Prenoceratops

Autor:	Dawid Mika, Tomasz Sokołowski
Korekta:	Maciej Ziegler, Kamil Kamiński

---

Prenoceratops (prenoceratops)
Długość	ok. 1,5 m
Miejsce	USA Montana (formacja Two Medicine)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 75,2-75,1 Ma późna kreda (środkowy - późny kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Cerapoda Marginocephalia Ceratopsia Neoceratopsia Leptoceratopsidae
Rekonstrukcja Prenoceratops. 1.5 m Porównanie wielkości Prenoceratops i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/wiki/Two_Medicine\" title=\"Two Medicine\"\u003ETwo Medicine\u003C/a\u003E, Rezerwat Indian Czarnych St\u00f3p, Montana, \u003Ca href=\"/wiki/USA\" class=\"mw-redirect\" title=\"USA\"\u003EUSA\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EP. pieganensis\u003C/i\u003E - \u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003EHolotyp\u003C/a\u003E (TCM 2003.1.1) i materia\u0142 przypisany.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Two Medicine, Rezerwat Indian Czarnych St\u00f3p, Montana, USA\n","link":"","lat":48.5,"lon":-112.5,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Prenoceratops to rodzaj leptoceratopsyda, który żył w późnej kredzie około 78-74 milionów lat temu na terenach obecnej Ameryki Północnej.

Etymologia

Nazwa rodzajowa prenoceratopsa jest połączeniem greckich słów preno ("pochyły", "szpadzisty") i ceratops ("rogate oblicze". Odnosi się ona do zbioru cech morfologicznych czaszki naszego dinozaura, czyniących ją długą i niską.

Z kolei jego epitet gatunkowy (pieganensis) pochodzi od plemienia Piegan (znanego także jako Piikani), zamieszkujące Montanę - miejsce odkrycia materiału kopalnego.

Budowa i paleobiologia

Prenoceratops był niewielkim czworonożnym roślinożercą. Tak jak inne ceratopsy żywił się również dominującymi w tamtych czasach roślinami, takimi jak paprocie i sagowce. Można przypuszczać, że tak jak jego krewniacy miał stosunkowo dużą głowę, wyposażoną w ostry dziób i skromną kostną kryzę.

Materiał kopalny

Holotyp (TCM 2003.1.1) - kość kątowa górna zrośnięta z kością stawową.

Przypisany materiał to niepołączone niekompletne szkielety co najmniej czterech młodych osobników, skatalogowane jako MNHCM (bez numeru katalogowego) i TCM 2001.96.4. Arbour i Evans (2019) wymieniają okazy oznaczone numerami od TCM 2003.1.1-1.9 i TCM 2003.1.11-12.

Wszystkie wymieniono tu szczątki odkryto w masowym cmentarzysku na obszarze formacji Two Medicine, ok. 50 m pod jej zejściem się z osadami formacji Bearpaw Shale. Są wśród nich elementy czaszki (m.in. fragmenty puszki mózgowej, k. przedszczękowe i szczękowe) oraz szkieletu pozaczaszkowego (m.in. kręgi i kości kończyn, w tym k. łopatkowo-krucza i ramienna).

Pozycja systematyczna

Prenoceratops jest klasyfikowany w obrębie Leptoceratopsidae jako przykładowo: takson siostrzany dla kladu tworzonego przez Leptoceratops i Udanoceratops (Chinnery, 2004), takson siostrzany rodzaju Montanaceratops (Xu i współpracownicy, 2010) bądź bardziej zaawansowany od Asiaceratops, Cerasinops, Montanoceratops, ale mniej od Leptoceratops, Udanoceratops, Zhuchengceratops, Unescoceratops i Gryphoceratops (Ryan i inni, 2012).

Paleoekologia

Prenoceratops prawdopodobnie żył obok takich roślinożerców jak ceratops Einiosaurus i hadrozaur Prosaurolophus. Zagrażały mu groźne drapieżniki, m.in. Daspletosaurus horneri.

Spis gatunków

Prenoceratops	Chinnery, 2004
P. pieganensis	Chinnery, 2004

Bibliografia

Arbour, V., Evans, D. (2019). "A new leptoceratopsid dinosaur from Maastrichtian-aged deposits of the Sustut Basin, northern British Columbia, Canada". PeerJ. doi:10.7717/peerj.7926.

Chinnery B. (2004) "Description of Prenoceratops pieganensis gen. et sp. nov. (Dinosauria: Neoceratopsia) from the Two Medicine Formation of Montana". Journal of Vertebrate Paleontology, Volume 24, Issue 3.

Fowler D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America". PLoS ONE 12(11):e0188426. DOI: 10.1371/journal.pone.0188426.

Ryan, M.J., Evans, D.C., Currie, P.J., Brown, C.M. & Brinkman, D. (2012) "New leptoceratopsids from the Upper Cretaceous of Alberta, Canada". Cretaceous Research 35: 69–80. DOI:10.1016/j.cretres.2011.11.018.

Xing Xu, Kebai Wang, Xijin Zhao, Corwin Sullivan, Shuqing Chen (2010). "A New Leptoceratopsid (Ornithischia: Ceratopsia) from the Upper Cretaceous of Shandong, China and Its Implications for Neoceratopsian Evolution". PLoS ONE 5 (11): e13835. [1]