Kategoria:Ceratopsoidea

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Paweł Konarzewski


Ceratopsoidea (ceratopsoidy)
Długość do 9 m
Dieta roślinożerne
Miejsce Ameryka Północna i Azja
Czas
252 201 145
66

92-66 Ma
późna kreda (turon - mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Saphornithischia

Genasauria

Neornithischia

Clypeodonta

Cerapoda

Marginocephalia

Ceratopsia

Neoceratopsia

Euceratopsia

Coronosauria

Ceratopsoidea Hay, 1902

Zuniceratops
Turanoceratops
Ceratopsidae
Centrosaurinae
Chasmosaurinae

Ceratopsids utah natural history museum.jpg
Zrekonstruowane czaszki przedstawicieli Ceratopsidae znajdujące się w Muzeum Historii Naturalnej w Utah. Fot. Jens Lallensack [1]

Wstęp

Ceratopsoidea to grupa zaawansowanych dinozaury rogatów żyjących w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej oraz Azji. Charakteryzowały się obecnością rogów naodcznych oraz dobrze rozwiniętych kryz. Obok hadrozaurydów, ceratopsoidy były bardzo pospolitymi roślinożercami w Ameryce Północnej.

Nomenklatura

Budowa

Czaszka

Szkielet pozaczaszkowy

Skóra

Występowanie

Kiedy

Najstarsi przedstawiciele Ceratopsoidea:

  1. Turanoceratops ~92-90 Ma
  2. Zuniceratops ~90,9-88,6 Ma

Najstarsi przedstawiciele Ceratopsidae:

Centrosaurinae:

  1. Crittendenceratops ~83-77 Ma
  2. nienazwany takson z formacji Wahweap (UMNH VP 20600) ~82,2-81,6 Ma
  3. Diabloceratops ~81,6-80,6 Ma

Chasmosaurinae:

  1. Agujaceratops ~80-76,3 Ma
  2. Judiceratops ~78,2 Ma

Kladogramy

Kladogramy skupiające się na przedstawicielach Centrosaurinae

Sampson i in., 2013

Time-calibrated phylogenetic relationships within Ceratopsidae.jpg

Wilson i in., 2020

Wilson et. al., 2020 cladogram.jpg

Loewen i in., 2024

Lokiceratops (Centrosaurinae relationships).jpg

Bibliografia

Beveridge, T. L., Roberts, E. M., Ramezani, J., Titus, A. L., Eaton, J. G., Irmis, R. B., & Sertich, J. J. (2022). "Refined geochronology and revised stratigraphic nomenclature of the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA and the age of early Campanian vertebrates from southern Laramidia". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 591, 110876. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110876

Loewen, M. A., Sertich, J. J. W., Sampson, S., O’Connor, J. K., Carpenter, S., Sisson, B., Øhlenschlæger, A., Farke, A. A., Makovicky, P. J., Longrich, N. & Evans, D. C. (2024). "Lokiceratops rangiformis gen. et sp. nov. (Ceratopsidae: Centrosaurinae) from the Campanian Judith River Formation of Montana reveals rapid regional radiations and extreme endemism within centrosaurine dinosaurs". PeerJ 12:e17224 doi:10.7717/peerj.17224

Sampson, S.D., Lund, K.E., Loewen, M.A., Farke, A.A. & Clayton, K.E. (2013) "A remarkable short-snouted horned dinosaur from the Late Cretaceous (Late Campanian) of southern Laramidia". Proceedings of the Royal Society of London, series B. doi:10.1098/rspb.2013.1186

Wilson, J.P., Ryan, M.J. & Evans, D.C. (2020). "A new, transitional centrosaurine ceratopsid from the Upper Cretaceous Two Medicine Formation of Montana and the evolution of the 'Styracosaurus-line' dinosaurs". Royal Society Open Publishing. 7 (4). doi:10.1098/rsos.200284