Bagualosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(Nowe haslo) |
m |
||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Bagualosaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Bagualosaurus''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Mateusz Tałanda]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Michał Siedlecki]] |
| − | + | |nazwa = ''Bagualosaurus'' (bagualozaur) | |
| − | + | |długość = 2,3 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> | |
| − | + | |wysokość = 58 cm (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | |
| − | | | + | |masa = 15,5 kg <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | | | + | |dieta = wszystkożerny |
| − | + | |miejsce = [[Brazylia]] – stan Rio Grande do Sul | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | [[Brazylia]] – stan Rio Grande do Sul | ||
<small>[[formacja]] [[Santa Maria]]</small> | <small>[[formacja]] [[Santa Maria]]</small> | ||
| − | | | + | |czas = {{Występowanie|231|228}} |
| − | + | ok. 231-228 [[Ma]]<br> | |
| − | + | <small> [[późny trias]] (późny [[karnik]])</small> | |
| − | + | |systematyka = | |
| − | <small>[[późny trias]] ([[karnik]])</small> | + | [[Dinosauria]] |
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 35: | Linia 20: | ||
[[Sauropodomorpha]] | [[Sauropodomorpha]] | ||
| − | | | + | [[Bagualosauria]] |
| − | | | + | |grafika = Bagualosaurus NT.jpg |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa bagualozaura. Autor: Nobu Tamura. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bagualosaurus_NT.jpg] | |
| − | | | + | |PorównanieGrupa = Sauropodomorpha |
| − | + | |PorównanieDługość = 2.3 | |
| − | + | |mapa = | |
| − | | | ||
<display_points type="terrain" zoom=3> | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
| − | 29°39'11'' S, 53°17'34'' W | + | 29°39'11'' S, 53°17'34'' W~stanowisko Jannera (formacja Santa Maria) |
</display_points> | </display_points> | ||
| − | | | + | }} |
| + | == Wstęp == | ||
| + | '''Bagualosaurus''' to rodzaj wczesnego, aczkolwiek już dość zaawansowanego [[Sauropodomorpha|zauropodomorfa]] żyjącego na terenie obecnej Brazyllii w pierwszej połowie epoki późnego triasu. | ||
| − | == | + | ==Etymologia== |
| − | + | ''Bagual'' mówi się w południowej Brazylii na zwierzę lub człowieka silnie zbudowanego/walecznego. Nazwę rodzajową można przetłumaczyć na "silnie zbudowanego jaszczura". Drugi człon nazwy odnosi się do miasta Agudo, gdzie ten dinozaur został znaleziony. | |
== Materiał kopalny == | == Materiał kopalny == | ||
| − | + | [[Plik:Bagualosaurus agudoensis.png|thumb|300px|Rekonstrukcja szkieletu bagualozaura. Na biało oznaczone zostały znane elementy szkieletu. Autor: Maurissaurso. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bagualosaurus_agudoensis.png].]] | |
| + | [[Holotyp]] (UFRGS-PV-1099-T) to niekompletny w połowie [[artykułowany]] szkielet obejmujący dolną część czaszki z żuchwą, kręgi tułowiowe, krzyżowe, osobno leżące [[kręg]]i ogonowe, kawałki żeber, [[gastralia]], łuki hemalne, obie kości biodrowe, prawą kość łonową, kości udowe, piszczelowe, strzałkowe i częściowo zachowaną lewą stopę. | ||
Szkielet znaleziono w małym wąwozie. Niestety niektóre jego części uległy zniszczeniu zanim natrafili na niego paleontolodzy. Bagualozaur zachował się w bardzo nietypowej pozycji. Szkielet leżał na grzbiecie, a nogi ułożone były równolegle do tułowia. Nie wiadomo co spowodowało takie ustawienie tych szczątków. Kości częściowo zgniły jeszcze zanim uległy skamienieniu. Świadczy to o tym, że szczątki przez dłuższy czas leżały na powierzchni, nim uległy ostatecznemu pogrzebaniu. Potwierdzają to liczne ślady żerowania, zostawione przez padlinożerne owady lub inne bezkręgowce. Musiały one przez dłuższy czas ucztować na trupie bagualozaura. | Szkielet znaleziono w małym wąwozie. Niestety niektóre jego części uległy zniszczeniu zanim natrafili na niego paleontolodzy. Bagualozaur zachował się w bardzo nietypowej pozycji. Szkielet leżał na grzbiecie, a nogi ułożone były równolegle do tułowia. Nie wiadomo co spowodowało takie ustawienie tych szczątków. Kości częściowo zgniły jeszcze zanim uległy skamienieniu. Świadczy to o tym, że szczątki przez dłuższy czas leżały na powierzchni, nim uległy ostatecznemu pogrzebaniu. Potwierdzają to liczne ślady żerowania, zostawione przez padlinożerne owady lub inne bezkręgowce. Musiały one przez dłuższy czas ucztować na trupie bagualozaura. | ||
| − | + | == Budowa i systematyka== | |
| − | + | Był to smukłej budowy i średnich rozmiarów prozauropod, ale o 25-50% większy od swych krewniaków, którzy żyli w tych samych czasach. Miał krótki pysk. Sam czubek pyska był bezzębny, ale nie widać śladów gęstej sieci naczyń krwionośnych, świadczących o obecności dzioba. Nie miał przerwy między zębami ([[diastema]]). Większość zębów była lancetowata, z szeroko rozstawionymi wcięciami na krawędziach. Budowa czaszki już pod pewnymi względami nawiązywała do późniejszych, typowych prozauropodów, takich jak [[Plateosaurus|plateozaur]], [[Efraasia|efrazja]], czy [[Massospondylus|massospondyl]]. Kończyny natomiast były smukłe, nieprzystosowane do dźwigania większego ciężaru ciała. Bagualozaur jest więc dobrym ogniwem pośrednim miedzy najwcześniejszymi [[Sauropodomorpha|zauropodomorfami]] ([[Buriolestes|buriolest]], [[Panphagia|panfagia]]), a późniejszymi, większymi formami. Potwierdzają to liczne analizy filogenetyczne, które umieszczają bagualozaura jako zauropodomorfa bliżej spokrewnionego z formami, które żyły po [[karnik|karniku]], takimi jak [[Thecodontosaurus|tekodontozaur]], [[Nambalia|nambalia]], czy [[Macrocollum|makrokollum]], niż z karnijskimi takimi jak panfagia, buriolestes, czy eoraptor. Od nazwy rodzajowej tego dinozaura powstała nazwa [[klad|kladu]] [[Bagualosauria]], obejmującego bagualozaura i inne zauropodomorfy bardziej zaawansowane od [[Saturnaliidae|saturnalidów]] (Langer i in., 2019). | |
| − | == Budowa == | ||
| − | Był to smukłej budowy i średnich rozmiarów prozauropod, ale o 25-50% większy od swych krewniaków, którzy żyli w tych samych czasach. Miał krótki pysk. Sam czubek pyska był bezzębny, ale nie widać śladów gęstej sieci naczyń krwionośnych, świadczących o obecności dzioba. Nie miał przerwy między zębami ([[diastema]]). Większość zębów była lancetowata, z szeroko rozstawionymi wcięciami na krawędziach. Budowa czaszki już pod pewnymi względami nawiązywała do późniejszych, typowych prozauropodów, takich jak [[Plateosaurus|plateozaur]], [[Efraasia|efrazja]], czy [[Massospondylus|massospondyl]]. Kończyny natomiast były smukłe, nieprzystosowane do dźwigania większego ciężaru ciała. Bagualozaur jest więc dobrym ogniwem pośrednim miedzy najwcześniejszymi [[Sauropodomorpha|zauropodomorfami]] ([[Buriolestes|buriolest]], [[Panphagia|panfagia]]), a późniejszymi, większymi formami. | ||
== Paleoekologia == | == Paleoekologia == | ||
| Linia 68: | Linia 53: | ||
| {{Kpt|[[Flávio Pretto|Pretto]], [[Max Langer|Langer]]}} i {{Kpt|[[Cesar Schultz|Schultz]]}}, [[2018]] | | {{Kpt|[[Flávio Pretto|Pretto]], [[Max Langer|Langer]]}} i {{Kpt|[[Cesar Schultz|Schultz]]}}, [[2018]] | ||
|- | |- | ||
| − | | {{V|'' | + | | {{V|''B. agudoensis''}} |
| − | | {{Kpt| | + | | {{Kpt|Pretto, Langer}} i {{Kpt|Schultz}}, 2018 |
|} | |} | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | <small> Pretto, F.A., Langer, M.C., Schultz, C.L. 2018. A new dinosaur (Saurischia: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of Brazil provides insights on the evolution of sauropodomorph body plan. Zoological Journal of the Linnean Society, | + | <small> |
| + | Langer, M.C., McPhee, B.W., Marsola, J.C.d.A, Roberto-da-Silva, L., Cabreira, S.F. (2019). "Anatomy of the dinosaur Pampadromaeus barberenai (Saurischia—Sauropodomorpha) from the Late Triassic Santa Maria Formation of southern Brazil". PLoS ONE 14(2): e0212543. [https://dx.doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0212543] | ||
| + | |||
| + | Pretto, F.A., Langer, M.C., Schultz, C.L. (2018). "A new dinosaur (Saurischia: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of Brazil provides insights on the evolution of sauropodomorph body plan". Zoological Journal of the Linnean Society, t. 185, nr 2, str. 388-416. [[doi:10.1093/zoolinnean/zly028]] | ||
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Aktualna wersja na dzień 18:37, 10 mar 2024
| Autor: | Mateusz Tałanda |
| Korekta: | Michał Siedlecki |
| Bagualosaurus (bagualozaur) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 2,3 m [1] | ||||
| Wysokość | 58 cm (w biodrach) [1] | ||||
| Masa | 15,5 kg [1] | ||||
| Dieta | wszystkożerny | ||||
| Miejsce | Brazylia – stan Rio Grande do Sul | ||||
| Czas |
ok. 231-228 Ma | ||||
| Systematyka | Dinosauria | ||||
 Rekonstrukcja przyżyciowa bagualozaura. Autor: Nobu Tamura. [2]
Porównanie wielkości Bagualosaurus i człowieka. | |||||
| Mapa znalezisk | |||||
Wczytywanie mapy…
| |||||
Wstęp
Bagualosaurus to rodzaj wczesnego, aczkolwiek już dość zaawansowanego zauropodomorfa żyjącego na terenie obecnej Brazyllii w pierwszej połowie epoki późnego triasu.
Etymologia
Bagual mówi się w południowej Brazylii na zwierzę lub człowieka silnie zbudowanego/walecznego. Nazwę rodzajową można przetłumaczyć na "silnie zbudowanego jaszczura". Drugi człon nazwy odnosi się do miasta Agudo, gdzie ten dinozaur został znaleziony.
Materiał kopalny
Holotyp (UFRGS-PV-1099-T) to niekompletny w połowie artykułowany szkielet obejmujący dolną część czaszki z żuchwą, kręgi tułowiowe, krzyżowe, osobno leżące kręgi ogonowe, kawałki żeber, gastralia, łuki hemalne, obie kości biodrowe, prawą kość łonową, kości udowe, piszczelowe, strzałkowe i częściowo zachowaną lewą stopę.
Szkielet znaleziono w małym wąwozie. Niestety niektóre jego części uległy zniszczeniu zanim natrafili na niego paleontolodzy. Bagualozaur zachował się w bardzo nietypowej pozycji. Szkielet leżał na grzbiecie, a nogi ułożone były równolegle do tułowia. Nie wiadomo co spowodowało takie ustawienie tych szczątków. Kości częściowo zgniły jeszcze zanim uległy skamienieniu. Świadczy to o tym, że szczątki przez dłuższy czas leżały na powierzchni, nim uległy ostatecznemu pogrzebaniu. Potwierdzają to liczne ślady żerowania, zostawione przez padlinożerne owady lub inne bezkręgowce. Musiały one przez dłuższy czas ucztować na trupie bagualozaura.
Budowa i systematyka
Był to smukłej budowy i średnich rozmiarów prozauropod, ale o 25-50% większy od swych krewniaków, którzy żyli w tych samych czasach. Miał krótki pysk. Sam czubek pyska był bezzębny, ale nie widać śladów gęstej sieci naczyń krwionośnych, świadczących o obecności dzioba. Nie miał przerwy między zębami (diastema). Większość zębów była lancetowata, z szeroko rozstawionymi wcięciami na krawędziach. Budowa czaszki już pod pewnymi względami nawiązywała do późniejszych, typowych prozauropodów, takich jak plateozaur, efrazja, czy massospondyl. Kończyny natomiast były smukłe, nieprzystosowane do dźwigania większego ciężaru ciała. Bagualozaur jest więc dobrym ogniwem pośrednim miedzy najwcześniejszymi zauropodomorfami (buriolest, panfagia), a późniejszymi, większymi formami. Potwierdzają to liczne analizy filogenetyczne, które umieszczają bagualozaura jako zauropodomorfa bliżej spokrewnionego z formami, które żyły po karniku, takimi jak tekodontozaur, nambalia, czy makrokollum, niż z karnijskimi takimi jak panfagia, buriolestes, czy eoraptor. Od nazwy rodzajowej tego dinozaura powstała nazwa kladu Bagualosauria, obejmującego bagualozaura i inne zauropodomorfy bardziej zaawansowane od saturnalidów (Langer i in., 2019).
Paleoekologia
Bagualozaura znaleziono w stanowisku Jannera. Z tego samego miejsca pochodzą szczątki pampadroma, mięsożernego cynodonta Trucidocynodon riograndensis, roślinożernego Exaeretodon riograndensis i rynchozaurów.
Spis gatunków
| Bagualosaurus | Pretto, Langer i Schultz, 2018 |
| B. agudoensis | Pretto, Langer i Schultz, 2018 |
Bibliografia
Langer, M.C., McPhee, B.W., Marsola, J.C.d.A, Roberto-da-Silva, L., Cabreira, S.F. (2019). "Anatomy of the dinosaur Pampadromaeus barberenai (Saurischia—Sauropodomorpha) from the Late Triassic Santa Maria Formation of southern Brazil". PLoS ONE 14(2): e0212543. [3]
Pretto, F.A., Langer, M.C., Schultz, C.L. (2018). "A new dinosaur (Saurischia: Sauropodomorpha) from the Late Triassic of Brazil provides insights on the evolution of sauropodomorph body plan". Zoological Journal of the Linnean Society, t. 185, nr 2, str. 388-416. doi:10.1093/zoolinnean/zly028
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bagualosaurus_NT.jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bagualosaurus_agudoensis.png){kind=link}