Albertaceratops

Autor:

Sebastian Oziemski Daniel Madzia Marcin Szermański Maciej Ziegler Paweł Konarzewski

---

Albertaceratops (albertaceratops)
Długość:	ok. 6 m
Miejsce występowania:	Kanada - prowincja Alberta (formacja Oldman)
Czas występowania	79,5-79,2 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Cerapoda Marginocephalia Ceratopsia Neoceratopsia Coronosauria Ceratopsoidea Ceratopsidae Centrosaurinae
Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura [3]

Wstęp

Albertaceratops to rodzaj ceratopsyda z podrodziny Centrosaurinae, którego skamieniałości odnaleziono w skałach pochodzenia górnokredowego w dolnych osadach formacji Oldman w Albercie (Kanada). Datuje je się na kampan, około 79,5-79,2 milionów lat (Fowler 2017). Jest jednym z najstarszych znanych i najbardziej bazalnych centrozaurynów.

Materiał kopalny

Odkryte skamieniałości tego dinozaura składają się z: TMP.2001.26.1 (holotyp, dość kompletna czaszka) oraz innych szczątków, tworzących razem dość kompletny obraz szkieletu tego zwierzęcia.

Odkrycie i historia taksonu

Skamieniałości, które uznano za nowy gatunek, zostały odkryte w sierpniu 2001 roku. W 2003 roku nowego dinozaura rogatego ochrzczono nieformalną nazwą rodzajową "Medusaceratops" ("rogate oblicze meduzy"), którą ostatecznie zmieniono na obecną. Analiza Michaela J. Ryana - autora naukowego opisu ceratopsa - wykazała, że albertaceratops to bazalny centrozauryn. Jeszcze niedawno szczątki odnalezione warstwach formacji Judith River w Montanie (USA) uważano za jego skamieniałości. Jednak po dokładniejszej analizie okazało się, że są to kości innego ceratopsyda, z bardzo podobną do Albertaceratops kryzą, którego nazwano wcześniejszą nieformalną nazwą albertoceratopsa, mianowicie Medusaceratops (Ryan i in., 2010).

Budowa

Albertaceratops (po lewej stronie) w środowisku naturalnym. Autor: ABelov2014 [1]

Albertaceratops swoim wyglądem przypominał innego centrozauryna – Medusaceratops. Z kryzy wyrastała para dużych i wygiętych różków ciemieniowych (epiparietale), mniejsze rosły po jej bokach. Nad oczami znajdowały się dwa rogi skierowane ku górze, które prawdopodobnie służyły do walk między osobnikami. Jak u innych bazalnych przedstawicieli Centrosaurinae na nosie nie wykształcił się typowy róg, lecz płaski kostny guz.

Porówanie wymiarów człowieka i Albertaceratops. Autor: Slate Weasel. [2]

Etymologia

Nazwa rodzajowa albertaceratopsa oznacza "rogate oblicze z Alberty". Epitet gatunkowy (nesmoi) został natomiast nadany na cześć miejscowego farmera Cecil Nesmo, mieszkającego w Manyberries w Albercie, który wspierał prace paleontologów i ludzi z nimi współpracujących.

Spis gatunków

Albertaceratops	Ryan, 2007
A. nesmoi	Ryan, 2007
A.eatoni	Paul, 2010
= Diabloceratops eatoni	Kirkland i DeBlieux, 2010

Bibliografia

Chiba K., Ryan M.J., Fanti F., Loewen M.A & Evans D.C,. (2017). New material and systematic re-evaluation of Medusaceratops lokii (Dinosauria, Ceratopsidae) from the Judith River Formation (Campanian, Montana). „Journal of Paleontology”. 92 (2), s. 272–288, doi:10.1017/jpa.2017.62

Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426

Paul, G.S., (2010), The Princeton Field Guide to Dinosaurs.

Ryan, M.J. (2007). A new basal centrosaurine ceratopsid from the Oldman Formation, southeastern Alberta. Journal of Paleontology 81(2):376-396

Ryan, M. J.; Evans, D. C.; Shepherd, K. M.; Sues, H. (2012). "A new ceratopsid from the Foremost Formation (middle Campanian) of Alberta". Canadian Journal of Earth Sciences 49 (10): 1251. doi:10.1139/e2012-056

Ryan, M.J., Russell, A.P. & Hartman, S. (2010). A New Chasmosaurine Ceratopsid from the Judith River Formation, Montana. W: Michael J. Ryan, Brenda J. Chinnery-Allgeier, David A. Eberth (red.): New Perspectives on Horned Dinosaurs. The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium.