Tuojiangosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(drobne) |
|||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
[[Adrian Tkocz]] | [[Adrian Tkocz]] | ||
| + | |||
| + | [[Marcin Szermański]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 30: | Linia 32: | ||
| [[Chiny]] - prowincja [[Syczuan]] | | [[Chiny]] - prowincja [[Syczuan]] | ||
| − | <small>(górna część [[formacja | + | <small>(górna część [[formacja Shaximiao|formacji Shaximiao]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 161-150 Ma | + | | 164,7-161,2 lub 161,2-150 Ma |
| − | <small>późna [[jura]] ([[oksford]] - [[kimeryd]])</small> | + | <small>środkowa lub późna [[jura]] ([[kelowej]] lub [[oksford]] - [[kimeryd]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 55: | Linia 57: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Tuojiangosaurus'' to stegozaur żyjący w późnej jurze na terenie obecnych Chin. Jest obecnie największym znanym azjatyckim przedstawicielem tej grupy dinozaurów. Tuodziangozaur został opisany w [[1977]] roku przez chińskich naukowców ( | + | ''Tuojiangosaurus'' to stegozaur żyjący w późnej jurze na terenie obecnych Chin. Wg [[Li]] i in. ([[2011]]) jest starszy - ma pochodzić ze środkowej jury ([[kelowej]]). |
| + | |||
| + | Jest obecnie największym znanym azjatyckim przedstawicielem tej grupy dinozaurów. Tuodziangozaur został opisany w [[1977]] roku przez chińskich naukowców ([[Dong]]a, [[Li]], [[Zhou]] i [[Zhang]]a) dokładnie sto lat po [[rodzaj]]u ''[[Stegosaurus]]''. | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| Linia 64: | Linia 68: | ||
==Środowisko życia== | ==Środowisko życia== | ||
| − | ''Tuojiangosaurus'' jest jednym z wielu [[stegozaur]]ów znanych z górnej części formacji [[formacja | + | ''Tuojiangosaurus'' jest jednym z wielu [[stegozaur]]ów znanych z górnej części formacji [[formacja Shaximiao|formacji Shaximiao]]. Jego pobratymcami były ''[[Gigantspinosaurus]]'', ''[[Jiangjunosaurus]]'', ''[[Chungkingosaurus]]'' i [[nomen dubium|niepewny]] [[rodzaj]] ''[[Chialingosaurus]]'' (dwa ostatnie [[Paul]] uważa za możliwe młode ''Tuojiangosaurus''). W formacji tej znaleziono też wiele [[zauropod]]ów zaliczanych do [[rodzaj]]ów ''[[Mamenchisaurus]]'' i ''[[Omeisaurus]]'' i tajemniczego [[ornithischia|dinozaura ptasiomiednicznego]] ''[[Gongbusaurus]]''. Czołowym drapieżnikiem był wtedy [[sinraptoryd]] ''[[Yangchuanosaurus]]''. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 71: | Linia 75: | ||
- [[Holotyp]] (CV 209) to niemal kompletny szkielet, w którym brakuje tylko części czaszki i dolnej szczęki, kilku kręgów szyjnych i ogonowych oraz dolnych elementów kończyn. | - [[Holotyp]] (CV 209) to niemal kompletny szkielet, w którym brakuje tylko części czaszki i dolnej szczęki, kilku kręgów szyjnych i ogonowych oraz dolnych elementów kończyn. | ||
| − | - [[Paratyp]] (CV 210). Elementy wydobyte nie zostały umieszczone w wykazie przez | + | - [[Paratyp]] (CV 210). Elementy wydobyte nie zostały umieszczone w wykazie przez [[Dong]]a i in. ani w deskrypcji ''Tuojiangosaurus'' ani w późniejszej pracy [[Dong]]a z roku [[1983]]. Później inni naukowcy przypisali do tuodziangozaura części czaszki, łopatki, kręgi ogonowe i elementy pancerza. [[Dong]] zanotował tylko część bloku biodrowo-krzyżowego. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 85: | Linia 89: | ||
<small> | <small> | ||
Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley, 343–362. | Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley, 343–362. | ||
| + | |||
| + | Li, K., Liu, J., Yang, C. & Hu, F. (2011) "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica, 21-42 | ||
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459 | Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459 | ||
| Linia 107: | Linia 113: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
| + | [[Kategoria:Kelowej]] | ||
[[Kategoria:Oksford]] | [[Kategoria:Oksford]] | ||
[[Kategoria:Kimeryd]] | [[Kategoria:Kimeryd]] | ||
Wersja z 09:57, 27 kwi 2012
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski |
| Tuojiangosaurus (tuodziangozaur/tuokiangozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 6,5-7 m |
| Masa: | ok. 2,8 t |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Syczuan
(górna część formacji Shaximiao) |
| Czas występowania | 164,7-161,2 lub 161,2-150 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| |
Wstęp
Tuojiangosaurus to stegozaur żyjący w późnej jurze na terenie obecnych Chin. Wg Li i in. (2011) jest starszy - ma pochodzić ze środkowej jury (kelowej).
Jest obecnie największym znanym azjatyckim przedstawicielem tej grupy dinozaurów. Tuodziangozaur został opisany w 1977 roku przez chińskich naukowców (Donga, Li, Zhou i Zhanga) dokładnie sto lat po rodzaju Stegosaurus.
Budowa
Tuojiangosaurus miał dość krótkie kończyny. Jego opancerzenie składało się z dwóch rzędów trójkątnych płyt ciągnących się od szyi do ogona. Całkowita liczba płyt to 30-34. Największe mieściły się na grzbiecie zwierzęcia, zmniejszając się stopniowo w kierunkach ku końcowi ogona. Dodatkowo tuodziangozaur posiadał cztery kolce na końcu ogona, choć Paul uważa, że miał jeszcze jedną, ostatnią parę skierowanych poziomo kolców. Prawdopodobnie posiadał też długi na 84 cm kolec na każdej łopatce, lecz niektórzy uważają, że ten kolec pochodzi od nieopisanego jeszcze stegozaura "Yingshanosaurus". W przeciwieństwie do innych stegozaurów, których nozdrza były skierowane na boki, u Tuojiangosaurus były one przemieszczone ku górze.
Etymologia
Tuojiangosaurus znaczy "jaszczur znad rzeki Tuo Jiang", płynącej przez prowincję Syczuan, w której znaleziono szczątki. Epitet gatunkowy oznacza prawdopodobnie tyle co "mający wiele kolców".
Środowisko życia
Tuojiangosaurus jest jednym z wielu stegozaurów znanych z górnej części formacji formacji Shaximiao. Jego pobratymcami były Gigantspinosaurus, Jiangjunosaurus, Chungkingosaurus i niepewny rodzaj Chialingosaurus (dwa ostatnie Paul uważa za możliwe młode Tuojiangosaurus). W formacji tej znaleziono też wiele zauropodów zaliczanych do rodzajów Mamenchisaurus i Omeisaurus i tajemniczego dinozaura ptasiomiednicznego Gongbusaurus. Czołowym drapieżnikiem był wtedy sinraptoryd Yangchuanosaurus.
Materiał kopalny
Znaleziono dwa osobniki:
- Holotyp (CV 209) to niemal kompletny szkielet, w którym brakuje tylko części czaszki i dolnej szczęki, kilku kręgów szyjnych i ogonowych oraz dolnych elementów kończyn.
- Paratyp (CV 210). Elementy wydobyte nie zostały umieszczone w wykazie przez Donga i in. ani w deskrypcji Tuojiangosaurus ani w późniejszej pracy Donga z roku 1983. Później inni naukowcy przypisali do tuodziangozaura części czaszki, łopatki, kręgi ogonowe i elementy pancerza. Dong zanotował tylko część bloku biodrowo-krzyżowego.
Spis gatunków
| Tuojiangosaurus | Dong, Li, Zhou i Zhang, 1977 |
|---|---|
| T. multispinus | Dong, Li, Zhou i Zhang, 1977 |
Bibliografia
Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley, 343–362.
Li, K., Liu, J., Yang, C. & Hu, F. (2011) "Dinosaur assemblages from the Middle Jurassic Shaximiao Formation and Chuanjie Formation in the Sichuan-Yunnan Basin, China". Volumina Jurassica, 21-42
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459
Mateus, O., Maidment, S.C.R. & Christiansen, N.A. (2009) "A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs" Proceeding of the Royal Society B doi: 10.1098/rspb.2008.1909
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=2628&Itemid=75
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=view&id=7580&Itemid=67
http://www.dinosauria.com/dml/names/dinot.htm
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.
![[1]](http://fc02.deviantart.com/fs14/f/2007/033/f/f/Tuojiangosaurus_multispinus_by_shartman.jpg){kind=link}