanensis. Fot. Gary Todd [1].

Holotyp składa się z kości biodrowej, łonowych, niekompletnych kulszowych oraz kości prawej kończyny tylnej (kość piszczelowa, k. śródstopia i palców) (HGM 41HIII-0106). Są to szczątki dwóch osobników - większego i mniejszego.

McFeeters i wspólnicy (2017) opisali następujące szczątki nieznanego gatunku Qiupalong z kanadyjskiej formacji Dinosaur Park:

• CMN 8902 - kręgi szyjne, grzbietowe i ogonowe, żebra, k. łopatkowo-krucza, proksymalna część k. ramiennej, k. łokciowa, k. biodrowa, niekompletne k. łonowe i proksymala część k. udowej
• UALVP 53595 - k. skokowo-piętowa
• UALVP 52861 - ? pazur ze stopy

Systematyka

Ten ornitomimozaur należał do Ornithomimidae. Z przeprowadzonej przez autorów jego opisu analizy kladystycznej wynika, że najbliższymi znanymi krewnymi Q. henanensis nie były azjatyckie ornitomimozaury, lecz był taksonem siostrzanym do kladu tworzonego przez północnoamerykańskie rodzaje Ornithomimus i Struthiomimus, które tworzą z kolei takson siostrzany dla azjatyckich rodzajów Gallimimus i Anserimimus. Hattori i in. (2023) w swojej analizie wykazali, że najbliższymi kuzynami Qiupalong są: Sinornithomimus, Rativates, Struthiomimus, Gallimimus, Anserimimus oraz Ornithomimus.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Qiupalong pochodzi od połączenia chińskiego słowa long ("smok") z słowem "Qiupa" (miejsce oraz nazwa formacji), co znaczy "smok z Qiupa". Epitet gatunkowy henanensis pochodzi od prowincji Henan.

Spis gatunków

Qiupalong	Xu, Kobayashi, Lü, Lee, Liu, Tanaka, Zhang, Jia i Zhang, 2011
Q. henanensis	Xu, Kobayashi, Lü, Lee, Liu, Tanaka, Zhang, Jia i Zhang, 2011

Bibliografia

Hattori, S., Shibata, M., Kawabe, S., Imai, T., Nishi, H. & Azuma, Y. (2023). "New theropod dinosaur from the Lower Cretaceous of Japan provides critical implications for the early evolution of ornithomimosaurs". Scientific Reports. 13. 13842. doi:10.1038/s41598-023-40804-3

McFeeters, B., Ryan, M. J., Schröder-Adams, C., & Currie, P. J. (2017). "First North American occurrences of Qiupalong (Theropoda: Ornithomimidae) and the palaeobiogeography of derived ornithomimids". Facets, 2(1), 355-373.doi:10.1139/facets-2016-0074

Xu, L., Kobayashi, Y., Lü, J., Lee, Y.-N., Liu, Y., Tanaka, K., Zhang, X., Jia, S. & Zhang, J. (2011) "A new ornithomimid dinosaur with North American affinities from the Late Cretaceous Qiupa Formation in Henan Province of China" Cretaceous Research, 32(2), 213-222. doi:10.1016/j.cretres.2010.12.004