Macrocollum
Hasło w trakcie aktualizacji.
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Michał Siedlecki |
| Macrocollum (makrokolum) | |
|---|---|
| Długość | ok. 3,4 m* |
| Masa | ok. 95 kg* |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Brazylia, Rio Grande do Sul |
| Czas |
ok. 225,4 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: Nobu Tamura. | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Macrocollum to rodzaj prymitywnego zauropodomorfa z rodziny Unaysauridae. Jest to jeden z najstarszych znanych dinozaurów. Dzięki odkryciu licznych i kompletnych szczątków, znamy niemal cały szkielet tego zwierzęcia. Macrocollum został nazwany w 2018 r. przez zespół paleontologów pod kierunkiem Rodrigo Tempa Müllera, a o odkryciu jego szczątków po raz pierwszy doniesiono trzy lata wcześniej.
Materiał kopalny
Holotyp to okaz CAPPA/UFSM 0001a, obejmujący niemal kompletny i artykułowany szkielet z czaszką.
Paratypy to dwa kolejne osobniki: CAPPA/UFSM 0001b (niemal kompletny i częściowo artykułowany szkielet z czaszką) oraz CAPPA/UFSM 0001c (artykułowany szkielet bez czaszki i kręgów szyjnych).
Müller (2020), przypisał do Macrocollum nowy okaz.
Etymologia
Nazwa Macrocollum pochodzi od greckiego słowa makrós („długi”) oraz collum („szyja”) w nawiązaniu do wydłużonej szyi tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje Jose Jerundino Machado Itaqui, jednego z twórców Centro de Apoio a` Pesquisa Paleontologica da Quarta Colonia (CAPPA/UFSM).
Budowa
Macrocollum był stosunkowo niedużym, dwunożnym dinozaurem o małej głowie, długiej szyi i silnych przednich łapach. Czaszka stanowiła zaledwie połowę długości kości udowej i była delikatnie zbudowana, z lekko wydłużonym pyskiem. Cechowała się dużymi nozdrzami i oczodołami, a także oknem przedoczodolowym w kształcie półkola. Przedni koniec żuchwy był zakrzywiony do dołu. W kościach przedszczękowych znajdowały się 4 zęby, w szczękowych – 23, a w zębowych po 21. Korony zębów były zwężone u podstawy i miały duże piłkowania. Kręgi szyjne były bardzo mocno wydłużone. Kość krzyżowa składała się z trzech kręgów. Masywne kończyny przednie miały po pięć palców, jednak czwarty i piaty palec zostały silnie zredukowane i nie miały pazurów. Kość udowa była dłuższa od piszczelowej i cechowała się brakiem podpórki krętarzowej (ang. trochanteric shelf). Stopy były raczej smukłe, z wydłużonymi paliczkami.
Paleobiologia
Makrokolum było zwierzęciem roślinożernym, prawdopodobnie prowadzącym stadny tryb życia. Aureliano i współpracownicy w 2023 roku wykonali prześwietlenie okazu CAPPA/UFSM 0001b pod mikrotomografem, u którego wykryli najstarszy obecnie znany układ worków powietrznych , obecnego u niektórych innych zauropodomorfów, teropodów oraz ptaków. Jednakże okaz ten wykazywał się unikalnym dla bazalnych zauropodomorfów typem pneumatyzacji kości, obecnej zarówno w części szyjnej, jak i grzbietowej, a ponadto odkryto u niego nowy rodzaj tkanki pneumatycznej , co wydaje sie uprawdopodabnić hipotezę tworców pracy, o pochodzeniu tkanek pneumatycznych u zauropodomorfów (Aureliano i inn, 2022). Co ciekawe, u innych bazalnych zauropodomorfów , tj. buriolest, czy pampadrom, czy u herrerazaurydów, tj. gnatoworaks, nie wykryto śladów po workach powietrznych (Aureliano i inn, 2022), chociaż w przypadku pampadroma może być to spowodowane niekompletnością jego materiału kopalnego.
Spis gatunków
| Macrocollum | Müller, Langer i Dias-da-Silva, 2018 |
| M. itaqui | Müller, Langer i Dias-da-Silva, 2018 |
Bibliografia
Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R., T., Kerber, L., Fernandes, M. A., Ricardo-Branco, F., Weddel, M.J. (2023). "The origin of an invasive air sac system in sauropodomorph dinosaurs". The Anatomical Record [[2]]
Aureliano, T., Ghilardi, A.M., Müller, R.T., Kerber, L., Pretto, F.A., Fernandes, M.A., Ricardi-Branco, F., & Wedel, M.J. (2022). The absence of an invasive air sac system in the earliest dinosaurs suggests multiple origins of vertebral pneumaticity. Scientific Reports, 12, 20844. [[3]]
Müller, R.T. (2020). "Craniomandibular osteology of Macrocollum itaquii (Dinosauria: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of southern Brazil". Journal of Systematic Paleontolog, Vol. 18 (10); 805-841 [[4]]
Müller, R.T., da Rosa, A.A.S., Silva, L.R., Aires, A.S.S., Pacheco, C.P., Pavanatto, A.E.B., Dias-da-Silva, S. (2015). "Wachholz, a new exquisite dinosaur-bearing fossiliferous site from the Upper Triassic of southern Brazil". Journal of South American Earth Sciences, t. 61, str. 120–128
Müller, R.T., Langer, M.C., Dias-da-Silva, S. (2018). "An exceptionally preserved association of complete dinosaur skeletons reveals the oldest long-necked sauropodomorphs". Biology Letters. 14 (11): 20180633. doi:10.1098/rsbl.2018.0633.
