Kategoria:Ornithopoda: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Nomenklatura) |
m |
||
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 8: | Linia 8: | ||
---- | ---- | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
+ | ! colspan=2 | Ornithopoda (ornitopody) | ||
+ | |- | ||
+ | ! '''[[:Kategoria:Czas|Czas występowania]]''' | ||
+ | |{{Występowanie|162|66}} | ||
+ | 162 - 66 [[Ma]]<br> | ||
+ | <small>[[późna jura]] ([[oksford]]) - [[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small> | ||
+ | |- | ||
+ | ! '''Dieta''' | ||
+ | |roślinożerne | ||
+ | |- | ||
+ | ! '''Rozmiary''' | ||
+ | | do 15 m długości | ||
+ | |- | ||
+ | ! '''Występowanie''' | ||
+ | | cały świat | ||
+ | |- | ||
+ | ! '''Systematyka''' | ||
+ | | [[Dinosauria]] | ||
+ | [[Ornithischia]] | ||
+ | |||
+ | [[Genasauria]] | ||
+ | |||
+ | [[Neornithischia]] | ||
+ | |||
+ | [[Clypeodonta]] | ||
+ | |||
+ | [[Cerapoda]] | ||
+ | |||
+ | '''Ornithopoda''' <small>[[Marsh]], [[1881]] | ||
+ | : ''[[Burianosaurus]]'' | ||
+ | : ''[[Convolosaurus]]'' | ||
+ | : ''[[Diluvicursor]]'' | ||
+ | : ''[[Galleonosaurus]]'' | ||
+ | : ''[[Gideonmantellia]]'' | ||
+ | : ''[[Mahuidacursor]]'' | ||
+ | : '''[[Iguanodontia]]''' | ||
+ | |||
+ | :?'''[[Elasmaria]]''' | ||
+ | </small> | ||
+ | |} | ||
Artykuł przedstawia [[nomenklatura filogenetyczna|nomenklaturę]] i [[filogeneza|filogenezę]] głównie [[bazalny]]ch Ornithopoda (tj. nie należących do [[Iguanodontia]]) ale także bazalnych Iguanodontia i częściowo bardziej bazalnych [[Ornithischia]]. Jest to zalążek przyszłego artykułu (jeśli możesz - napisz go!). | Artykuł przedstawia [[nomenklatura filogenetyczna|nomenklaturę]] i [[filogeneza|filogenezę]] głównie [[bazalny]]ch Ornithopoda (tj. nie należących do [[Iguanodontia]]) ale także bazalnych Iguanodontia i częściowo bardziej bazalnych [[Ornithischia]]. Jest to zalążek przyszłego artykułu (jeśli możesz - napisz go!). | ||
Linia 16: | Linia 57: | ||
: >''[[Edmontosaurus]] regalis'' ~ ''[[Triceratops]] horridus'' (Norman, Sues, Witmer i Coria 2004) | : >''[[Edmontosaurus]] regalis'' ~ ''[[Triceratops]] horridus'' (Norman, Sues, Witmer i Coria 2004) | ||
: <small>Pierwsza definicja Sereno, 1998 (<''[[Heterodontosaurus]]'' & ''[[Parasaurolophus]]'') przy wielu hipotezach filogenezy powoduje, że należą do niego niemal wszystkie Ornithischia, co kłóci się z pierwotnym zamierzeniem i obecnym stosowaniem nazwy. W przyjętym tu znaczniu [[starszy synonim]] '''Euornithopoda'''.</small> | : <small>Pierwsza definicja Sereno, 1998 (<''[[Heterodontosaurus]]'' & ''[[Parasaurolophus]]'') przy wielu hipotezach filogenezy powoduje, że należą do niego niemal wszystkie Ornithischia, co kłóci się z pierwotnym zamierzeniem i obecnym stosowaniem nazwy. W przyjętym tu znaczniu [[starszy synonim]] '''Euornithopoda'''.</small> | ||
− | *Hypsilophodontidae (Dollo, 1882) | + | :*<u>Clypeodonta</u> (Norman, 2014) |
− | : >''[[Hypsilophodon]] foxii'' ~ ''[[Parasaurolophus]] walkeri'' (Sereno, 2005; zmodyfikowano z Sereno, 1998) | + | :: <''[[Hypsilophodon]] foxii'' & ''[[Edmontosaurus]] regalis'' (Norman, 2014?) |
− | *Hypsilophodontinae (Dollo, 1882 ''sensu'' Abel, 1919) | + | :*<u>Hypsilophodontia</u> (Cooper, 1985) |
− | : >''[[Hypsilophodon]] foxii'' ~ ''[[Thescelosaurus]] neglectus'' v ''[[Parasaurolophus]] walkeri'' (Sereno, 2005; zmodyfikowano z Sereno, 1998) | + | :: <''[[Hypsilophodon]] foxii'' & ''[[Tenontosaurus]] tilletti'' (Norman, 2015) |
− | : <small>Wg wielu hipotez filogenezy to młodszy synonim Hypsilophodontidae, przeważnie obejmującej tylko ''[[Hypsilophodon]]''.</small> | + | :: <small>Wg niemal wszystkich analiz, jest to [[klad]] w ramach [[Iguanodontia]], jedynie wg analizy autora definicji ([[#Norman_2015|Norman, 2015]]) jest to [[takson siostrzany|siostrzana]] do Iguanodontia grupa bazalnych ornitopodów.</small> |
− | *[[Iguanodontia]] (Dollo, 1888) | + | ::*[[Hypsilophodontidae]] (Dollo, 1882) |
− | : ''[[Parasaurolophus]] walkeri'' ~ ''Hypsilophodon foxii'' v ''[[Thescelosaurus]] neglectus'' (Sereno, 2005) | + | ::: >''[[Hypsilophodon]] foxii'' ~ ''[[Parasaurolophus]] walkeri'' (Sereno, 2005; zmodyfikowano z Sereno, 1998) |
− | : <small>Pierwszą opublikowaną definicją była Sereno z 1998 r. (<''[[Parasaurolophus]]'' ~ ''[[Hypsilophodon]]''), oparta na hipotezie [[klad|monofiletyczności]] [[bazalny]]ch (nieiguanodontowych) ornitopodów. Późniejsze badania wskazały jednak na [[parafiletyczność]] tej grupy i taki jest obecny konsensus. Norman i in. (2004) zaproponowali wyłączenie ''[[Thescelosaurus]]'' z Iguanodontia (gdyż ich zdaniem to on jest najbardziej [[zaawansowany]] z bazalnych ornitopodów). Definicja Sereno z 2005 r. łączy obie definicje, wyłączając zarówno ''Hypsilophodon'', jak i ''Thescelosaurus'', dając przez to zasięg nazwy kladu bardziej zgodny z tradycyjnym nazewnictwem - przez większą niezależność od przyjętej hipotezy filogenetycznej.</small> | + | :::*[[Hypsilophodontinae]] (Dollo, 1882 ''sensu'' Abel, 1919) |
+ | :::: >''[[Hypsilophodon]] foxii'' ~ ''[[Thescelosaurus]] neglectus'' v ''[[Parasaurolophus]] walkeri'' (Sereno, 2005; zmodyfikowano z Sereno, 1998) | ||
+ | :::: <small>Wg wielu hipotez filogenezy to młodszy synonim Hypsilophodontidae, przeważnie obejmującej tylko ''[[Hypsilophodon]]''.</small> | ||
+ | ::*[[Jeholosauridae]] (Han, Barrett, Butler i Xu, 2012) | ||
+ | ::: >''[[Jeholosaurus]] shangyuanensis'' ~ ''[[Hypsilophodon]] foxii'' v ''[[Iguanodon]] bernissartensis'' v ''[[Protoceratops]] andrewsi'' v ''[[Pachycephalosaurus]] wyomingensis'' v ''[[Thescelosaurus]] neglectus'' (Han, Barrett, Butler i Xu, 2012) | ||
+ | ::*[[Thescelosauridae]] (Sternberg, 1937/1940?) | ||
+ | ::: <''[[Thescelosaurus]] neglectus'' & ''[[Orodromeus]] makelai'' (Brown, Evans, Ryan i Russell, 2013) | ||
+ | :::*[[Thescelosaurinae]] (Sternberg, 1937/1940? ''sensu'' Brown i Druckenmiller, 2011) | ||
+ | :::: >''[[Thescelosaurus]] neglectus'' ~ ''[[Orodromeus]] makelai'' v ''[[Hypsilophodon]] foxii'' (zmodyfikowano z Brown i Druckenmiller, 2011) | ||
+ | ::*[[Orodrominae]] (Brown, Evans, Ryan i Russell, 2013) | ||
+ | ::: >''[[Orodromeus]] makelai'' ~ ''[[Thescelosaurus]] neglectus'' (Brown, Evans, Ryan i Russell, 2013) | ||
+ | ::*[[Iguanodontia]] (Dollo, 1888) | ||
+ | ::: ''[[Parasaurolophus]] walkeri'' ~ ''Hypsilophodon foxii'' v ''[[Thescelosaurus]] neglectus'' (Sereno, 2005) | ||
+ | :::: <small>Pierwszą opublikowaną definicją była Sereno z 1998 r. (<''[[Parasaurolophus]]'' ~ ''[[Hypsilophodon]]''), oparta na hipotezie [[klad|monofiletyczności]] [[bazalny]]ch (nieiguanodontowych) ornitopodów. Późniejsze badania wskazały jednak na [[parafiletyczność]] tej grupy i taki jest obecny konsensus. Norman i in. (2004) zaproponowali wyłączenie ''[[Thescelosaurus]]'' z Iguanodontia (gdyż ich zdaniem to on jest najbardziej [[zaawansowany]] z bazalnych ornitopodów). Definicja Sereno z 2005 r. łączy obie definicje, wyłączając zarówno ''Hypsilophodon'', jak i ''Thescelosaurus'', dając przez to zasięg nazwy kladu bardziej zgodny z tradycyjnym nazewnictwem - przez większą niezależność od przyjętej hipotezy filogenetycznej.</small> | ||
==Kladogramy== | ==Kladogramy== | ||
Linia 86: | Linia 140: | ||
Kladogram z Brown i in., 2011 | Kladogram z Brown i in., 2011 | ||
+ | |||
+ | ===Brown i in. 2013=== | ||
+ | [[Plik:Brown_i_in._2013_Albertadromeus.PNG|500px]] | ||
+ | |||
+ | Kladogram z Brown i in., 2013 (na podstawie [[#Boyd_i_in._2011|Boyd i in. 2009]] z połączeniem dwóch cech, dodaniem pięciu, głównie z Brown i in. 2011, dodaniem nowych taksonów i zmianami w innych) | ||
+ | |||
+ | ===Coria i in. 2013=== | ||
+ | [[Plik:Coria_i_in._2013_Trinisaura.jpg]] | ||
+ | |||
+ | Kladogram Coria i in., 2013 (na podstawie [[Ornithischia#Pol_i_in._2011|Pol i in., 2011]] z dodaną ''[[Trinisaura]]'') | ||
+ | |||
+ | ===Norman 2015=== | ||
+ | [[Plik:Norman_2015_Hypselospinus.PNG|700px]] | ||
+ | |||
+ | Skalibrowany stratygraficznie kladogram z Norman, 2015. Podpisy kladów wg nomenklatury Normana (2015), która nie została przyjęta w haśle. | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Linia 91: | Linia 160: | ||
Brown, C.M., Boyd, C.A. & Russell, A.P. (2011) "A new basal ornithopod dinosaur (Frenchman Formation, Saskatchewan, Canada), and implications for late Maastrichtian ornithischian diversity in North America" Zoological Journal of the Linnean Society, 163(4), 1157–1198. doi:10.1111/j.1096-3642.2011.00735.x. | Brown, C.M., Boyd, C.A. & Russell, A.P. (2011) "A new basal ornithopod dinosaur (Frenchman Formation, Saskatchewan, Canada), and implications for late Maastrichtian ornithischian diversity in North America" Zoological Journal of the Linnean Society, 163(4), 1157–1198. doi:10.1111/j.1096-3642.2011.00735.x. | ||
+ | |||
+ | Brown, C.M., Evans, D.C., Ryan, M.J. & Russell, A.P. (2013) "New data on the diversity and abundance of small-bodied ornithopods (Dinosauria, Ornithischia) from the Belly River Group (Campanian) of Alberta" Journal of Vertebrate Paleontology, 33(3), 495-520. doi:10.1080/02724634.2013.746229 | ||
+ | |||
+ | Brown, C.M. & Druckenmiller, P.S. (2011) "Basal ornithopod (Dinosauria: Ornithischia) teeth from the Prince Creek Formation (early Maastrichtian) of Alaska" Canadian Journal of Earth Sciences, 48, 1342-1354. doi:10.1139/e11-017 | ||
+ | |||
+ | Cooper, M.R. (1985) "A revision of the ornithischian dinosaur Kangnasaurus coetzeei Haughton, with a classification of the Ornithischia" Annals of the South African Museum, 95, 281-317. | ||
+ | |||
+ | Coria, R.A., Moly, J.J., Reguero, M. Santillana, S. & Marenssi, S. (2013) "A new ornithopod (Dinosauria; Ornithischia) from Antarctica" Cretaceous Research, 41, 186-193. doi:10.1016/j.cretres.2012.12.004 | ||
Calvo, J.O., Porfiri, J.D. & Novas, F.E. (2007) "Discovery of a new ornithopod dinosaur from the Portezuelo Formation (Upper Cretaceous), Neuquen, Patagonia, Argentina" Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janiero, 65, 471-483. | Calvo, J.O., Porfiri, J.D. & Novas, F.E. (2007) "Discovery of a new ornithopod dinosaur from the Portezuelo Formation (Upper Cretaceous), Neuquen, Patagonia, Argentina" Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janiero, 65, 471-483. | ||
Coria, R.A. & Salgado, L. (1996) "A basal iguanodontian (Ornithischia: Ornithopoda) from the Late Cretaceous of South America" Journal of Vertebrate Paleontology, 16(3), 445-457. | Coria, R.A. & Salgado, L. (1996) "A basal iguanodontian (Ornithischia: Ornithopoda) from the Late Cretaceous of South America" Journal of Vertebrate Paleontology, 16(3), 445-457. | ||
+ | |||
+ | Han, F.-L., Barrett, P.M., Butler, R.J. & Xu, X. (2012) "Postcranial anatomy of Jeholosaurus shangyuanensis (Dinosauria, Ornithischia) from the Lower Cretaceous Yixian Formation of China" Journal of Vertebrate Paleontology, 32(6), [[doi:10.1080/02724634.2012.694385]] | ||
+ | |||
+ | Norman, D.B. (2015) "On the history, osteology, and systematic position of the Wealden (Hastings group) dinosaur Hypselospinus fittoni (Iguanodontia: Styracosterna)" Zoological Journal of the Linnean Society. [[doi:10.1111/zoj.12193]] | ||
Norman, D.B., Sues, H.-D., Witmer, L.M. & Coria, R.A. (2004) "Basal Ornithopoda" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" wyd. University of California - Berkeley i Los Angeles, 393-412. | Norman, D.B., Sues, H.-D., Witmer, L.M. & Coria, R.A. (2004) "Basal Ornithopoda" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" wyd. University of California - Berkeley i Los Angeles, 393-412. |
Aktualna wersja na dzień 17:17, 29 mar 2019
Autor: |
Maciej Ziegler |
Ornithopoda (ornitopody) | |
---|---|
Czas występowania |
162 - 66 Ma |
Dieta | roślinożerne |
Rozmiary | do 15 m długości |
Występowanie | cały świat |
Systematyka | Dinosauria
|
Artykuł przedstawia nomenklaturę i filogenezę głównie bazalnych Ornithopoda (tj. nie należących do Iguanodontia) ale także bazalnych Iguanodontia i częściowo bardziej bazalnych Ornithischia. Jest to zalążek przyszłego artykułu (jeśli możesz - napisz go!).
Nomenklatura
- Ornithopoda (Marsh, 1881)
- >Edmontosaurus regalis ~ Triceratops horridus (Norman, Sues, Witmer i Coria 2004)
- Pierwsza definicja Sereno, 1998 (<Heterodontosaurus & Parasaurolophus) przy wielu hipotezach filogenezy powoduje, że należą do niego niemal wszystkie Ornithischia, co kłóci się z pierwotnym zamierzeniem i obecnym stosowaniem nazwy. W przyjętym tu znaczniu starszy synonim Euornithopoda.
- Clypeodonta (Norman, 2014)
- <Hypsilophodon foxii & Edmontosaurus regalis (Norman, 2014?)
- Hypsilophodontia (Cooper, 1985)
- <Hypsilophodon foxii & Tenontosaurus tilletti (Norman, 2015)
- Wg niemal wszystkich analiz, jest to klad w ramach Iguanodontia, jedynie wg analizy autora definicji (Norman, 2015) jest to siostrzana do Iguanodontia grupa bazalnych ornitopodów.
- Hypsilophodontidae (Dollo, 1882)
- >Hypsilophodon foxii ~ Parasaurolophus walkeri (Sereno, 2005; zmodyfikowano z Sereno, 1998)
- Hypsilophodontinae (Dollo, 1882 sensu Abel, 1919)
- >Hypsilophodon foxii ~ Thescelosaurus neglectus v Parasaurolophus walkeri (Sereno, 2005; zmodyfikowano z Sereno, 1998)
- Wg wielu hipotez filogenezy to młodszy synonim Hypsilophodontidae, przeważnie obejmującej tylko Hypsilophodon.
- Jeholosauridae (Han, Barrett, Butler i Xu, 2012)
- >Jeholosaurus shangyuanensis ~ Hypsilophodon foxii v Iguanodon bernissartensis v Protoceratops andrewsi v Pachycephalosaurus wyomingensis v Thescelosaurus neglectus (Han, Barrett, Butler i Xu, 2012)
- Thescelosauridae (Sternberg, 1937/1940?)
- <Thescelosaurus neglectus & Orodromeus makelai (Brown, Evans, Ryan i Russell, 2013)
- Thescelosaurinae (Sternberg, 1937/1940? sensu Brown i Druckenmiller, 2011)
- >Thescelosaurus neglectus ~ Orodromeus makelai v Hypsilophodon foxii (zmodyfikowano z Brown i Druckenmiller, 2011)
- Orodrominae (Brown, Evans, Ryan i Russell, 2013)
- >Orodromeus makelai ~ Thescelosaurus neglectus (Brown, Evans, Ryan i Russell, 2013)
- Iguanodontia (Dollo, 1888)
- Parasaurolophus walkeri ~ Hypsilophodon foxii v Thescelosaurus neglectus (Sereno, 2005)
- Pierwszą opublikowaną definicją była Sereno z 1998 r. (<Parasaurolophus ~ Hypsilophodon), oparta na hipotezie monofiletyczności bazalnych (nieiguanodontowych) ornitopodów. Późniejsze badania wskazały jednak na parafiletyczność tej grupy i taki jest obecny konsensus. Norman i in. (2004) zaproponowali wyłączenie Thescelosaurus z Iguanodontia (gdyż ich zdaniem to on jest najbardziej zaawansowany z bazalnych ornitopodów). Definicja Sereno z 2005 r. łączy obie definicje, wyłączając zarówno Hypsilophodon, jak i Thescelosaurus, dając przez to zasięg nazwy kladu bardziej zgodny z tradycyjnym nazewnictwem - przez większą niezależność od przyjętej hipotezy filogenetycznej.
Kladogramy
Zob. Ornithischia#Kladogramy
Weishampel i Heinrich 1992
Kladogram z Weishampel i Heinrich, 1992
Coria i Salgado 1996
Kladogram z Coria i Salgado, 1996
Winkler i in. 1997
Kladogram z Winkler i in., 1997
Weishampel i in. 2003
Kladogram z Weishampel i in., 2003
Norman i in. 2004
Kladogramy z Norman i in., 2004: na górze 3 najbardziej parsymoniczne drzewka, na dole 2 najbardziej parsymoniczne drzewka po usunięciu Othnielia, Zephyrosaurus i Hexinlusaurus.
Novas i in. 2004
Kladogram z Novas i in., 2004
Calvo i in. 2007
Kladogram z Calvo i in., 2007 (na podstawie Novas i in., 2004 z dodanym Macrogryphosaurus i 3 cechami)
Varricchio i in. 2007
Kladogram z Varricchio i in., 2007 (na podstawie Scheetz, 1999/niepublikowane)
Boyd i in. 2009
Kladogram z Boyd i in., 2009
Brown i in. 2011
Kladogram z Brown i in., 2011
Brown i in. 2013
Kladogram z Brown i in., 2013 (na podstawie Boyd i in. 2009 z połączeniem dwóch cech, dodaniem pięciu, głównie z Brown i in. 2011, dodaniem nowych taksonów i zmianami w innych)
Coria i in. 2013
Kladogram Coria i in., 2013 (na podstawie Pol i in., 2011 z dodaną Trinisaura)
Norman 2015
Skalibrowany stratygraficznie kladogram z Norman, 2015. Podpisy kladów wg nomenklatury Normana (2015), która nie została przyjęta w haśle.
Bibliografia
Boyd, C.A., Brown, C.M., Scheetz, R.D. & Clarke, J.A. (2009) "Taxonomic revision of the basal neornithischian taxa Thescelosaurus and Bugenasaura" Journal of Vertebrate Paleontology 29(3): 758–770. doi:10.1671/039.029.0328
Brown, C.M., Boyd, C.A. & Russell, A.P. (2011) "A new basal ornithopod dinosaur (Frenchman Formation, Saskatchewan, Canada), and implications for late Maastrichtian ornithischian diversity in North America" Zoological Journal of the Linnean Society, 163(4), 1157–1198. doi:10.1111/j.1096-3642.2011.00735.x.
Brown, C.M., Evans, D.C., Ryan, M.J. & Russell, A.P. (2013) "New data on the diversity and abundance of small-bodied ornithopods (Dinosauria, Ornithischia) from the Belly River Group (Campanian) of Alberta" Journal of Vertebrate Paleontology, 33(3), 495-520. doi:10.1080/02724634.2013.746229
Brown, C.M. & Druckenmiller, P.S. (2011) "Basal ornithopod (Dinosauria: Ornithischia) teeth from the Prince Creek Formation (early Maastrichtian) of Alaska" Canadian Journal of Earth Sciences, 48, 1342-1354. doi:10.1139/e11-017
Cooper, M.R. (1985) "A revision of the ornithischian dinosaur Kangnasaurus coetzeei Haughton, with a classification of the Ornithischia" Annals of the South African Museum, 95, 281-317.
Coria, R.A., Moly, J.J., Reguero, M. Santillana, S. & Marenssi, S. (2013) "A new ornithopod (Dinosauria; Ornithischia) from Antarctica" Cretaceous Research, 41, 186-193. doi:10.1016/j.cretres.2012.12.004
Calvo, J.O., Porfiri, J.D. & Novas, F.E. (2007) "Discovery of a new ornithopod dinosaur from the Portezuelo Formation (Upper Cretaceous), Neuquen, Patagonia, Argentina" Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janiero, 65, 471-483.
Coria, R.A. & Salgado, L. (1996) "A basal iguanodontian (Ornithischia: Ornithopoda) from the Late Cretaceous of South America" Journal of Vertebrate Paleontology, 16(3), 445-457.
Han, F.-L., Barrett, P.M., Butler, R.J. & Xu, X. (2012) "Postcranial anatomy of Jeholosaurus shangyuanensis (Dinosauria, Ornithischia) from the Lower Cretaceous Yixian Formation of China" Journal of Vertebrate Paleontology, 32(6), doi:10.1080/02724634.2012.694385
Norman, D.B. (2015) "On the history, osteology, and systematic position of the Wealden (Hastings group) dinosaur Hypselospinus fittoni (Iguanodontia: Styracosterna)" Zoological Journal of the Linnean Society. doi:10.1111/zoj.12193
Norman, D.B., Sues, H.-D., Witmer, L.M. & Coria, R.A. (2004) "Basal Ornithopoda" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" wyd. University of California - Berkeley i Los Angeles, 393-412.
Novas, F., Cambiaso, A. & Ambrosio, A. (2004) "A new basal iguanodontian (Dinosauria, Ornithischia) from the Upper Cretaceous of Patagonia" Ameghiniana, 41(1), 75-82.
Varricchio, D.J., Martin, A.J. & Katsura, Y. (2007) "First traceand body fossil evidence of a burrowing, denning dinosaur" Proceedings of the Royal Society B, 274, 1361–1368.
Weishampel, D.B., Jianu, C.-M., Csiki, Z. & Norman, D.B. (2003) "Osteology and phylogeny of Zalmoxes (n.g.), an unusual euornithopod dinosaur from the latest Cretaceous of Romania" Journal of Systematic Palaeontology, 1 (2), 1–56. doi:10.1017/S1477201903001032.
Weishampel, D. B. & Heinrich, R. E. (1992) "Systematics of Hypsilophodontidae and basal Iguanodontia (Dinosauria: Ornithopoda)" Historical Biology, 6(3), 159–184.
Winkler, D.A., Murry, P.A. & Jacobs, L.L. (1997) "A new species of Tenontosaurus (Dinosauria: Ornithopoda) from the Early Cretaceous of Texas" Journal of Vertebrate Paleontology, 17(2), 330–348.
Podkategorie
Poniżej wyświetlono 2 spośród wszystkich 2 podkategorii tej kategorii.
Strony w kategorii „Ornithopoda”
Poniżej wyświetlono 167 spośród wszystkich 167 stron tej kategorii.