Kategoria:Ceratopsoidea

Ceratopsoidea (ceratopsoidy)
Długość	do 9 m
Dieta	roślinożerne
Miejsce	Ameryka Północna i Azja
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 92-66 Ma późna kreda (turon - mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Saphornithischia Genasauria Neornithischia Clypeodonta Cerapoda Marginocephalia Ceratopsia Neoceratopsia Euceratopsia Coronosauria Ceratopsoidea Hay, 1902 Zuniceratops Turanoceratops Ceratopsidae Centrosaurinae Chasmosaurinae
Zrekonstruowane czaszki przedstawicieli Ceratopsidae znajdujące się w Muzeum Historii Naturalnej w Utah. Fot. Jens Lallensack [1]

Wstęp

Ceratopsoidea to grupa zaawansowanych dinozaury rogatów żyjących w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej oraz Azji. Charakteryzowały się obecnością rogów naodcznych oraz dobrze rozwiniętych kryz. Obok hadrozaurydów, ceratopsoidy były bardzo pospolitymi roślinożercami w Ameryce Północnej.

Nomenklatura

Budowa

Czaszka

Szkielet pozaczaszkowy

Skóra

Występowanie

Kiedy

Najstarsi przedstawiciele Ceratopsoidea:

1. Turanoceratops ~92-90 Ma
2. Zuniceratops ~90,9-88,6 Ma

Najstarsi przedstawiciele Ceratopsidae:

Centrosaurinae:

1. Crittendenceratops ~83-77 Ma
2. nienazwany takson z formacji Wahweap (UMNH VP 20600) ~82,2-81,6 Ma
3. Diabloceratops ~81,6-80,6 Ma

Chasmosaurinae:

1. Agujaceratops ~80-76,3 Ma
2. Judiceratops ~78,2 Ma

Kladogramy

Kladogramy skupiające się na przedstawicielach Centrosaurinae

Sampson i in., 2013

Wilson i in., 2020

Loewen i in., 2024

Bibliografia

Beveridge, T. L., Roberts, E. M., Ramezani, J., Titus, A. L., Eaton, J. G., Irmis, R. B., & Sertich, J. J. (2022). "Refined geochronology and revised stratigraphic nomenclature of the Upper Cretaceous Wahweap Formation, Utah, USA and the age of early Campanian vertebrates from southern Laramidia". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 591, 110876. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110876

Loewen, M. A., Sertich, J. J. W., Sampson, S., O’Connor, J. K., Carpenter, S., Sisson, B., Øhlenschlæger, A., Farke, A. A., Makovicky, P. J., Longrich, N. & Evans, D. C. (2024). "Lokiceratops rangiformis gen. et sp. nov. (Ceratopsidae: Centrosaurinae) from the Campanian Judith River Formation of Montana reveals rapid regional radiations and extreme endemism within centrosaurine dinosaurs". PeerJ 12:e17224 doi:10.7717/peerj.17224

Sampson, S.D., Lund, K.E., Loewen, M.A., Farke, A.A. & Clayton, K.E. (2013) "A remarkable short-snouted horned dinosaur from the Late Cretaceous (Late Campanian) of southern Laramidia". Proceedings of the Royal Society of London, series B. doi:10.1098/rspb.2013.1186

Wilson, J.P., Ryan, M.J. & Evans, D.C. (2020). "A new, transitional centrosaurine ceratopsid from the Upper Cretaceous Two Medicine Formation of Montana and the evolution of the 'Styracosaurus-line' dinosaurs". Royal Society Open Publishing. 7 (4). doi:10.1098/rsos.200284