Plateosauravus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do sprawdzenia. | ||
| + | |||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Plateosauravus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 6: | Linia 9: | ||
| [[Marcin Szermański]] | | [[Marcin Szermański]] | ||
[[Maciej Ziegler]] | [[Maciej Ziegler]] | ||
| − | | | + | | [[Mateusz Tałanda]] |
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 26: | Linia 29: | ||
| [[RPA]] | | [[RPA]] | ||
| − | <small>(dolne warstwy formacji Elliot)</small> | + | <small>(dolne warstwy [[formacja|formacji]] [[Elliot]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | | + | | ok. 217-201,5 [[Ma]] |
| − | <small> | + | <small>[[późny trias]] (późny [[noryk]] - [[retyk]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 41: | Linia 44: | ||
? [[Plateosauria]] | ? [[Plateosauria]] | ||
| + | |||
| + | ? [[Plateosauridae]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Sellosaurus.jpg|400px|]] |
| − | <small>Rekonstrukcja | + | <small>Rekonstrukcja ''[[Efraasia]]'' - być może plateozaurawus wyglądał podobnie. |
<references></references></small> | <references></references></small> | ||
| + | |- | ||
| + | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| + | |- | ||
| + | | colspan=2 | | ||
| + | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| + | 30.7° S, 27.2° E| | ||
| + | 30.5° S, 27.4° E| | ||
| + | </display_points> | ||
|} | |} | ||
| − | ==Wstęp== | + | == Wstęp == |
| − | Dinozaur ten żył na terenie dzisiejszej Republiki Południowej Afryki pod koniec okresu | + | [[Dinozaur]] ten żył na terenie dzisiejszej Republiki Południowej Afryki pod koniec okresu [[trias]]owego, ok. 217-201,5 milionów lat temu. Znamy dość dużo kości tego zauropodomorfa - w samym [[1995]] roku (27 marca) odnaleziono w Parku Narodowym Kruger szczątki kilkunastu niedojrzałych osobników. |
| − | ==Materiał kopalny== | + | == Materiał kopalny == |
| − | Są to skamieniałości pierwotnie przypisane do '' | + | Są to skamieniałości pierwotnie przypisane do ''Plateosaurus cullingworthi'': SAM 3341, 3345, 3347, 3350-51, 3603, 3607. |
Materiał przypisany: szczątki kilkunastu młodych osobników. | Materiał przypisany: szczątki kilkunastu młodych osobników. | ||
| − | ==Pozycja systematyczna i taksonomia== | + | == Pozycja systematyczna i taksonomia == |
| − | ''Plateosauravus'' jest jednym z bardziej | + | ''Plateosauravus'' jest jednym z bardziej prymitywnych zauropodomorfów, niewiele mniej lub bardziej zaawansowany od [[Plateosaurus|plateozaura]]. Według McPhee i in. (2015) może wręcz należeć do [[Plateosauridae]]. |
| + | |||
| + | Na pierwsze jego skamieniałości natrafiono w 1918 roku, gdy wydobyto duże nagromadzenie kości koło Hershel (Eastern Cape). Szczątki należały do przynajmniej trzech średniej wielkości osobników oraz znacznie masywniejszego zwierzęcia. Ten ostatni składał się z paru kręgów i kompletnej pary kości kulszowych. Dlatego te większe szczątki zostały opisane przez Haughtona (1924) jako ''[[Euskelosaurus|Euskelosaurus africanus]]'' a mniejsze jako ''Plateosaurus cullingworthi''. Osiem lat później słynny niemiecki paleontolog [[Friedrich von Huene|von Huene]] przeniósł ten mniejszy gatunek do nowego rodzaju (''Plateosauravus''). | ||
| + | |||
| + | Do tej pory nie ma jasności, czy to nagromadzenie należało do dwóch gatunków, czy do jednego. Na przestrzeni lat kilkukrotnie proponowana była synonimizacja ''Plateosauravus'' z ''[[Euskelosaurus]]'' ([[van Heerden]], [[1976]]; [[Cooper]], [[1980]]; [[Peter Galton|Galton]], [[2001]]). Obecnie uznaje się materiał ''[[Euskelosaurus]]'' za niediagnostyczny, więc nie może być jego [[synonim]]em. Podejrzewano również, że plateozaurawus to tak naprawdę kolejny okaz ''[[Melanorosaurus]]'', jednak na podstawie budowy kości udowych tych dwóch dinozaurów gadziomiednicznych wykazano różnice między nimi. Obecnie uważa się go raczej za ważny [[rodzaj]] i [[gatunek]], ale ostatnio opisane szczątki [[Eucnemesaurus|euknemezaura]] wydają się pośrednie między prymitywnym plateozaurawusem, a zaawansowanym melanorozaurem. Może się okazać, że te trzy dinozaury reprezentują różne populacje lub stadia ewolucyjne tej samej linii [[ewolucja|ewolucyjnej]]. | ||
| − | ==Etymologia== | + | == Etymologia == |
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Plateosauravus'' znaczy "dziadek plateozaura", albo bardziej szczegółowo "dziadek płaskiego jaszczura". ''Plateosauravus'' nie jest jego przodkiem, ale zapewne nazwa nawiązuje do pierwotnej nazwy nadanej jego skamieniałościom - ''[[Plateosaurus]] cullingworthi''. Epitet gatunkowy ''cullingworthi'' honoruje kolekcjonera (prawdopodobnie skamieniałości - przyp. autora) T.L. Cullingwortha. |
| − | ==Spis gatunków== | + | == Spis gatunków == |
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V|''Plateosauravus''}} | |
| − | | [[von Huene]], [[1932]] | + | | {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]]}}, [[1932]] |
| − | | = | + | | ?= '''''[[Eucnemesaurus]]''''' |
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''Plateosauravus cullingworthi''}} | |
| − | | ([[Haughton]], [[1924]]) [[von Huene]], [[1932]] | + | | ({{Kpt|[[Haughton]]}}, [[1924]]) {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]]}}, [[1932]] |
| + | | ?= '''''[[Eucnemesaurus|Eucnemesaurus fortis]]''''' | ||
|- | |- | ||
| = ''[[Plateosaurus]] cullingworthi'' | | = ''[[Plateosaurus]] cullingworthi'' | ||
| − | | [[Haughton]], [[1924]] | + | | {{Kpt|[[Haughton]]}}, [[1924]] |
| + | |- | ||
| + | |''[[Plateosaurus|Plateosauravus stormbergensis]]'' | ||
| + | |{{Kpt|([[Broom]]}}, [[1915]]) {{Kpt|[[Haughton]]}} i {{Kpt|[[Brink]]}}, [[1954]] | ||
| + | |= ''[[Plateosaurus|Plateosaurus stormbergensis]]'' | ||
|} | |} | ||
| − | ==Bibliografia== | + | == Bibliografia == |
<small> | <small> | ||
| − | + | Barrett, P. 2009. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. Journal of Vertebrate Paleontology, t. 29, nr 4, str. 1032–1045. [[doi:10.1671/039.029.0401]] | |
| + | |||
| + | Galton, P.M., Upchurch, P. 2004. Prosauropoda. W: D.B. Weishampel, P. Dodson, H. Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, str. 232-258. | ||
| − | Yates, A. M. | + | McPhee, B.W., Choiniere, J.N., Yates, A.M., Viglietti, P.A. 2015. A second species of ''Eucnemesaurus'' Van Hoepen, 1920 (Dinosauria, Sauropodomorpha): new information on the diversity and evolution of the sauropodomorph fauna of South Africa’s lower Elliot Formation (latest Triassic). Journal of Vertebrate Paleontology, t. 35, nr 5, str. e980504. [[DOI: 10.1080/02724634.2015.980504]] |
| − | + | Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford. | |
| − | Sertich | + | Sertich, J.J.W., Loewen, M.A. 2010. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Lower Jurassic Navajo Sandstone of Southern Utah. PLoS ONE, t. 5, nr 3, str. e9789. [[doi:10.1371/journal.pone.0009789]] |
| − | Upchurch P, Barrett | + | Upchurch, P., Barrett, P.M., Galton, P.M. 2007. A phylogenetic analysis of basal sauropodomorph relationships: implications for the origin of sauropod dinosaurs. Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 57–90. |
| − | + | Yates, A.M. 2007a. The first complete skull of the Triassic dinosaur ''Melanorosaurus'' Haughton (Sauropodomorpha: Anchisauria). Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 9-55. | |
| − | + | Yates, A.M. 2007b. Solving a dinosaurian puzzle: the identity of ''Aliwalia rex'' Galton. Historical Biology, t. 19, nr 1, str. 93–123. [[doi:10.1080/08912960600866953]] | |
</small> | </small> | ||
| Linia 103: | Linia 125: | ||
[[Kategoria:Trias]] | [[Kategoria:Trias]] | ||
[[Kategoria:Noryk]] | [[Kategoria:Noryk]] | ||
| + | [[Kategoria:Retyk]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 18:49, 28 kwi 2024
Do sprawdzenia.
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Mateusz Tałanda |
| Plateosauravus (plateozaurawus) | |
|---|---|
| Długość: | 9 m |
| Masa: | 2 t |
| Miejsce występowania: | RPA |
| Czas występowania | ok. 217-201,5 Ma
późny trias (późny noryk - retyk) |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Efraasia - być może plateozaurawus wyglądał podobnie.
| |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Dinozaur ten żył na terenie dzisiejszej Republiki Południowej Afryki pod koniec okresu triasowego, ok. 217-201,5 milionów lat temu. Znamy dość dużo kości tego zauropodomorfa - w samym 1995 roku (27 marca) odnaleziono w Parku Narodowym Kruger szczątki kilkunastu niedojrzałych osobników.
Materiał kopalny
Są to skamieniałości pierwotnie przypisane do Plateosaurus cullingworthi: SAM 3341, 3345, 3347, 3350-51, 3603, 3607.
Materiał przypisany: szczątki kilkunastu młodych osobników.
Pozycja systematyczna i taksonomia
Plateosauravus jest jednym z bardziej prymitywnych zauropodomorfów, niewiele mniej lub bardziej zaawansowany od plateozaura. Według McPhee i in. (2015) może wręcz należeć do Plateosauridae.
Na pierwsze jego skamieniałości natrafiono w 1918 roku, gdy wydobyto duże nagromadzenie kości koło Hershel (Eastern Cape). Szczątki należały do przynajmniej trzech średniej wielkości osobników oraz znacznie masywniejszego zwierzęcia. Ten ostatni składał się z paru kręgów i kompletnej pary kości kulszowych. Dlatego te większe szczątki zostały opisane przez Haughtona (1924) jako Euskelosaurus africanus a mniejsze jako Plateosaurus cullingworthi. Osiem lat później słynny niemiecki paleontolog von Huene przeniósł ten mniejszy gatunek do nowego rodzaju (Plateosauravus).
Do tej pory nie ma jasności, czy to nagromadzenie należało do dwóch gatunków, czy do jednego. Na przestrzeni lat kilkukrotnie proponowana była synonimizacja Plateosauravus z Euskelosaurus (van Heerden, 1976; Cooper, 1980; Galton, 2001). Obecnie uznaje się materiał Euskelosaurus za niediagnostyczny, więc nie może być jego synonimem. Podejrzewano również, że plateozaurawus to tak naprawdę kolejny okaz Melanorosaurus, jednak na podstawie budowy kości udowych tych dwóch dinozaurów gadziomiednicznych wykazano różnice między nimi. Obecnie uważa się go raczej za ważny rodzaj i gatunek, ale ostatnio opisane szczątki euknemezaura wydają się pośrednie między prymitywnym plateozaurawusem, a zaawansowanym melanorozaurem. Może się okazać, że te trzy dinozaury reprezentują różne populacje lub stadia ewolucyjne tej samej linii ewolucyjnej.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Plateosauravus znaczy "dziadek plateozaura", albo bardziej szczegółowo "dziadek płaskiego jaszczura". Plateosauravus nie jest jego przodkiem, ale zapewne nazwa nawiązuje do pierwotnej nazwy nadanej jego skamieniałościom - Plateosaurus cullingworthi. Epitet gatunkowy cullingworthi honoruje kolekcjonera (prawdopodobnie skamieniałości - przyp. autora) T.L. Cullingwortha.
Spis gatunków
| Plateosauravus | von Huene, 1932 | ?= Eucnemesaurus |
| Plateosauravus cullingworthi | (Haughton, 1924) von Huene, 1932 | ?= Eucnemesaurus fortis |
| = Plateosaurus cullingworthi | Haughton, 1924 | |
| Plateosauravus stormbergensis | (Broom, 1915) Haughton i Brink, 1954 | = Plateosaurus stormbergensis |
Bibliografia
Barrett, P. 2009. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Upper Elliot Formation (Lower Jurassic) of South Africa. Journal of Vertebrate Paleontology, t. 29, nr 4, str. 1032–1045. doi:10.1671/039.029.0401
Galton, P.M., Upchurch, P. 2004. Prosauropoda. W: D.B. Weishampel, P. Dodson, H. Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, str. 232-258.
McPhee, B.W., Choiniere, J.N., Yates, A.M., Viglietti, P.A. 2015. A second species of Eucnemesaurus Van Hoepen, 1920 (Dinosauria, Sauropodomorpha): new information on the diversity and evolution of the sauropodomorph fauna of South Africa’s lower Elliot Formation (latest Triassic). Journal of Vertebrate Paleontology, t. 35, nr 5, str. e980504. DOI: 10.1080/02724634.2015.980504
Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
Sertich, J.J.W., Loewen, M.A. 2010. A New Basal Sauropodomorph Dinosaur from the Lower Jurassic Navajo Sandstone of Southern Utah. PLoS ONE, t. 5, nr 3, str. e9789. doi:10.1371/journal.pone.0009789
Upchurch, P., Barrett, P.M., Galton, P.M. 2007. A phylogenetic analysis of basal sauropodomorph relationships: implications for the origin of sauropod dinosaurs. Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 57–90.
Yates, A.M. 2007a. The first complete skull of the Triassic dinosaur Melanorosaurus Haughton (Sauropodomorpha: Anchisauria). Special Papers in Palaeontology, t. 77, str. 9-55.
Yates, A.M. 2007b. Solving a dinosaurian puzzle: the identity of Aliwalia rex Galton. Historical Biology, t. 19, nr 1, str. 93–123. doi:10.1080/08912960600866953
