Two Medicine: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (→‎Dinozaury)
(→‎Dinozaury)
Linia 91: Linia 91:
 
górna część Flag Butte  
 
górna część Flag Butte  
 
|
 
|
−
kilka szkieletów
+
3 szkielety oraz kość zębowa
 
|
 
|
 
Nieduży przedstawiciel [[Dromaeosauridae]].
 
Nieduży przedstawiciel [[Dromaeosauridae]].
 
|
 
|
 
[[Plik:Bambiraptor reconstruction.jpg|200px]]
 
[[Plik:Bambiraptor reconstruction.jpg|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''[[Brachyceratops|Brachyceratops montanensis]]'' <ref>Gilmore, C. W. (1917). "Brachyceratops: a ceratopsian dinosaur from the Two Medicine Formation of Montana, with notes on associated fossil reptiles (Vol. 103)". US Government Printing Office</ref><ref>Sampson, S.D., M. J. Ryan & D. H. Tanke. (1997). "Craniofacial ontogeny in centrosaurine dinosaurs (Ornithischia: Ceratopsidae): taphonomic and behavioral implications". Zoological Journal of the Linnean Society, 121: 293–337. [[doi:10.1111/j.10963642.1997.tb00340.x]]</ref><ref name="Rogers2024">Rogers i in., 2024</ref>
 +
|
 +
górna część Flag Butte
 +
|
 +
kilka szkieletów młodocianych osobników
 +
|
 +
[[Ceratopsyd]] mogący reprezentować młodocianą formę znanych już [[centrozauryn]]ów z omawianej formacji.
 +
|
 +
[[Plik:Brachyceratops montanensis.jpg|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''[[Cerasinops|Cerasinops hodgskissi]]'' <ref>Chinnery, B.J. & Horner, J.R. (2007). "A new neoceratopsian dinosaur linking North American and Asian taxa". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (3): 625–641.</ref><ref name="Rogers2024">Rogers i in., 2024</ref>
 +
|
 +
dolna część Hagans Crossing
 +
|
 +
3 szkielety
 +
|
 +
[[Leptoceratopsidae|Leptoceratopsyd]] poruszający się na dwóch nogach.
 +
|
 +
[[Plik:Cerasinops skeleton.jpg|200px]]
 +
|-
 +
|
 +
''[[Chirostenotes|Chirostenotes pergracilis]]'' <ref>Mortimer, M (online) [https://theropoddatabase.github.io/Oviraptorosauria.htm#Chirostenotespergracilis]</ref>
 +
|
 +
Flag Butte
 +
|
 +
MOR 1107 - niekompletna żuchwa
 +
|
 +
Został odnaleziony również w formacji [[Dinosaur Park]].
 +
|
 +
[[Plik:Chirostenotes BW.jpg|200px]]
 
|}
 
|}
  

Wersja z 18:18, 21 paź 2024

Autor: Paweł Konarzewski

Formacja Two Medicine
Wiek
252 201 145
66

ok. 82,4-74,4 Ma
późna kreda (kampan)

Miejsce USA - Montana
Podjednostki ogniwa Rock City, Shields Crossing, Hagans Crossing i Flag Butte
Leży pod formacja Bearpaw
Leży nad formacja Virgelle
Miąższość ok. 600 m
Klimat gorący i suchy z sezonowymi opadami
Litologia gliny, piaskowce, bentonity, mułowce, pyłowce
Two Medicine.jpg
Odsłonięcia skał formacji Two Medicine w pobliżu "Egg Mountain". Fot. Anky-man [3]

Wstęp

Formacja Two Medicine to jednostka litostratygraficzna położona w północnej części USA. Jej osady są datowane na wczesny i środkowy kampan.

Etymologia

Nazwa formacji pochodzi od rzeki Two Medicine przebiegającej przez obszar omawianej jednostki geologicznej.

Historia badań

Norman Ross przygotowujący szkielet młodocianego Brachyceratops do wystawienia w muzeum w 1921 roku.

W 1913 roku Eugene Stebinger i Charles Gilmore wraz ze swoimi ekipami zorganizowali wspólną ekspedycje na teren wówczas nieznanej formacji skalnej, której celem było poszukiwanie skamieniałości dinozaurów. Rok później Stebinger opisał tą formacje oraz nadał jej nazwę Two Medicine. Gilmore w 1928 oraz 1935 roku powrócił do niej i prowadził prace wykopaliskowe. Rezultatem prac Gilmore'a było opisanie trzech gatunków dinozaurów (Brachyceratops montanensis, Styracosaurus ovatus oraz Palaeoscincus rugosidens - obecnie uważany za drugi gatunek edmontonii), z czego jedynie dwa uznaje się za ważne. Kolejnym palentologiem, który prowadził badania w formacji Two Medicine był Barnum Brown. Jednak on nie ogłosił żadnego nowego odkrycia, a II wojna światowa przerwała jakiekolwiek prace wykopaliskowe. Dopiero pod koniec lat 70 XX wieku naukowcy powrócili do dalszych badań. Niezwykłym znaleziskiem stały się szczątki 15 młodocianych hadrozaurydów odkryte w 1978 roku. W kolejnym roku Jack Horner i Robert Makela przypisali skamieniałości do nowego rodzaju, który nazwali Maiasaura peeblesorum. W kolejnych latach odkrywano i opisywano następne dinozaury, zaś sama formacja jest badana do dnia dzisiejszego (Trexler, 2001).

Wiek

Badania geochronologiczne formacji Two Medicine wskazują, iż jej skały powstały w później kredzie, a dokładniej w piętrze zwanym kampan (np. Rogers, 1990; Fowler, 2017; Ramezani i in., 2022). Według Rogersa i współautorów (2024) wiek najniższej część formacji wynosi ok. 82,4 Ma, gdy najwyższa ok. 74,4 Ma. Zatem całkowity czas powstawania osadów Two Medicine wynosił ok. 8 Ma.

Litologia

Najniższe pokłady Two Medicine styka się z piaskowymi warstwami formacji Virgelle. Transgresja Morza Środkowego Zachodu nastąpiła niedługo po rozpoczęciu depozycji osadów formacji Two Medicine. Epizod ten zapewne trwał krótko, a po nim pozostały nietypowe osady paraliczne (osady powstałe w środowisku przejściowym pomiędzy morzem a lądem np. laguny, delty) oraz odizolowane pokłady łupków znajdujące się około 100 m powyżej podstawy formacji. Miąższość środkowej części omawianej jednostki geologicznej wynosi 225 m i powstała podczas regresji Morza Clagette oraz transgresji Morza Bearpaw. Osady te mają bardzo zbliżony wiek do formacji z grupy Belly River jak Judith River, Oldman czy Dinosaur Park. Warstwy te zawierają piaskowce oraz mułowce z dodatkiem betonitów. Górna część formacji Two Medicine stanowi około połowę całkowitej jej miąższości. Najwyższe pokłady różnią się od środkowych rozległymi czerwonymi warstwami i poziomami caliche (skały, które powstawały w suchych warunkach) w obrębie podobnych osadów formacji. Najwyższe pokłady (80 m) osadziły się po tym, jak Morze Bearpaw zalało starsze osady, co wskazuje na krótką sekwencję geologiczną, trwającą ok. 500 tys. lat. Popioły wulkaniczne są często spotykane. Ich obecność świadczy o wysokiej aktywności wulkanicznej podczas sendymentacji osadów. Najwyższa część formacji Two Medicine styka się z formacją Bearpaw (Trexler, 2001). Rogers i współpracownicy (2024) zdefiniowali cztery nowe ogniwa w obrębie formacji Two Medicine:

  • Rock City
  • Shields Crossing
  • Hagans Crossing
  • Flag Butte
Rekonstrukcja wędrującego stada Maiasaura. W tle widoczne są wulkany, które pozostawiły duże ilości popiołów w osadach formacji Two Medicine. Źródło: [2].

Paleoekologia

W górnej części formacji Two Medicine panowały wysokie temperatury, zaś opady były sezonowe. Wiatry wiały zazwyczaj z zachodniej strony. O takim klimacie świadczą skały osadowe, pyłki roślin oraz fauna bezkręgowców (Rogers, 1990). Paleofauna z formacji Two Medicine typowa dla późnej kredy Ameryki Północnej. Głównymi roślinożernymi dinozaurami były ceratopsy (centrozauryny i leptoceratopsydy), pachycefalozaurydy, hadrozaurydy oraz ankylozaury. Na szczycie łańcucha pokarmowego stały tyranozaurydy, zaś w ich cieniu żyły mniejsze dromeozaurydy oraz troodontydy. W koronach drzew mogły zamieszkiwać niewielkie ptaki z grupy Enantiornithes, a w przestworzach panowały pterozaury. Większość skamieniałości zwierząt pochodzi z ogniwa Flag Butte, najwyższej części formacji Two Medicine.

Dinozaury

Dinozaury
Takson Ogniwo Materiał kopalny Komentarz Grafika

Achelousaurus horneri [1][2][3]

górna część Flag Butte

co najmniej 3 osobniki

Centrozauryn blisko spokrewniony z Pachyrhinosaurus.

Achelousaurus dinosaur.png

cf. Achelousaurus/Einiosaurus [2]

górna część Flag Butte

MOR 591 - niekompletna czaszka

Nieokreślony eucentrozaur mogący być achelozaurem lub einiozaurem.

Eucentrosauran skulls from the Campanian Two Medicine Formation.jpg

Acristavus gagslarsoni [4][3]

dolna część Hagans Crossing

MOR 1155 - niekompletny szkielet

Został odnaleziony również w formacji Wahweap.

Acristavus gagslarsoni.png

Bambiraptor feinbergi [5][3]

górna część Flag Butte

3 szkielety oraz kość zębowa

Nieduży przedstawiciel Dromaeosauridae.

Bambiraptor reconstruction.jpg

Brachyceratops montanensis [6][7][3]

górna część Flag Butte

kilka szkieletów młodocianych osobników

Ceratopsyd mogący reprezentować młodocianą formę znanych już centrozaurynów z omawianej formacji.

Brachyceratops montanensis.jpg

Cerasinops hodgskissi [8][3]

dolna część Hagans Crossing

3 szkielety

Leptoceratopsyd poruszający się na dwóch nogach.

Cerasinops skeleton.jpg

Chirostenotes pergracilis [9]

Flag Butte

MOR 1107 - niekompletna żuchwa

Został odnaleziony również w formacji Dinosaur Park.

Chirostenotes BW.jpg

Bibliografia

Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426

Ramezani, J., Beveridge, T. L., Rogers, R. R., Eberth, D. A., & Roberts, E. M. (2022). "Calibrating the zenith of dinosaur diversity in the Campanian of the Western Interior Basin by CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Scientific Reports, 12(1), 16026. doi:doi:10.1038/s41598-022-19896-w

Rogers, R. R. (1990). "Taphonomy of three dinosaur bone beds in the Upper Cretaceous Two Medicine Formation of northwestern Montana: evidence for drought-related mortality". Palaios, 394-413. doi:10.2307/3514834

Rogers, R.R., Horner, J.R., J., Ramezani, J., Roberts, E. M., & Varricchio, D. J. (2024) "Updating the Upper Cretaceous (Campanian) Two Medicine Formation of Montana: Lithostratigraphic revisions, new CA-ID-TIMS U-Pb ages, and a calibrated framework of dinosaur occurrences". GSA Bulletin doi:10.1130/B37498.1

Trexler, D. (2001). "Two Medicine Formation, Montana: Geology and fauna". [w]: Tanke, D. & K. Carpenter (red.) "Mesozoic Vertebrate Life". Indiana University Press, Bloomington., pp. 298–309.

  1. ↑ Sampson, S.D. (1995). "Two new horned dinosaurs from the upper Cretaceous Two Medicine Formation of Montana; with a phylogenetic analysis of the Centrosaurinae (Ornithischia: Ceratopsidae)". Journal of Vertebrate Paleontology. 15 (4), 743–760. doi:10.1080/02724634.1995.10011259.
  2. ↑ 2,0 2,1 Wilson, J.P., Scannella, J.B. (2021). "Comparative cranial osteology of subadult eucentrosauran ceratopsid dinosaurs from the Two Medicine Formation, Montana, indicates sequence of ornamentation development and complex supraorbital ontogenetic change". Acta Palaeontologica Polonica 66 (4): 797–814. doi:10.4202/app.00797.2020
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Rogers i in., 2024
  4. ↑ Gates, T.A., Horner, J.R., Hanna, R.R., & Nelson, C.R. (2011). "New unadorned hadrosaurine hadrosaurid (Dinosauria, Ornithopoda) from the Campanian of North America". Journal of Vertebrate Paleontology. 31 (4): 798–811. doi:10.1080/02724634.2011.577854
  5. ↑ Burnham, D.A., Derstler, K.L., Currie, P.J., Bakker, R.T., Zhou Z. & Ostrom J. H. (2000). "Remarkable new birdlike dinosaur (Theropoda: Maniraptora) from the Upper Cretaceous of Montana", University of Kansas Paleontological Contributions 13: 1-14.
  6. ↑ Gilmore, C. W. (1917). "Brachyceratops: a ceratopsian dinosaur from the Two Medicine Formation of Montana, with notes on associated fossil reptiles (Vol. 103)". US Government Printing Office
  7. ↑ Sampson, S.D., M. J. Ryan & D. H. Tanke. (1997). "Craniofacial ontogeny in centrosaurine dinosaurs (Ornithischia: Ceratopsidae): taphonomic and behavioral implications". Zoological Journal of the Linnean Society, 121: 293–337. doi:10.1111/j.10963642.1997.tb00340.x
  8. ↑ Chinnery, B.J. & Horner, J.R. (2007). "A new neoceratopsian dinosaur linking North American and Asian taxa". Journal of Vertebrate Paleontology. 27 (3): 625–641.
  9. ↑ Mortimer, M (online) [1]
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Two_Medicine&oldid=34693”