Diclonius
Autor: | Michał Siedlecki |
Diclonius (diklon) | |
---|---|
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | USA - Montana |
Czas |
ok. 79-75,2 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Diclonius to wątpliwy rodzaj hadrozauryda żyjącego na terenie dzisiejszej Montany w drugiej połowie epoki późnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza z greki "dwa trzonki" i odnosi się do sposobu wymiany zębów, w której nowo wyrośnięte zęby są równie funkcjonalne co starsze. Epitety gatunkowe poszczególnych gatunków oznaczają zaś odpowiednio "pięciorożny" (pentagonus, z greki), "ciągłokątny" (perangulatus, z łaciny) oraz "pióropodobny" (calamarius, z łaciny). Wszystkie te nazwy odnoszą się do budowy zębów tego dinozaura.
Historia taksonu i ważność
Materiał kopalny wszystkich trzech gatunków tego ornitopoda został odkryty na terenie stanu Montana w drugiej połowie XIX wieku. Został on opisany w 1876 roku przez słynnego paleontologa z Pensylwanii Edwarda Drinkera Cope'a wyłącznie na podstawie zębów. holotypem gatunku typowego (D. pentagonus) został pojedynczy ząb ( AMNH 3972), a przypisane zostały do niego kolejne trzy zęby (jeden kompletny i dwa fragmenty zęba). Okazami typowymi dwóch pozostałych gatunków zostały odpowiednio trzynaście zębów (jeden cały i dwanaście fragmentarycznych) skatalogowane pod wspólnym numerem AMNH 5737 (D. perangulatus) oraz pięć zębów (jeden cały i cztery częściowe) skatalogowane jako AMNH 5733 (D. calamarius), choć szczątki te nie zostały szczegółowo opisane. Wszystkie zęby prawdopodobnie zostały zebrane z lokalizacji Dog Creek, której osady należą do kampańskiej formacji Judith River. Siedem lat później Cope przypisał do utworzonego przez siebie rodzaju szczątki pierwszego hadrozauryda opisanego z tej formacji Trachodon mirabilis (Leidy, 1856) i utworzył kombinację D. mirabilis. Jego decyzja nie była jednak szeroko zaakceptowana przez innych paleontologów, którzy w XX wieku uznali rodzaj Cope'a za młodszy synonim rodzajów nazwanych przez Leidy'ego - Trachodon lub Thespesius. Obecnie zaś, podobnie jak większość taksonów dinozaurów, których materiał kopalny opiera się wyłącznie na zębach jest uznawany za nomen dubium (Coombs, 1983, Horner i in., 2004).
Spis gatunków
Diclonius | Cope, 1876 | nomen dubium |
D. pentagonus | Cope, 1876 | nomen dubium |
= Trachodon pentagonus | (Cope, 1876) Hay, 1902 | |
= Thespesius pentagonus | (Cope, 1876) Steel, 1969 | |
D. perangulatus | Cope, 1876 | nomen dubium |
= Trachodon perangulatus | (Cope, 1876) Hay, 1902 | |
= Thespesius perangulatus | (Cope, 1876) Steel, 1969 | |
D. calamarius | Cope, 1876 | nomen dubium |
= Trachodon calamarius | (Cope, 1876) Hay, 1902 | |
= Thespesius calamarius | (Cope, 1876) Steel, 1969 | |
D. mirabilis | (Leidy, 1856) Cope, 1883 | = Trachodon mirabilis |
Bibliografia
Coombs Jr, W. P. (1988). "The status of the dinosaurian genus Diclonius and the taxonomic utility of hadrosaurian teeth". Journal of Paleontology, 812-817. [1]
Ford, T. (online) [2]
Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004). "Hadrosauridae". [w]: Weishampel, D.B., Dodson, P., and Osmólska, H. (red.). "The Dinosauria" (druga edycja). University of California Press:Berkeley
Cope, E.D. (1876). "Descriptions of some vertebrate remains from the Fort Union Beds of Montana". Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia 28:248-261
Lull, R.S., Wright, N.E. (1942). "Hadrosaurian Dinosaurs of North America". Geological Society of America Special Paper 40:1–242.