Lingwulong: Różnice pomiędzy wersjami
m (- "Do poprawy - zajęte") |
m |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Opis | {{Opis | ||
|Autor = [[Marcin Szermański]] | |Autor = [[Marcin Szermański]] | ||
| − | |Korekta = [[Maciej Ziegler]] | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Paweł Konarzewski]] |
|nazwa = ''Lingwulong'' (lingwulong) | |nazwa = ''Lingwulong'' (lingwulong) | ||
| − | |długość = | + | |długość = 17 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> |
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |masa = | + | |masa = 8 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | |dieta = | + | |dieta = roślinożerny |
|miejsce = [[Chiny]] - Ningxia Hui | |miejsce = [[Chiny]] - Ningxia Hui | ||
| − | <small>([[formacja]] [[Yanan]])</small> | + | <small>([[formacja]] [[Yanan]]/[[formacja]] [[Zhiluo]])</small> |
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|168.2|154.8}} |
| − | ok. 177 - 168 [[Ma]]<br> | + | ok. 177 - 168 [[Ma]] / ok. 168-155 [[Ma]] <br> |
| − | <small>[[wczesna jura|wczesna]]-[[środkowa jura]] (późny [[toark]] - [[bajos]])</small> | + | <small>[[wczesna jura|wczesna]]-[[środkowa jura]] (późny [[toark]] - [[bajos]]) lub [[baton]]-[[oksford]])</small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
| + | |||
| + | [[Saurischia]] | ||
[[Sauropodomorpha]] | [[Sauropodomorpha]] | ||
| Linia 23: | Linia 25: | ||
[[Dicraeosauridae]] | [[Dicraeosauridae]] | ||
| − | |grafika = Lingwulong. | + | |grafika = Skeletal reconstruction and exemplar skeletal remains of Lingwulong shenqi.jpg |
|podpis = Wybrany materiał kopalny i rekonstrukcja. Źródło: Xu i in., 2018. | |podpis = Wybrany materiał kopalny i rekonstrukcja. Źródło: Xu i in., 2018. | ||
|mapa = | |mapa = | ||
| Linia 41: | Linia 43: | ||
==Lokalizacja i wiek== | ==Lokalizacja i wiek== | ||
| − | Pokłady formacji [[Yanan]] (koniec wczesnej do początku środkowej jury) obejmują 3 piętra: późny [[toark]], [[aalen]] oraz [[bajos]]. Szkielety tego długoszyjego dinozaura odnaleziono w Lingwu Geopark, niedaleko Ciyaopu. | + | Pokłady formacji [[Yanan]] (koniec wczesnej do początku środkowej jury) obejmują 3 piętra: późny [[toark]], [[aalen]] oraz [[bajos]]. Badanie formacji [[Yanan]] przeprowadzone Zhenga i in. (2021) wykazało wiek formacji na [[aalen]] w przedziale 174,0-171,7 [[Ma]]. Jednak obecnie uważa się, że dinozaury z Lingwu pochodzą z formacji Zhiluo, co czyni omawianego zauropoda znacznie młodszego datowanego od [[baton]]u do [[oksford]]u (Dai i in., 2022). Szkielety tego długoszyjego dinozaura odnaleziono w Lingwu Geopark, niedaleko Ciyaopu. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 63: | Linia 65: | ||
==Wymiary== | ==Wymiary== | ||
| − | Nie dysponujemy kompletnym szkieletem tego zauropoda, więc nie możemy być całkowicie pewni dokładnych jego rozmiarów. Rycina szkieletu [[Xu Xing|Xu]] i in. ([[2018]]) wskazuje na ok. 16 m długości. Jeżeli ''Lingwulong'' rzeczywiście osiągał takie rozmiary, to był jednym z większych znanych przedstawicieli [[Dicraeosauridae]]. | + | Nie dysponujemy kompletnym szkieletem tego zauropoda, więc nie możemy być całkowicie pewni dokładnych jego rozmiarów. Rycina szkieletu [[Xu Xing|Xu]] i in. ([[2018]]) wskazuje na ok. 16 m długości. Molina-Perez i Larramendi uważają, że osiągał on długość 17 m i masę 8 t. Jeżeli ''Lingwulong'' rzeczywiście osiągał takie rozmiary, to był jednym z większych znanych przedstawicieli [[Dicraeosauridae]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 70: | Linia 72: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V|''Lingwulong''}} | |
| {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]], [[Paul Upchurch|Upchurch]], [[Philip Mannion|Mannion]], [[Paul Barrett|Barrett]], [[Omar Regalado-Fernandez|Regalado-Fernandez]], [[Mo Jinyou|Mo]], [[Ma Jinfu|Ma]]}} i {{Kpt|[[Liu Hongan|Liu]]}}, [[2018]] | | {{Kpt|[[Xu Xing|Xu]], [[Paul Upchurch|Upchurch]], [[Philip Mannion|Mannion]], [[Paul Barrett|Barrett]], [[Omar Regalado-Fernandez|Regalado-Fernandez]], [[Mo Jinyou|Mo]], [[Ma Jinfu|Ma]]}} i {{Kpt|[[Liu Hongan|Liu]]}}, [[2018]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | | {{V| ''L. shenqi''}} | |
| {{Kpt|Xu, Upchurch, Mannion, Barrett, Regalado-Fernandez, Mo, Ma}} i {{Kpt|Liu}}, 2018 | | {{Kpt|Xu, Upchurch, Mannion, Barrett, Regalado-Fernandez, Mo, Ma}} i {{Kpt|Liu}}, 2018 | ||
|} | |} | ||
| Linia 79: | Linia 81: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs. Nature Communications, 9, 2700. [[ | + | Dai, H., Tan, C., Xiong, C., Ma, Q., Li, N., Yu, H., ... & Ren, X. (2022). "New macronarian from the Middle Jurassic of Chongqing, China: phylogenetic and biogeographic implications for neosauropod dinosaur evolution". Royal Society Open Science, 9(11), 220794. [[doi:10.1098/rsos.220794]] |
| − | </small> | + | |
| + | Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) "A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs". Nature Communications, 9, 2700. [[doi:10.1038/s41467-018-05128-1]] | ||
| + | |||
| + | Zhang, Z., Wang, T., Ramezani, J., Lv, D., & Wang, C. (2021). "Climate forcing of terrestrial carbon sink during the Middle Jurassic greenhouse climate: Chronostratigraphic analysis of the Yan’an Formation, Ordos Basin, North China". GSA Bulletin, 133(7-8), 1723-1733. [[doi:10.1130/B35765.1]] | ||
| + | |||
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 92: | Linia 99: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Baton]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Kelowej]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Oksford]] |
Wersja z 21:37, 17 gru 2022
| Autor: | Marcin Szermański |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski |
| Lingwulong (lingwulong) | |
|---|---|
| Długość | 17 m [1] |
| Masa | 8 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - Ningxia Hui |
| Czas |
ok. 177 - 168 Ma / ok. 168-155 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Wybrany materiał kopalny i rekonstrukcja. Źródło: Xu i in., 2018. | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Lingwulong to dość duży, żyjący we wczesnej lub środkowej jurze azjatycki dikreozauryd.
Znaczenie odkrycia
Lingwulong to najwcześniejszy znany diplodokoid i neozauropod w ogóle, którego odkrycie może mieć wielki wpływ na poznanie ewolucji tej dużej grupy dinozaurów długoszyich. Odnalezienie jego szczątków w pokładach datowanych na przełom wczesnej i środkowej jury wskazuje, że przodkowie tak znanych zauropodów, jak np. Apatosaurus i Diplodocus żyli znacznie wcześniej, niż dotąd sądzono. Najstarsze dotychczas znane nauce pewne diplodokoidy pochodziły bowiem z początku późnej jury. Lingwulong przesuwa datę ich występowania (jak również Macronaria i Turiasauria) o co najmniej 15 milionów lat wstecz.
Co więcej, gatunek Lingwulong shenqi został zaklasyfikowany do stosunkowo słabej poznanej grupy Dicraeosauridae, której nieliczni znani przedstawiciele odkrywani byli w innych rejonach świata - to pierwsze tego typu odkrycie nie tylko w Chinach, ale i w całej wschodniej Azji.
Obecność lingwulonga może sugerować, że fauna Chin (czy większość Azji) nie była tak endemiczna, jak dotąd sądzono. Żyły tu w końcu nie tylko stosunkowo prymitywne zauropody, jak Shunosaurus, Omeisaurus i Mamenchisaurus, ale również bardziej zaawansowany Lingwulong.
Lokalizacja i wiek
Pokłady formacji Yanan (koniec wczesnej do początku środkowej jury) obejmują 3 piętra: późny toark, aalen oraz bajos. Badanie formacji Yanan przeprowadzone Zhenga i in. (2021) wykazało wiek formacji na aalen w przedziale 174,0-171,7 Ma. Jednak obecnie uważa się, że dinozaury z Lingwu pochodzą z formacji Zhiluo, co czyni omawianego zauropoda znacznie młodszego datowanego od batonu do oksfordu (Dai i in., 2022). Szkielety tego długoszyjego dinozaura odnaleziono w Lingwu Geopark, niedaleko Ciyaopu.
Materiał kopalny
Holotyp LM V001a: częściowa tylna część czaszki i zęby kości zębowej. Elementy te zostały odnalezione w stanowisku nr II.
Paratyp LGP V001b: tylne kręgi grzbietowe, kompletna k. krzyżowa, pierwszy kręg ogonowy, częściowa miednica i niekompletna prawa przednia noga. Mózgoczaszka należąca do holotypu została znaleziono blisko kręgów grzbietowych i prawej k. łopatkowokruczej paratypu, co sugeruje, że mogą tak naprawdę należeć do tego samego osobnika.
Materiał przypisany:
IVPP V23704: 29 zębów k. zębowej, zachowanych w "U-kształtnym" łuku.
LGP V002: kilka(naście) (ang. several) kręgów grzbietowych i ogonowych, obie k. łopatkowokrucze, elementy kończyn przednich i częściowa miednica.
LGP V003: prawie kompletny ciąg kręgów grzbietowych i krzyżowych, 2 przednie kręgi ogonowe i obie k. biodrowe.
LGP V004: przedni kręg szyjny i przednie grzbietowy, prawy piszczel. Materiał pochodzi od małego osobnika.
LGP V005: k. krzyżowa, miednica, ciąg przednich i środkowych kręgów ogonowych.
LGP V006: kilka(naście) kręgów szyjnych, niekompletne łopatki i kompletne k. krucze, częściowa kończyna przednia i wiele innych elementów.
Wymiary
Nie dysponujemy kompletnym szkieletem tego zauropoda, więc nie możemy być całkowicie pewni dokładnych jego rozmiarów. Rycina szkieletu Xu i in. (2018) wskazuje na ok. 16 m długości. Molina-Perez i Larramendi uważają, że osiągał on długość 17 m i masę 8 t. Jeżeli Lingwulong rzeczywiście osiągał takie rozmiary, to był jednym z większych znanych przedstawicieli Dicraeosauridae.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Lingwulong znaczy z chińskiego "smok z Lingwu", a więc regionu, gdzie odnaleziono jego skamieniałe szczątki. Z kolei epitet gatunkowy shenqi znaczy - również z chińskiego - "niesamowity", czym podkreśla rangę znaleziska.
Spis gatunków
| Lingwulong | Xu, Upchurch, Mannion, Barrett, Regalado-Fernandez, Mo, Ma i Liu, 2018 |
| L. shenqi | Xu, Upchurch, Mannion, Barrett, Regalado-Fernandez, Mo, Ma i Liu, 2018 |
Bibliografia
Dai, H., Tan, C., Xiong, C., Ma, Q., Li, N., Yu, H., ... & Ren, X. (2022). "New macronarian from the Middle Jurassic of Chongqing, China: phylogenetic and biogeographic implications for neosauropod dinosaur evolution". Royal Society Open Science, 9(11), 220794. doi:10.1098/rsos.220794
Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) "A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs". Nature Communications, 9, 2700. doi:10.1038/s41467-018-05128-1
Zhang, Z., Wang, T., Ramezani, J., Lv, D., & Wang, C. (2021). "Climate forcing of terrestrial carbon sink during the Middle Jurassic greenhouse climate: Chronostratigraphic analysis of the Yan’an Formation, Ordos Basin, North China". GSA Bulletin, 133(7-8), 1723-1733. doi:10.1130/B35765.1
